Na zdjęciu: Afryka, Uganda, osiedle w Masindi. Sierociniec, 1943 rok, klasa IV szk. powsz. Nauczyciele - siedzą od lewej: P.P. Dadejowa, Minkowska, Kinasz-Surowiecki, Kwiatkowa, Pomorski, Pomorska /siostra/, Kułakowska. Na odwrocie:1943 r. Masindi. Szkoła N. 3 klasa 4-ta. Dadejowa, Minkowska, Kiniasz, Kwiatek, Pomorska, Pomorka, Kulakowska

• Krótki biogram i wspomnienia Jadwigi Andrzejczuk, w których opisuje losy swojej rodziny podczas II wojny światowej. Represje ze strony Sowietów, wywóz na Syberię, pracę przymusową i powrót do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1940-1978
• Miejsca wydarzeń: Ochnówka, Włodzimierz Wołyński, Kostousowo, Swierdłowsk, Gozdów, Lublin, Wrocław.

• Wspomnienia Zdzisława Głąb, w których opowiada o losach swoich i swojej rodziny podczas II wojny światowej. Losy podczas wywózki rodziny na Syberię, mieszkania tam i warunków pracy. Opisuje także powrót do Polski w 1946 roku.]
• Zakres chronologiczny: 1940-1948
• Miejsca wydarzeń: Wólka Piotrowska, Podgórna, Odessa, Posiołem Chołm, Wrocław

• Relacja Emilii Emilianowicz, w której opisuje losy swojej rodziny podczas II wojny światowej, deportację wgłąb Związku Radzieckiego. Opowiada o ciężkich warunkach panujących na miejscu, a także o powrocie do kraju i dalszych losach w powojennej Polsce.]
• Zakres chronologiczny: 1930-1950
• Miejsca wydarzeń: Mogilice (woj. nowogródzkie), Kobierzyce, obłast archangielska.

• Wspomnienia Stefanii Fenc wysłuchane i spisane przez Edwarda Kruk. Relacja opowiada o losach rodziny Pani Stefanii podczas II wojny światowej. O deportacji wgłąb Związku Radzieckiego i pracy przymusowej na miejscu. następnie po amnestii i wcieleniu męża do armii opisuje ucieczkę z Syberii w kierunku Iranu, Indii docelowo do Afryki. Na końcu relacji znajdujemy opowieśc o powrocie do kraju i śmierci męża z powodu chorób i pobytu w Związku Radzieckim.]
• Zakres chronologiczny: 1930-1950
• Miejsca wydarzeń: Poznań, Obłast Swierdłowska, Uzbekistan,  Teheran (Iran), Bombaj (Indie), Neapol (Włochy), Żary, Wrocław

Kserokopia świadectwa szkolnego Róży Kuczery ze szkoły podstawowej w Ust-Abakanie, do której chodziła po wywiezieniu jej ze Lwowa w 1951; trzy pieczęcie tekstowe Związku Sybiraków potwierdzające autentyczność świadectwa; dwie parafki Heleny Kamińskiej, Prezes Zarządu Koła Wałbrzych Związku Sybiraków Oddział Wałbrzych

• Wspomnienia Franciszki Burysz, w których opisuje życie codzienne w rodzinnej wsi na dzień przed wybuchem II wojny światowej. Następnie opowiada o wywózce wraz z rodziną do kirowskiej obłasti. W relacji znajdują się informacje o zyciu codziennym na Syberii, warunkach tam panujących i o pracy, którą wykonywali deportowani. W tekście znajduje się także opis represji stosowanych przez NKWD.]
• Zakres chronologiczny: 1928-1961
• Miejsca wydarzeń: Majdan (woj. tarnopolskie), obłast kirowska, Rudniki, Iżewsk, Bełżec

Relacja dot. zesłania i pobytu w ZSRR, okoliczności powrotu do Polski oraz osiedlenia się na Dolnym Śląsku. Zakres chronologiczny: lata 40.-80. XX w. Miejsca wydarzeń: Lwów, Kazachstan, Gruzja, Lublin, Wrocław, Częstochowa. Do teczki dołączono uzupełnienie w formie listu świadka.

• Wspomnienia Jakuba Gordon, w których opowiada o swojej młodości spędzonej w Wilnie, następnie o wywózce do ZSRR. Następnie opisuje ciężkie warunki pracy i dalszą podróż do Kazachstanu gdzie zaczął pracować w kopalni. W ostatniej części znajdujemy opowieść o powrocie do kraju i organizacji życia po wojnie.]
• Zakres chronologiczny: 1940-1978
• Miejsca wydarzeń: Wilno, archangielska obłast, Kazachstan, Łódź, Wrocław

• Wspomnienia Michała Hubacz, w których opisuje przymusową wywózkę z rodzinnej wsi Monasterz do Mołdawii. W relacji znajduje się szczegółowy opis podróży oraz warunków życia i pracy na miejscu. W końcowej części znajduje się opis powrotu do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1941-1947
• Miejsca wydarzeń: Monasterz, Biała Góra, Surochów, Romanówka (woj. lubelskie), Tarutino (dawniej Mołdawia, aktualnie Ukraina), Rumunia, Wałbrzych, Wrocław, Oława.

Franciszek Korzeniowski po powrocie z zesłania na Syberii;

Franciszek Korzeniowski (z lewej) po powrocie z zesłania na Syberii;

Franciszek Korzeniowski podczas zesłania na Syberii stoi przed samochodem ciężarowym [najprawdopodobniej ZiS 151];

wśród zesłańców syberyjskich drugi od lewej stoi Franciszek Korzeniowski;

• Wspomnienia Anny Czerwonko z okresu swojej młodości w II Rzeczpospolitej, okres II wojny światowej. Wywózkę na Sybir wraz z rodziną z Januszkiewicz. Szczegółowo opisuje podróż, warunki podczas niej panujące i represje, którymi NKWD traktowało deportowanych. Z pobytu w Wołodarce dowiadujemy się o warunkach życia dorosłych i dzieci, o edukacji jaką można było otrzymać na miejscu w radzieckiej szkole. Następnie opisuje powrót do kraju i losy swojej rodziny aż do momentu śmierci ojca w 1987 roku.]
• Zakres chronologiczny: 1939-1987
• Miejsca wydarzeń: Januszkiewicze (woj. nowogródzkie), Łomża, Kokczetaw (Kazachstan), Akmolińsk (dziś Astana - Kazachstan), Workuta (Rosja), Wołodarka (Ukraina), Wrocław, Kowary.

Relacja kresowiaczki dot. okoliczności zesłania jej i jej rodziny na Syberię oraz powrotu do Polski po zakończeniu II wojny światowej. Zakres chronologiczny: 1939-1946. Miejca wydarzeń: osada Husaki w dawnym pow. stołpeckim (d. woj. nowogródzkie) oraz inne miejscowości tego powiatu, Syberia, obwód saratowski (Rosja), Duszniki-Zdrój (pow. kłodzki, woj, dolnośląskie), Szalejów Górny (pow. kłodzki, woj, dolnośląskie), Polanica Zdrój (pow. kłodzki, woj, dolnośląskie), Oświęcim (woj. małopolskie)

• Wspomnienia Brygidy Chodorskiej, w których opisuje swoje przeżycia od lat dziecięcych w przedwojennej Polsce, poprzez wywózkę do Kazachstanu, pracę i edukację na miejscu. W relacji znajdujemy opis pobytu w domach dziecka w ZSRR, warunki zycia na obczyźnie oraz pracę na miejscu. Następnie opisuje powrót do kraju i jak wyglądała organizacja życia po wojnie w PRL.]
• Zakres chronologiczny: 1935-1992
• Miejsca wydarzeń: Suwałki, Czyżew, Andrzejewo, Raczki, Piezmog (ZSRR), Komi (Republika w ZSRR), Kotłas (ZSRR), Kowalewo, Gdańsk, Białystok, Wrocław.

Wspomnienia Ireny Bondarowicz z okresu zesłania do azjatyckiej części ZSRR podczas II wojny światowej. Opisuje w nich moment aresztowania, podróży i przyjazdu na miejsce. Skupia się na niuansach życia codziennego, opisuje dokładnie warunki panujące na miejscu, pracę, do wykonywania której byli zmuszeni aby przeżyć. Opisuje działanie polskiej ambasady w pomocy Polakom przebywającym na zesłaniu. Ciekawie ujmuje sposoby w jaki spędzane były przeróżne święta, oraz zwyczaje. Pod koniec relacji skupia się na swojej pracy na rzecz domu dziecka, który pomagała prowadzić. Zakres chronologiczny: 1940-1946 Miejsca wydarzeń: Atbasar, Aktiubińsk

• Wspomnienia Eugenii Czyljewicz, w których opisuje ona losy swoje i swojej rodziny podczas II wojny światowej. Opisuje ze szczegółami moment deportacji do ZSRR i do Kazachstanu. Pracę w tartaku i warunki panujące na miejscu. Następnie szczegółowo opisuje swój pobyt w więzieniu za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. W końcowej części relacji opisuje powrót do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1940-1946
• Miejsca wydarzeń: Borów (woj. wołyńskie), Kotłas (ZSRR), Archangielsk (ZSRR), Buzułuk (ZSRR), Buchara (Uzbiekistan), Kalinin (dawniej Twer miasto w ZSRR), Wrocław

Relacja Sybiraka dot. II wojny światowej, relacji z ludnością ukraińską, pobytu na Syberii, powrótu wraz z 1 Armią Wojska Polskiego, osiedlenia się na Dolnym Śląsku, relacji z ludnością niemiecką i organizacji życia po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1919 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Żydatycze (Ukraina), Lwów (Ukraina), Kargasok (Rosja), Moskwa (Rosja), Nowosybirsk (Rosja), Brzeg (woj. opolskie), Jawor (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)  

Relacja Sybiraka dot. II wojny światowej, relacji z ludnością ukraińską, pobytu na Syberii, kontaktów z osobami pochodzenia żydowskiego, powrotu do Polski i osiedlenia się na ziemiach zachodnich.   Zakres chronologiczny: 1923 - 1981   Miejsca wydarzeń: Bukaczowce (Ukraina), Rohatyn (Ukraina), Korolówka (Ukraina), Lwów (Ukraina), Jekaterynburg (obw. swierdłowski, Rosja), Szczecinek (woj. zachodniopomorskie), Chmielno (pow. lwówecki, woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Jawor (woj. dolnośląskie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Gródek Jagielloński (Ukraina), Poznań (woj. wielkopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Świerzawa (pow. złotoryjski, woj. dolnoślaskie), Stara Kraśnica (pow. złotoryjski, woj. dolnoślaskie), Żytomierz (Ukraina), Kamienna Góra (woj. dolnośląskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Złocieniec (pow. drawski, woj. zachodniopomorskie), Łódź (woj. łódzkie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Pielgrzymka (pow. złptoryjski, woj. dolnośląskie), Zabrze (woj. ślaskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Smoleńsk (Rosja)

D. województwo nowogródzkie, zdjęcie portretowe Weroniki Najwer (w środku) z rodzicami i bratem, przed wywózką na Syberię.

Na zdjęciu:Afryka, Uganda, osiedle Masindi, 1943 rok. Wychowawczynie sierocińca.Na odwrocie:1943 r. Masindi-Uganda, szkoła nr 3, klasa 4-ta. nauczyciele siedzą od lewej: P. Dadejowa, Minkowska, Kinasz-Surowiecki, Pomorski, Pomorska (siostra), Kułakowska. 

• Krótki biogram i wspomnienia Stanisława Apanowicza, w których opisuje swoje losy podczas II wojny światowej i w okresie powojennym. Represje ze strony Sowietów, wywóz na Syberię, pracę przymusową i przyjazd do Polski.]
• Zakres chronologiczny: 1944-1958.
• Miejsca wydarzeń: Wilno, Moskwa, Stalingrad, Omsk, Saratowo, Jełszanka, Kutaisi.

• Wspomnienia Zdzisława Jamborskiego, w których opisuje szczegółowo podróż jaką przebył wraz z rodziną od momentu deportacji z Rzeczpospolitej podczas II wojny światowej, aż do momentu powrotu do kraju. Następnie opisuje swoje powojenne losy.]
• Zakres chronologiczny: 1933-1955
• Miejsca wydarzeń: Polska Wola (Lewada, gm. Otynia woj. stanisławowskie), Republika Komi, Taszkent (Uzbekistan), Aralsk (Kazachstan), Kraków, Lenartowice, Brzeg Dolny, Wrocław.

fragment wstępu ... Scenariusz "Bez Nienawiści" składa się z fragmentów wspomnień nadesłanych na konkurs ogłoszony w maju 1989 przez Komitet Pamięci Ofiar Stalinizmu w Polsce, we Wrocławiu .... W scenariuszu znajdują się fragmenty wypowiedzi Sybiraków cytowane in extenso, zgodne z tekstem oryginałów pochodzące  z archiwum Komitetu Pamięci Ofiar Stalinizmu - Instytutu Badań Stalinizmu i Patologii Władzy. Teksty podzielono na 5 działów: I. Wojna i okupacja sowiecka; II. W drodze na Sybir; III. Na zesłaniu; IV. Stalinowskie represje w PRL; V. Powojenne ofiary KGB.

• Wspomnienia Mirosławy Kociuba z okresu wywózki z okolic Brześcia nad Bugiem na Syberię w okolice Tajszetu do obozu pracy. Następnie opisuje podróż do Kazachstanu w okolice jeziora Kusmuryn. Opisuje trudne warunki panujące na miejscu, głód i niewygody.]
• Zakres chronologiczny: 1939-1965
• Miejsca wydarzeń: Brześć (Litewski, Brześć nad Bugiem aktualnie Białoruś), Tajszet (Rosja, obwód irkucki), Udacznaja (Rosja obwód irkucki), okolice jeziora Kusmuryn (Kazachstan).

Relacja przesiedleńca z Kresów Wschodnich II RP, dotycząca jego dzieciństwa, wkroczenia Armii Czerwonej, stosunków polsko-żydowskich i polsko-ukraińskich na Kresach, wywózki na Syberię i życia codziennego na Syberii, przesiedlenia na Dolny Śląsk, organizacji życia po wojnie, stosunków polsko-niemieckich i stosunku do mienia poniemieckiego w Jaworze.   Zakres chronologiczny: 1935-1972   Miejsca wydarzeń: Olesza (d. woj. stanisławowskie, ob. Ukraina), Abakan (Syberia, Rosja), Kujbyszew (Syberia, Rosja), Piotrowice (woj. dolnośląskie), Jawor (woj. dolnośląskie), Buczacz (obwód tarnopolski, Ukraina), Przeworsk (woj. podkarpackie), Lwów (Ukraina), Kransk (Rosja), Kransnojarsk (Rosja),Kujbyszew (Rosja), Paszowice (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Giżycko (woj. warmińsko-mazurskie)

Wspomnienia Andrzeja Milczyńskiego z lat 50 XX wieku. Autor opisuje w nich życie codzienne we Wrocławiu oraz działalność katedralnego chóru chłopięco-męskiego. Przedstawia dokładnie warunki życia w internacie, zajęcia szkolne, sposób spędzania wolnego czasu. Wspomina swoich kolegów oraz nauczycieli, z których warto wymienić: dyrygenta Edmunda Kajdesza, ordynariusza Kazimierza Lagosza, oraz późniejszego biskupa Józefa Pazdura.Opisuje własne zmagania z przewlekłą chorobą w dzieciństwie. Zakres chronoliczny:1953-2009 Miejsca wydarzeń: Rabka (obecn. Rabka -Zdrój, woj. małopolskie, pow. nowotarski), Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Brzeg (woj.opolskie), Stare Bogaczowice (pow. wałbrzyski, woj.dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie)

• Wspomnienia Ludwika Konarskiego od momentu narodzin, poprzez wydarzenia I wojny światowej. Opowiada o obronie Lwowa, w której brał udział. następnie o swojej pracy w II RP w nadleśnictwie. Podczas II wojny światowej zostaje powołany do armii, następnie po klęsce zostaje pojmany i deportowany wgłąb ZSRR gdzie zostaje osadzony w więzieniu, a następnie przetransportowany na daleką Syberię. Opisuje warunki pracy w łagrze, choroby i niedole, których był uczestnikiem. W dalszej części opowiada o długiej drodze do ojczyzny i przeciwnościach losu, które go po drodze spotykały. Po powrocie do kraju opisuje organizację życia po wojnie w PRL. Swoją pracę, przynależnośc do organizacji, oraz odznaczenia, które uzyskał aż do 1990 roku.]
• Zakres chronologiczny: 1895-1990
• Miejsca wydarzeń: Sędziszów (pow. jędrzejowski, woj. świętokrzyskie), Kielce, Raszków (pow. ostrowski, woj. wielkopolskie), Chęciny (pow. kielecki, woj. świętokrzyskie), Lwów (Ukraina), Rajgród (pow. grajewski, woj. podlaskie), Białowieża, Brześć (dawniej Litewski, Brześć nad Bugiem - Białoruś), Łuck (Ukraina), obwód swierdłowski (Rosja), Kijów (Ukraina), Łódź, Warszawa, Ostrów Wielkopolski, Wrocław.

• Relacja Janiny Kornaga na temat aresztowania ojca podczas II wojny światowej, jego zsyłki do kamieniołomu za Uralem.]
• Zakres chronologiczny: 1941
• Miejsca wydarzeń: Lubaczów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie)

Relacja przesiedleńca z Kresów Wschodnich II RP, dotycząca dzieciństwa, wywózki na Syberię, organizacji życia po wojnie, stosunków polsko-niemieckich i polsko-rosyjskich, życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1933-1978   Miejsca wydarzeń: Mały Jadwisk (d. woj. nowogródzkie, ob. Białoruś), Abakan (Syberia, Rosja), Minusińsk (Syberia, Rosja), Kłaczyna (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Jawor (woj. dolnośląskie), Sokolniki (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie)  

• Szczegółowa relacja Włodzimierza Kowalczyka, w której opowiada on o losach swoich i swojej rodziny podczas II wojny światowej. Opowiada o pracy ojca, na krótko przed wybuchem wojny. Następnie wspomina moment deportacji, represje NKWD, które dotknęły jego rodzinę. Opowiada o warunkach panujących na miejscu po przyjeździe wgłąb ZSRR skupiając się na swoich przeżyciach z okresu kiedy był kilkuletnim chłopcem. Wspomina losywojenne ojca i powstanie polskiej szkoły na miejscu. Opowieść kończy się posłowiem, w którym dowiadujemy się o losach Sybiraków w latach 90.]
• Zakres chronologiczny: 1935-2003
• Miejsca wydarzeń: Bydgoszcz, Kutno, Nałęczów, Mińsk, Moskwa, Krasnogorsk (Rosja, obwód moskiewski), Włodzimierz (Władimir, Rosja, obwód moskiewski), Juriewiec (dawna osada w ZSRR), Sulęcin (woj. lubuskie), Toruń Lubuski (pow. chełmski, woj. lubelskie), Kalisz.

Relacja Heleny Kowal dot. zesłania i pobytu w ZSRR, okoliczności powrotu do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich oraz edukacji we Wrocławiu. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzeń: Skała Podolska, Kraj Ałtajski (ZSRR), Penza (ZSRR), Prudnik (woj. opolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Chorostków (Ukraina), Kijów (Ukraina), Tarnopol, Nysa (woj. opolskie), Opole (woj. opolskie), Tarnopol (Ukraina), Tarnobrzeg (woj. podkarpackie), Moszczanka (pow. prudnicki, woj. opolskie), Katyń (obw. smoleński, Rosja)

• Relacja Agnieszki Jesionek, w której opisuje swoje losy podczas II wojny światowej. Deportację z Wołynia, katorżniczą pracę w obozie pracy na Syberii. Opisuje warunki panujące na miejscu, organizację pracy i warunki, które sprzyjały rozwojowi chorób zakaźnych.]
• Zakres chronologiczny: 1940-1946
• Miejsca wydarzeń: Wołyń, obłast archangielska, Astrachań (Rosja), Aktiubińsk (Kazachstan), Kłodzko.

Relacja Gustawa Skibińskiego dot. wywózki na Sybir, warunków życia rodziny, powrotu do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich. Świadek opowiada dodatkowo historię brata, który walczył z UB, za co później został skazany na 9 lat więzienia. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzeń: Wola Ostrowiecka (dziś nieistniejąca, Wołyń, Ukraina), Kraj Stawropolski (ZSRR), Maciejowice (pow. nyski, woj. opolskie), Borkowice (pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Lublin (woj. lubelskie), Strzelcach Opolskich (woj. opolskie), Rawicz (woj. wielkopolskie)

Relacja przesiedleńca z Kresów Wschodnich II RP dot. początków II wojny światowej, przemocy ze strony Ukraińców, wywózki na Syberię, warunków życia, pracy, głodu i chorób dotykajacych Polaków, którzy się tam znaleźli, zmiany sytuacji po układzie Sikorski - Majski, transportu w rejon Kujbyszewa, spotkania z gen. Sikorskim, wcielenia mężczyzn do Armii Andersa, powrotu do Polski i osiedlenia się na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzeń: Mickiewicze (Wołyń), Bieriezniki (rzeka Kama, obwód permski, d. ZSRR), Kujbyszewo (Syberia, obw. Nowosybirski), Człuchów (woj. pomorskie), Leśna (pow. żywiecki, woj. śląskie), Zawiercie (woj. śląskie)

Krótka relacja Jana Żaka dot. wywiezienia jego rodziny na Syberie, ciężkiej pracy przy wydobywaniu złota oraz wycinki lasów, powrotu do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich oraz życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 2008. Miejsca wydarzeń:  Chełm (woj. lubelskie), Chociwel (pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie), Irkuck (Rosja), Jenisej, Nowosybirsk (Rosja), Podhajce (Białoruś), Poznań (woj. wielkopolskie), Żółkiew (Ukraina)

Relacja Stanisławy Kurasz dot. II wojny światowej, wywózki na Syberię, pracy przy wyrębie lasów, biedy, głodu, długiej drogi powrotu do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1926 -1950.   Miejsca wydarzeń: Rejówka, Krasnojarski Kraj (Rosja), Jenisejsk (Rosja), Stargard (woj. zachodniopomorskie), Chociwel (pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Wilno (Litwa), Lwów (Ukraina)

Relacja sybiraka, dotycząca pobyty na Syberii, życia codziennego na Kresach Wschodnich II RP, osiedlenia się na Dolnym Śląsku i organizacji zycia po wojnie.   Zakres chronologicnzy: 1940-1954   Miejsca wydarzeń: Czyczerniki (ob. Białoruś), Stepniak (Kazachstan), Ukrainka (Ukraina), Piotrowice (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Marcinkowice (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Jawor (woj. dolnośląski), Mściwojów (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Luboradz (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Drzymałowice (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Bolków (pow. jaworski, woj. dolnośląskie)

• Wspomnienia osoby piszacej pod pseudonimem "Jednoróg", w których opisuje on swoje przeżycia od momentu wybuchu II wojny światowej, łącznie ze swoim udziałem w szeregach Armii Krajowej w obronie ludności cywilnej przed agresją Ukraińców. Następnie opisuje moment aresztowania przez NKWD i wywózkę na daleka Syberię. Dalej opowiada o przymusowej pracy w różnych miejscach i o warunkach, które panowały na miejscu. Po uzyskaniu amnestii po prawie dziesięcioletnim pobycie uzyskuje pozwolenie na powrót do kraju. W części końcowej opisuje szczegółową trasę powrotu do Polski i moment odnalezienia rodziny.]
• Zakres chronologiczny: 1939-1954
• Miejsca wydarzeń: Siemianówka (woj. podlaskie), Pustomyty (Ukraina), Sokolniki (nieistniejąca dziś wieś w pow. lwowskim), Magadan (Rosja), Susuman (Rosja), Chabarowsk (Rosja), Ułan Bator (Mongolia), Moskwa (Rosja), Medyka (woj. podkarpackie), Wrocław, Oleśnica.

Relacja Adam Żarski dot. II wojny światowej, pobytu na Syberii, pracy przymusowej, powrotu do Polski, osiedlenia się na Dolnym Śląsku, pracy i działalności w strukturach Solidarności.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Borysław (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie), Karabas (Kazachstan), Dżezkazgan (Kazachstan), Moskwa (Rosja), Przemyśl (Przemyśl)

• Notatki wspomnieniowe Wspomnienia Janiny Beździak dotyczące wysiedlenia z domu rodzinnego w Starym Samborze i wyjazdu do pracy przymusowej do Kazachstanu. Szczegółowy opis kaźni i warunków panujących na zesłaniu. Dodatkowo opis przeżyć matki Pani Janiny Beździak], Przyczynek do martyrologii polskiej na Wschodzie - wspomnienia Janiny Beździak spisane i przekazane przez Tadeusza Łaszkiewicza].
• Zakres chronologiczny: 1927-1945.
• Miejsca wydarzeń: Stary Sambor, Żytomierz, Kursk, Saratow, posiołek Stiepnoje, Nowosybirsk.

przedstawienie teatralne w ochronce dla dzieci na Syberii

• Wspomnienia Henryka Gołygowskiego z okresu dzieciństwa w II Rzeczpospolitej. Opisuje on dzieciństwo, losy rodziny w przeddzień wybuchu wojny, a następnie tułaczkę i niedolę jakiej zostali poddani. W relacji znajdujemy wspomnienia dotyczące śmierci ojca i brata. Opisuje dokładnie represje jakim został poddany. Następnie dowiadujemy się o sposobie w jaki zostali deportowani z terenów Polski wgłąb ZSRR na daleką Syberię. Pan Henryk opisuje szczegółowo podróż, przyjazd na miejsce oraz warunki jakie zastali. W dalszej części opowiada o uwięzieniu go przez NKWD za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Snuje więzienną opowieść pełną przemocy i pogrady. W końcowej części relacji dowiadujemy się o tym w jaki sposób udało mu się wrócić do kraju i jak wyglądało jego życie po zakończeniu wojny.]
• Zakres chronologiczny: 1924-1973
• Miejsca wydarzeń: Łuck (Ukraina), Włodzimierz (Ukraina), Kowel (Ukraina), Wilno (Litwa), Niemież (Litwa), Smoleńsk (Rosja), Omsk (Rosja), Nowosybirsk (Rosja), Barabińsk (Rosja), Barnauł (Rosja), Czelabińsk (Rosja), Chełm (woj. lubelskie), Ostrów Wielkopolski (woj. wielkopolskie), Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie).

Autobiografia Zbigniewa Pohla. Autor na początku przedstawia po krótce losy swojej rodziny, aż do II wojny światowej i napaści ZSRR na Polskę. Następnie wspomina o wywiezieniu i pobycie na Syberii oraz aresztowaniu swojego ojca i zesłania go do łagru. W dalszej części opowiada o swojej edukacji oraz o pracy dydaktycznej na Politechnice Wrocławskiej. Przedstawia także swój stosunek do obecnej władzy, opisuje swoją działalność w opozycji oraz represje jakie go z tego powodu spotkały. Zakres chronologiczny: 1897-1990 Miejsce wydarzeń: Nowogródek (Białoruś), Wrocław, Gniezno

• Ankieta Oddziału Związku Sybiraków we Wrocławiu wypełniona przez Zofię Helwing, w której odpowiada na pytania dotyczące zsyłki na Syberię. W załączniku opisuje szczegołowo wydarzenia związane z deportacją. Opisuje warunki podróży, niezwykłe wydarzenia, w których brała udział. Opowiada o warunkach zycia na miejscu, wyżywieniu, pracy, a także o chorobach, które nękały towarzyszy niedoli. W drugiej części załącznika opisuje wypadki jakie przydarzały się Polakom przy pracy. Opowiada o drugiej deportacji, do kolejnego obozu, tym razem ulokowanego w Kazachstanie. Następnie opisuje moment powrotu do ojczyzny.]
• Zakres chronologiczny: 1925-1946
• Miejsca wydarzeń: Peczora (Rosja), Astana (dawniej Akmolińsk, Akmoła w Kazachstanie), Smiła (Ukraina), Lwów (Ukraina), Kowel (Ukraina).

• Wspomnienia Anieli Kosicy, w których opisuje swoje zesłanie na daleką Syberię. Szczegółowo opisuje okoliczności wyjazdu, warunki podróży oraz nastroje panujące podczas transportu. Po przyjeździe na miejsce opisuje warunki życia, pracy oraz jedzenie. Opowiada także o osobistych nieszczęściach, o śmierci ojca i matki, oraz o byciu bliskim załamania co poskutkowało oddaniem rodzeństwa do domu dziecka. Następnie opsuje problemy z PUR związane z powrotem do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1940-1979
• Miejsca wydarzeń: Gorlice (woj. małopolskie), Buczacz (Ukraina), Husiatyn (Ukraina), Morszyn (Ukraina), posiołek Kajgorodek (Republika Komi, Rosja), Bielawa.

Autorzy na początku krótko opisują rodzinną osadę Barany, Iwacewicze i okolice. Tematem przewodnim wspomnień są losy Polaków (rodziny Pohlów i Wesołowskich) wywiezionych na Syberię. Przedstawiają okoliczności wywiezienia, podróż, a także tragiczne warunki życia w posiołku Gubokoje. Autorzy dokładnie opisują: podział pracy, los dzieci oraz starszych osób. W dalszej cześci krótko wspominają o pracy w leśnych przedsiębiorstwach oraz w sowchozie. Zakres chronologiczny: lata 20 XX-1945 r. Miejsca wydarzeń: Iwacewicze (Białoruś), osada Barany (Białoruś), Archangielsk (Rosja), Chołmogory (Rosja), posiołek Głubokoje (Kazachstan), posiołek Kołos (Kazachstan), Krasny Bór (Kazachstan), Dolinskaja (Ukraina).

• Wspomnienia Danuty Nieruchaj z okresu wywiezienia jej wraz z rodziną do Kazachstanu (1952-1956). Opisuje represje, które dotknęły ją wraz z rodziną, warunki podróży. Szczegółowo opisuje pracę na miejscu, wyżywienie, choroby dotykajace współwięźniów. Dzięki pomocy rodziny udało jej się powrócić do kraju w 1956 roku.]
• Zakres chronologiczny: 1938-1990
• Miejsca wydarzeń: pow. augustowski, Uchta (miasto w Rosji, w republice Komi), Қарағанды (Karaganda - Kazachstan), Гро́дна (Grodno - Białoruś), Grabanów (woj. lubelskie), Biała Podlaska.

• Łęczycki Andrzej urodzony 18 maja 1929 roku w Piotrkowie. Wywieziony z Trembowli 13 kwietnia 1940 roku do Kazachstanu. Do kraju powrócił w 1946 roku.
•  
• We wspomnieniach opisuje pobieżnie moment wywózki, pobytu i powrotu do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1929 - 1952.
•  
• Miejsca wydarzeń: Piotrków Trybunalski, Теребовля (Trembowla - ukr.),  Семипалатинск (Siemipałatinsk – miasto w północno-wschodnim Kazachstanie), Wrocław.

Ze wspomnień dowiadujemy się o losach Bohdana Wróblewskiego i jego rodziny w trakcie okupacji radzieckiej. Opisuje realia życia na Syberii, oraz próby przetrwania w niegościnnym terenie. Przedstawia losy swojego brata, w armii gen. Andersa. Autor wspomina również swój tymczasowy pobyt w domu dziecka, oraz powrót do rodzinnego domu. Miejsca wydarzeń: Białystok (woj. podlaskie), Bogdanowek (Kazachstan), Kopiejsk (Rosja) Zakres chronologiczny: 18.03.1932- 21.05.1946

• Krótki opis wspomnień Bohdana Wróblewskiego, w którym wspomina moment wywózki do Kazachstanu, warunki życia na miejscu, wyżywienie więźniów oraz choroby nękające towarzyszy niedoli. Opisuje także rozłąkę z rodziną i powrót do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1932 - 1946
• Miejsca wydarzeń: Białystok, Осташков Ostaszkow - miasto w Rosji), Kazachstan, Копейск (Kopiejsk - miasto w Rosji), Warszawa, Wrocław.

Relacja Ireny Gałązkiewicz dot. wywózki całej rodziny na Sybir w trakcie II wojny światowej, biedy, głodu, ciężkiej pracy rodziców w kopalni, aresztowania ojca, jego ucieczki z radzieckiego więzienia, przedostania się do tworzących się polskich jednostek wojskowych, zorganizowanego wyjazdu Polaków w 1946 r., przyjazdu do Warszawy a następnie osiedlenia się na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 2008. Miejsca wydarzeń: Boruny, Antonowo, Wilejka, Omsk, Tomsk, Czelabińsk, Krasnojarsk, Rudnik Andriejewski, Magadan, Minusińsk (Rosja), Brześć (Białoruś), Warszawa (woj. mazowieckie), Szczecinek( woj. zachodniopomorskie), Czapilnek (woj. zachodniopomorskie)

• Wspomnienia Emilii Lech z okresu drugiej wojny światowej, w których opisuje wywózkę do Kazachstanu wraz z rodziną. Opisuje pracę na miejscu przy wyrębie lasów.]
• Zakres chronologiczny: 1940 - 1946
• Miejsca wydarzeń: Омельне (Omelne - wieś położona na Ukrainie), obwód archangielski.

Relacja Marii Janczak dot. życia przed II wojną światową, relacji z ludnością ukraińską, wywózki całej rodziny na Syberię, wspomnień głodu i zimna oraz ciężkiej, katorżniczej pracy ojca i starszego rodzeństwa, przedostania się do Iranu, powrotu do Polski i decyzji o osiedleniu się na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 1947. Miejsca wydarzeń: Dmytrów, Chołojów, Kotłas (ZSRR), Teheran (Iran), Taszkient, Aczasaj (Kazachstan), Medyka, Opole (woj. opolskie), Międzylesie (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Bystrzyca Kłodzka (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

• Wspomnienia Zdzisława Karpowicza spisane przez niego w 60 lat po powrocie do kraju. W szczegółowy sposób opisuje w nich swoje dzieje od samego poczatku, przedstawia swoją rodzinę przed wywózką. We wprowadzeniu opisuje początek wojny i okupację sowiecką. Moment, w którym NKWD przy pomocy zołnierzy zesłało ich na tułaczkę na daleką Syberię. Dokładnie przybliża nam podróż, warunki w jakich podróżowali więźniowie (zarówno podczas podróży lądowej jak i później - rzecznej). Wiele czasu poświęca, aby rok po roku przybliżyć czytelnikowi okres pobytu na zesłaniu. Zagłębia się w każda dziedzinę życia, od warunków bytowania, wyzywienia, chorób aż po szkołę i dziecięce zabawy. Opisuje proces technologiczny powstawania jednostek pływających budowanych w głębi syberyjskiej tajgi. Następnie przechodzi do opisu podróży powrotnej, problemów na kolei, aż wreszcie do momentu osiedlenia na miejscu i próby podjęcia normalnego życia na nowo.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1933 - 2007
• Miejsca wydarzeń: Ваўкавыск (Wołkowysk, Białoruś), Новосибирск (Nowosybirsk, Rosja), Баранавічы (Baranowicze, Białoruś), Мінск (Mińsk, Białoruś), Куйбышев (Kujbyszew, Rosja), Омск (Omsk, Rosja), Томск (Tomsk, Rosja), Асино (Asino, Rosja), Warszawa, Wrocław

• Wspomnienia Jana Kozakowskiego z okresu po drugiej wojnie światowej. Rozpoczynają się w 1952 roku kiedy to wraz z rodziną został wywieziony z rodzinnej miejscowości do Uzbekistanu, gdzie przebywał do 1956 roku. We wspomnieniach opisuje okoliczności wywózki, podróż oraz życie na miejscu zesłania. Szczegółowo opowiada o swojej nauce w miejscowej szkole oraz o okolicznościach powrotu do ojczyzny.
• Zakres chronologiczny: 1952 - 1989
• Miejsca wydarzeń: Pietraszuńce (wieś w dawnym powiecie Lida, woj. Nowogródzkie), Ліда, Орал (Uralsk, Kazachstan), Ақтөбе (Aktiubińsk, Kazachstan), Арал (Arał, Aralsk, Kazachstan), Қызылорда (Kyzyłorda, Kazachstan), Toshkent (Taszkent, Uzbekistan).

Relacja Katarzyny Koziarskiej dot. okupacji radzieckiej w trakcie II wojny światowej, wywozu całej rodziny na Syberię, pracy, ciężkich warunków bytowych, chorób i głodu, powrotu do Polski i osiedleniu się na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Zakres chronologiczny: 1939 - 1980. Miejsca wydarzeń: Miękisz Nowy (pow. jarosławski, woj. podkarpackie), Besarabia, Kłosów (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie), Oława (woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Wiązów (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie)

Relacja Józefy Krawczyk dot. wywozu całej rodziny z terenów okupowanych przez wojska radzieckie na Syberię, ciężkiej pracy rodziców i starszego rodzeństwa, głodu, biedy i zimna, śmierci ojca, powrotu na tereny Wschodnich Kresów a następnie przesiedlenia na tzw. Ziemię Odzyskane. Zakres chronologiczny: 1939 - 1950. Miejsca wydarzeń: Chociwel (pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie), Jenisejsk, Łódź (woj. łódzkie), Poznań (woj. wielkopolskie), Stargard Szczecieński (woj. zachodniopomorskie), Tarnopol (Ukraina)

Relacja Róży Kuczery dot. deportacji wraz z rodzicami na Sybir w 1951 r., ciężkie sytuacji materialnej, pracy rodziców, edukacji w ZSRR, przyjazdu do Polski, studiów farmaceutycznych, relacji z ludnością żydowską i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1950 - 1970.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Abakan (Rosja), Ust-Abakan (Rosja), Tomsk (Rosja), Giżycko (woj. warmińsko-mazurskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Świebodzice (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie)

• Wspomnienia Janiny Łaby, spisane i zredagowane przez Annę Kuźlak, w których pokrótce opisuje jej tułaczkę podczas wywózki wgłąb ZSRR, życie na miejscu i powrót do kraju.
•  
• Zakres chronologiczny: 1939 - 1946
• Miejsca wydarzeń: Husaki (wieś w pow. bielskim, woj. podlaskim), Нясвіж (Nieśwież, Białoruś), Гарадзея (Horodziej, Białoruś), Duszniki Zdrój.

Relacja Zofii Piątkowskiej dot. wywózki na Syberię wraz z całą rodziną, życia codziennego, głodu, biedy edukacji i indoktrynacji polskich dzieci w ZSRR, powrotu do Polski, osadnictwa na ziemiach zachodnich, studiów na Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu na kierunku zootechnicznym, pracy i sytuacji w życia osobistego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2014.   Miejsca wydarzeń: Skarżysko-Kamienna (woj. świętokrzyskie), Malinówka, Czstochowa (woj. śląskie), Czardżou (Turkmenistan), Kraków (woj. małopolskie), Proszowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Lądek Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Syców (woj. dolnośląskie), Kielce (woj. świętokrzyskie)

Relacja Danuty Zawko dot. II wojny światowej, ojca - żołnierza polskiego, który zginął w trakcie obrony Lwowa, wywózki wraz z matką i bratem na Syberię, ciężkich warunków bytowych, głodu, biedy, zimna, pobytu w domu dziecka i przyjazdu do Polski razem z innymi sierotami, odnalezienia matki, życia w powojennym Wrocławiu, nauki, pracy i działalności w Związku Sybiraków.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2014.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Sądowa Wisznia (Ukraina), Władywostok (Rosja), Kazachstan, Wrocław (woj. dolnośląskie), Piława Górna (pow. dzierżoniowski, woj. dolnośląskie), Ścinawa (pow. lubiński, woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kijów (Ukraina), Berlin (Niemcy), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

• Wspomnienia Czesława Broniek z okresu drugiej wojny światowej. Wywózki na Syberię i katorżniczej pracy przy wycince lasów w obozie pracy w przysiółkach Borowicze i Nakłonna oraz krótki opis organizacji życia w powojennej Polsce.]
• Zakres chronologiczny: 1921-1946.
• Miejsca wydarzeń: Przytoczno (woj. lubelskie), Przemyśl, Borowicze, Nakłonna, Wrocław.

Barnauł, zdjęcie portretowe rodziny Szostaków, od lewej Tadeusz Szostak, Maria Szostak, Czesław Szostak.

Relacja Emilii Kowalczyk dot. wybuchu II wojny światowej, aresztowania ojca - wójta Podkamienia (woj. tarnopolskie), wywózki wraz z siostrą i matką na Sybir, ciężkiej pracy, głodu i biedy, ciężkich warunków życia, relacji z ludnością rosyjską, a później ukraińską, przeniesienia i pracy w kopalni w okolicach Kijowa, odnalezienia ojca, przyjadą do Polski i osiedlanie się we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Podkamień (Ukraina), Brody (Ukraina), Kunstaj (Kazachstan), Kijów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja Danuty Kopeć opowiadającej historię swoje matki, która powracając do Polski z Kazachstanu w 1946 roku w pociągu urodziła córkę. Opowiada o traumatycznych przeżyciach do których nigdy w rozmowach rodzinnych nie wracano, biedzi, głodzie, ciężkich warunkach materialnych oraz towarzyszący matce przez całe życie strachu.   Zakres chronologiczny: 1945 - 1960.   Miejsca wydarzeń: Kazachstan, Chełm (woj. lubelskie)

• Wspomnienia Kazimierza Krzywińskiego z okresu II wojny światowej. W swoich wspomnieniach opisuje on początek wojny, agresję ludności ukraińskiej na Polaków. Następnie opisuje wywózkę wgłąb ZSRR, warunki podróży. Opisuje warunki życia na miejscu, w jaki sposób zdobywano pożywienie, jak wyglądała praca i warunki mieszkalne. Następnie opisuje powrót do kraju.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1939 - 1946Miejsca wydarzeń: Уфа (Ufa, Rosja), Красноярск (Krasnojarsk, Rosja), Минусинск (Minusińsk, Rosja), Abakan (Rosja), Poznań, Wrocław

Zeszyt zapisany przez Kazimierza Krzywińskiego podczas podróży powrotnej z Syberii (z Abakanu do Poznania), w którym znajduje się spis osób jadących pociągiem nr 69. Dodatkowo w zeszycie znajduje się pokwitowanie pobrania kwoty 8000 rubli na koszta podróży.

• Relacja Tadeusza Kulika, w której opowiada swoje przeżycia wojenne. Od dzieciństwa, aż po moment wywózki na Syberię, nastepnie po amnestii wraz z rodziną udaje się do Kazachstanu. Do kraju powrócił w 1946 roku.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1930 - 1947
• Miejsca wydarzeń: Ко́тлас (Kotłas, Rosja), Бузулук (Buzułuk, Rosja), Uzbekistan, Turkiestan, Warszawa, Opole Zachodnie, Wrocław.

• Opowieść Zofii Kowalczyk o dziejach Krystyny Kazimierskiej. Opowieść ciągnie się od czasów dzieciństwa Pani Krystyny w II Rzeczpospolitej poprzez szczegółowo opisane wydarzenia II wojny światowej. Szczegółowo opowiada ona o momencie wywózki, podróży i przyjeździe na miejsce do Kazachstanu. Większą część poświęca opisowi życia codziennego na miejscu, sposobów pracy, nauki i zdobywania żywności. W końcowej części opisuje powrót do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1938 - 1946
• Miejsca wydarzeń: Брэст (Brześć, Białoruś), Мінск (Mińsk, Białoruś), Астана (Akmolińsk, Astana, Kazachstan), Bierutów (woj. dolnośląskie).

• Wspomnienia Aurelii Merczańskiej z lat 1941-1946. Opowiada w nich o zsyłce na Syberię do Kraju Ałtajskiego całej swojej rodziny. W relacji opisuje moment pojmania, okoliczności wywózki, warunkach podróży, pracy na miejscu i wreszcie o powrocie do kraju.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1925 - 1989
• Miejsca wydarzeń: Свір (Świr, Białoruś), Барнаул (Barnauł, Rosja, Kraj Ałtajski), Katowice, Starachowice (powiat starachowicki, województwo świętokrzyskie), Wrocław

• Wspomnienia Czesława Kwiatka z okresu II wojny światowej, w których opisuje on wywózkę swojej rodziny wgłąb ZSRR i pobyt na miejscu. W swojej relacji skupia się na opisie podróży. Bardzo szczegółowo opisuje pobyt na miejscu, sposoby pozyskiwania żywności oraz ciężką pracę przy wyrębie i spławianu drewna. Opis wspomnień kończy się przed powrotem do kraju.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1938 - 1946
• Miejsca wydarzeń: Архангельская область (Obwód archangielski, Rosja), Товсте (Touste, Ukraina), Гримайлiв (Hrymajliw, Grzymałów, Ukraina).

• Wspomnienia pisane pod pseudonimem Lacyk, w których autor opisuje swoje dzieje z lat 1945 - 1948 kiedy to był robotnikiem przymusowym w kopalni w Austrii. Następnie został aresztowany i wywieziony wgłąb ZSRR. Opisuje warunki podróży oraz wyżywienia, choroby które nękały współwięźniów i represje dotykające ich ze strony NKWD. Do kraju powrócił w 1948 roku.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1945 - 1948
• Miejsca wydarzeń: Austria, Budapest (Budapeszt, Węgry), Находка (Nachodka, Rosja), Нижанковичі (Niżankowice, Ukraina), Самбір (Sambir, Sambor, Ukraina), Львів (Lwiw, Lwów, Ukraina), Магадан (Magadan, Rosja), grupa obozów Kołyma (ZSRR).

Relacja Janiny Kwiatkowskiej dot. wywózki w 1940 r. wraz z matką i siostrą na Sybir, śmierci matki, ciężkich warunków materialnych, głodu, powrotu do Polski, osiedleniu się w Białymstoku, organizacji życia po wojnie, pracy i życia codziennego. Świadek opowiada o wyjeździe do Wielkiej Brytanii do ojca, który została tam po wojnie (oficer Wojska Polskiego), początkach życia w Londynie, organizacjach polonijnych, możliwościach zawodowych Polaków na emigracji, autorytetach politycznych, dbaniu o polską kulturę i tradycję, wizytach w Polsce do 1989 r. i po transformacji ustrojowej.  

• Zakres chronologiczny: 1940 - 2013.  
• Miejsca wydarzeń: Kożany (pow. białostocki, woj. podlaskie), Kirów (Rosja), Białystok (woj. podlaskie), Częstochowa (woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Rzym (Włochy), Paryż (Francja), Londyn (Wielka Brytania)

Relacja Mirosława Kosowskiego dot. II wojny światowej, wywozu wraz z całą rodziną w głąb ZSRR, ciężkich warunków życia na Syberii, organizowaniu się polskich wojsk, przewiezienia transportem wodnym w dół Wołgi, rusyfikacji i edukacji.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1946.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Moskwa (Rosja), Kudymkar (Rosja), Saratów (Rosja), Rot-Front (Kirgistan), Wrocław (woj. dolnośląskie), Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Katowice (woj. śląskie), Berlin (Niemcy), Kopenhaga (Dania), Nowy Jork (Stany Zjednoczone Ameryki)

• Wspomnienia Romualdy Wieligdy-Czerepak  z okresu drugiej wojny światowej i okresu po jej zakończeniu, w których opisuje swoją tułaczkę wraz z rodziną. W pierwszej części relacji opisuje zesłanie do Kazachstanu i Uzbekistanu, podróż, pracę i warunki panujące na miejscu. Opowiada o trudnej sytuacji rodzinnej, która doprowadziła do śmierci ojca i rozłąki z matką. Następnie kontynuuje opowieść, kiedy to opuściła Syberię wraz z Armią Andersa i udała się w podróż do Afryki. Opowiada jak wyglądały obozy przejściowe wojska polskiego i towarzyszących im cywili na obczyźnie. Wspomnienia kończy opis drogi powrotnej do ojczyzny.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1940 - 1947
• Miejsca wydarzeń: Tajkury (dawna gmina Zdołbice, powiat Zdołbunów, województwo wołyńskie), Wołogda (Rosja), Омск (Omsk, Rosja), Karkin Batasz (po uzbecku "Dolina Śmierci"), Türkmenbaşy (Turkmenbaszy, dawniej Krasnowodzk, Krasnowodsk, Красноводск, Turkmenistan), Bandar-e Anzali (dawniej Pahlevi, Iran), تهران (Teheran, Iran), Mombasa (Kenia), Koja (osiedle polskie w Ugandzie), Genova (Genua, Włochy).

• Wspomnienia Anny Ziober, w których opisuje swoje dzieje z okresu II wojny światowej kiedy to została zesłana wraz z rodziną na Syberię. Opisuje pokrótce podróż na miejsce. Skupia się na warunkach bytowania jakie zastali na miejscu, szczegółowo opisuje zadania jakie były jej zlecane. Największą wagę autorka przywiązuje do dwóch spraw: dramatycznej historii utraty całej rodziny, oraz rozpaczliwej walce z głodem, z którym walczyła przez cały okres zesłania. Do kraju powróciła sama, odnajdując córkę i brata, z którymi była rozdzielona przez okres zsyłki.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1940-1947
• Miejsca wydarzeń: Мостиська (Mościska dawniej Mostyszcza, Mostycze, Ukraina), Львів (Lwów, Ukraina), Қостанай (Kustanaj, Kazachstan), Севастополь (Sewastopol, Ukraina), Київ (Kijów, Ukraina).

Wspomnienia porucznika Wojska Polskiego -Adama Bronieckiego. Autor na początku krótko przedstawia losy swojej rodziny. Wspomina wywiezienie na Sybir. Następnie skupia się na przedstawieniu swoich losów, jako żołnierza I Armii Wojska Polskiego. Dokładnie opisuje ćwiczenia wojskowe w lesie pod Chełmem, działania zbrojne w Dęblinie oraz w Warszawie. Wspomina zdobycie Berlina. Na końcu opisuje konsekwencje jakie spotkały gen. Zygmunta Berlinga, za próbę pomocy powstańcom warszawskim. Zakres chronologiczny:1918 -1945 Miejsca wydarzeń: Podhajce (Ukraina), Bierozowsk (Rosja), Świerdłowsk (obec. Jekaterynburg, Rosja), Sielce (Rosja), Chełm (woj. lubelskie), Kopice (pow. Stepnica, woj. zachodniopomorskie), Czarnocin (pow. Stepnica, woj. zachodniopomorskie), Dęblin (pow. rycki, woj. lubelskie), Warszawa (Polska)

• Wspomnienia Eugenii Woźnej z okresu zsyłki na Syberię podczas drugiej wojny światowej. W swojej relacji opisuje ona moment aresztowania, podróż do miejsca zesłania, pracę na miejscu, warunki życiowe i problemy z głodem na miejscu. Szeroko opisuje nieludzkie traktowanie sybiraków przez przedstawicieli aparatu władzy. Następnie opowiada o powrocie do kraju i bardzo krótko o swojej sytuacji po wojnie.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1940 - 1946
• Miejsca wydarzeń: Қостанай (Kustanaj, Kazachstan), Алматы (Ałma-Ata, Kazachstan), Полтава (Połtawa, Ukraina), Корсунь-Шевченківський (Korsuń Szewczenkowski, Ukraina)?, Wrocław

Uganda, Masindi, 1943 r. Sierociniec, klasa III przeniesiona w całości w czerwcu 1945 r. do Rongai (Kenia). Górny rząd od lewej: Tadek Sapiecha (w hełmie), Giena Niejadlik (z grzywką), Zosia Kłusek, Tereska Kowal, Zosia Ostrowska, Wanda Leniec, Maryska Pilipczuk, Józia Kraus, Jadzia Bechert, Halina Waszkiewicz, Jadzia Kowalczyk, Polusia Gwizdak.Środkowy rząd: Gienek Wdowczyk (w czarnym berecie), Hanka Plackowska (z przepaską na włosach), Staszka Rojek, Jasia Jodkowska, Józka Kasznia, Władka Nowaczyk. Siedzą od lewej: Heńka Dardzińska, Andzia Sikorska, pani Minkowska, wizytator szkolny p. Kinasz-Surowiecki, p. Pomorska, stoi Tereska Kułakowska, kierowniczka szkoły p. Maria Kułakowska, Nastka Witruk. Z lewej strony (nie sa uczniami III klasy) Jagusia Mackiewicz (suknia w paseczki), Zosia Sikorska, Ola Ostrowska, poniżej Danka Rut (nad Wdowczykiem), Gienia Przychodzień (obok Wdowczyka), Sabina Wdowczyk (marynarski kołnierz). P. Kinasz trzyma małą siostrę Hanki Plackowskiej.

• Wspomnienia Marii Wierzbickiej z okresu II wojny światowej, w których opowiada o losach swoich i swojej rodziny. Opisuje życie codzienne z przed wybuchu wojny, oraz to czym zajmowała się jej rodzina już po 1 września. Opisuje aresztowania ludzi mieszkających dokoła, represje NKWD, którym padali jej najbliżsi. Wspomina z żalem donosicielstwo, które było wszechobecne, a kończyło sie zazwyczaj zsyłką na Syberię. Jej samej to nie doświadczyło choć bardzo szczegółowo przytacza szeroką listę nazwisk i miejsc zsyłki.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1939-1941
• Miejsca wydarzeń: Борислав (Borysław, Ukraina), Дрогобич (Drohobycz, Ukraina), Бердичів (Berdyczów, Ukraina)

• Wspomnienia Jadwigi Szlakowicz z okresu II wojny światowej. Opisuje w nich pokrótce co stało się z poszczególnymi członkami jej rodziny. Osią relacji jest wywózka do Kazachstanu, którą to przedstawia szczegółowo - zarówno samą podróż jak i warunki życiowe jakich doświadczyli na miejscu. Opowiada o pracy, którą musiała wykonywać, o wyżywieniu jakie dostawało się na miejscu w zamian za niewolniczą harówkę. Następnie opisuje trudności z odnalezieniem zaginionych członków rodziny i problemy związane z powrotem do ojczyzny. Na koniec opisuje lata bezpośrednio po powrocie, o zawirowaniach rodzinnych, które na sam koniec zaprowadziły ją do Wrocławia.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1940-1952
• Miejsca wydarzeń: Львів (Lwów, Ukraina), Obwód Semipałatyński (Rosja), Аягөз (Ajagoz, Kazachstan), Куйбышев (Kujbyszew, Rosja), Leżajsk (pow. leżajski, woj. podkarpackie), Wrocław, Szczecin

Wspomnienia Romana Sutko z wywózki na Sybir, pobytu w obozie, repatriacji na tzw. Ziemie Odzyskane, służby wojskowej i szkolenia na kombajnistę w PGR; świadek dużo miejsca poświęca historii swojego ojca, który wstąpił do armii gen. Andersa i pozostał po wojnie w Anglii, oraz prób utrzymania z nim kontaktu przez rodzinę   Zakres chronologiczny: 1940-1986   Miejsca wydarzeń: Asowyja (Osowa, Białoruś), Nawagrudak (Nowogródek, Białoruś), Archangielsk (daw. ZSRR), Saratow (daw. ZSRR), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Piekary (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Jelcz-Laskowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Norwich (Wielka Brytania)

• Wspomnienia Czesława Steinera, w których opowiada pokrótce historię swojego życia, od wczesnych lat młodości do dnia, w którym spisana została jego relacja. Przedstawia ogólnie swoją rodzinę, następnie bardziej szczegółowo skupia się na zesłaniu. Zajmująco opisuje warunki podróży i niewygody jakich doświadczyli podczas jazdy wagonem towarowym w zimie. Następnie zapoznaje nas z warunkami jakie zastali na miejscu. Opisuje mieszkanie, pracę, choroby, sposoby zdobywania żywności oraz to jak drastycznie zmniejszała się populacja Polaków wywiezionych na wschód. Pod koniec we wspomnieniach znajdujemy opis powrotu do ojczyzny, oraz lat po wojnie. Relacja kończy się podsumowaniem zysków i strat poniesionych podczas tych burzliwych dziejów.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1940-2001
• Miejsca wydarzeń: Mieczyszczów (Ukraina), А́бан (Aban, wieś w Rosji), Луганськ (Ługańsk - dawniej Woroszyłowgrad, Ukraina), Wrocław.

• Wspomnienia Wandy Nowakowskiej z okresu wywózki do ZSRR. Autorka wspomnień została wywieziona 13 kwietnia 1940 roku ze Lwowa najpierw do Kirgistanu, nastepnie do Kazachstanu skąd powróciła do kraju w 1946 roku. Jej obszerna relacja dotyczy w całości pobytu na zesłaniu. Szczegółowy opis podzielony jest chronologicznie i datowany pod koniec każdego z rozdziałów. We wspomnieniach opowiada o warunkach podróży, przyjeździe na miejsce i ulokowaniu ich w kirgiskiej wiosce gdzie przez długi okres miała okazję poznac miejscowe wierzenia i zwyczaje. Następnie przeniesiono ją wraz z bratankiem do osiedla na terenie Kazachstanu gdzie miała spędzić następne 5 lat. Pani Wanda szczegółowo opisuje pomoc w postaci paczek, które otrzymywali z kraju i zazdrość Rosjanek ogladających wydobywane skarby. Opisuje wzruszającą historię pieska, którego udało jej sie na miejscu udomowić, który był jej pocieszeniem w trudnych momentach. Nastepnie opowiada dramatyczny okres uwięzienia w rosyjskim obozie za odmowę przyjęcia paszportu ZSRR. Dzięki Pani Wandzie dowiadujemy się jak wyglądało życie w rosyjskim wiezieniu podczas II wojny światowej. Po odbyciu dwuletniej kary powraca do wioski, w której została aresztowana. Wykończona długą karą dochodzi do siebie i wraz z resztą towarzyszy niedoli czeka na pozwolenie powrotu do kraju. Na samym końcu szczegółowo opisuje podróż powrotną do kraju i nastroje wśród towarzyszy podróży.]
•  
• Zakres chronologiczny: 1940-1946
• Miejsca wydarzeń: Львів (dawna nazwa form. Królewskie Stołeczne Miasto Lwów, teraz Lviv, Ukraina), Kirgistan, Kazachstan, Ко́тлас (Kotłas, Rosja), Свердловская область (Obwód Swirdłowski, Rosja).

• Wspomnienia Elżbiety Seminowicz - nauczycielki pochodzącej ze wschodnich rubieży II Rzeczpospolitej (z okolic Lwowa), w których opisuje ona swoje dzieje od wybuchu II wojny światowej, poprzez przymusową wywózkę wgłąb ZSRR aż do momentu powrotu do powojennej Polski. Bardzo szczegółowo opowiada o samym momencie kiedy to zostali aresztowani i zmuszeni do wyjazdu, o zachowaniu funkcjonariuszy NKWD w stosunku do niej i siostry. Następnie przybliża nam w jaki sposób stłoczeni w bydlęcych wagonach podążali w kierunku Syberii. Dalsza część wspomnień zawiera informacje na temat zakwaterowania na miejscu, warunków życiowych, wyżywienia i pracy, do której byli zmuszani aby przeżyć. Podróż powrotną opisuje pobieżnie, ale na koniec relacji dodaje osobiste przemyślenia i losy swoje, oraz swojej rodziny w okresie powojennym.]Zakres chronologiczny: 1939-1970
• Miejsca wydarzeń: Львів (Lwiw, Ukraina, dawna nazwa form. Królewskie Stołeczne Miasto Lwów), Kirgistan, ZSRR, Poznań (woj. Wielkopolskie)

Relacja Bogusława Traczewskiego, wywiezionego w 1940 r. z rodzinnego Wilna na Syberię, repatrianta, uczestnika strajków w 1956, 1970 i 1980 r.; świadek szczegółowo opowiada o wywiezieniu swojej rodziny przez radzieckiego okupanta, warunkach pobytu w syberyjskim łagrze Bajaryk, poszczególnych zdarzeniach z tamtego okresu, następnie repatriacji na tzw. Ziemie Odzyskane, pobycie w obozie przejściowym w Rzęsinie koło Gryfic, stosunkach z zastanymi tam Niemcami - wspomina też o pozostających do 1946 r. w okolicznych lasach niedobitkach Wehrmachtu; następnie wspomina o przenosinach do Szczecina i udziale w demonstracjach podczas kolejnych lat przełomowych w powojennej historii Polski; opowieść jest szczegółowa i precyzyjna, świadek stara się opowiadać tylko o tym, co sam widział lub czego doświadczył; mówi też o swojej postawie i motywach podjętych decyzji.   Zakres chronologiczny: 10.02.1940-2000   Miejsca wydarzeń: Vilnius (Wilno, Litwa), Tûmeň (Tiumeń, Federacja Rosyjska), Bajaryk (Syberia), Brest (Brześć, Białoruś), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Rzęsin (pow. Gryfice, woj. zachodniopomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Chicago (Stany Zjednoczone Ameryki), Wrocław (woj. dolnośląskie), Stargard (woj. zachodniopomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Trzygłów (woj. zachodniopomorskie), Katowice (woj. śląskie), Kukań (pow. gryficki, woj. zachodniopomorskie), Radom (woj. mazowieckie)

Relacji Ewy Sudoł-Kozłowskiej, córki zesłanej wraz z rodziną na Syberię Haliny Kozdroń (ur. 27.12.1933 r.), która to rodzina (matka, brat matki oraz babcia świadek) opuściła terytorium ZSRR wraz z żołnierzami gen. W. Andersa i została przez Anglików umieszczona w obozie dla uchodźców w Tengeru w Tanganice (ob. Tanzania); świadek wspomina trasę ewakuacji rodziny, warunki panujące w obozie, organizowanie się uchodźców, działające tam stowarzyszenia (harcerstwo), życie religijne, kontakty z ludnością miejscową, a następnie powrót do Polski i pierwsze lata funkcjonowania rodziny w Polsce; relacja jest oparta o opisywanie zdjęć pokazywanych przeprowadzającemu wywiad, przez co jest nieco chaotyczna, poza tym wypowiedzi świadek często są na dużym poziomie ogólności.   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: Brest (Brześć nad Bugiem, daw. woj. poleskie, Białoruś) , Syberia, Kazachstan, Tengeru (Tanzania), Mombasa (Kenia), Karaczi (Pakistan), Teheran (Iran), Bombaj (Indie), Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Jelcz-Laskowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie)

Relacja Heleny Paniok zd. Miciak, w której opisuje ona swoje dzieciństwo w II RP, następnie wydarzenia z przebiegu II wojny światowej, których była uczestniczką (ofensywa Niemców, represje ze strony ZSRR, wywózka na Sybir). Z jej wspomnień z okresu zesłania dowiadujemy się po kolei: jak wyglądało wysiedlenie, w jaki sposób traktowani byli Polacy, warunki jakie zastali na miejscu, ciężką pracę jaką trzeba było wykonywać aby przeżyć i niedole jakie ją spotkały. Następnie opisuje moment powrotu w granice "nowej" Polski, poszukiwanie miejsca dla siebie i świeżo założonej rodziny. Dalsza część wspomnień dotyczy życia we Wrocławiu po II wojnie światowej aż po czasy dzisiejsze.Zakres chronologiczny: 1927-2006Miejsca wydarzeń: Мостиська (Mościska - Ukraina), Қостанай (Kustanaj - Kazachstan), Wiszniówka (Ukraina), Przemyśl, Nowa Ruda, Wrocław.

• Wspomnienia Urszuli Piskunowicz, w których krótko, ale zwięźle opowiada historię swojego życia. Skupia się na okresie spędzonym na Syberii, pokrótce opowiada o niedolach życia na zesłaniu. Opowieść kończy opisem powrotu do Polski i osiedleniem się w Dusznikach.
•  
• Zakres chronologiczny: 1922-1946Miejsca wydarzeń: Obł. Aktiubińska, Новороссийск (Noworosyjsk, ZSRR), Duszniki Zdrój.

• Relacja Marii Sobieckiej, w której opowiada historię swojego życia podczas II wojny światowej. Opisuje moment zsyłki, warunki podczas podróży, jak musieli sobie radzić po przybyciu na miejsce. Szczegółowo opisuje brak pożywienia, problemy w jego zdobyciu, choroby i chłód, nękające rodzinę pani Marii. Opowieść kończy się opisem powrotu do kraju, odnalezieniem ojca i osiedleniem się w Kątach Wrocławskich.
•  
• Zakres chronologiczny: 1940-1950
• Miejsca wydarzeń: Раде́хів (Radziechów - Ukraina), Чортків (Czortków - Ukraina), Павлодар (Pawłodar - Rosja), Kraków, Kąty Wrocławskie.

Relacja Bolesława Dula, kresowiaka, kaprala LWP, dotycząca życia w Horodkowie przed wojną, wywózki do Rosji i pracy przymusowej w tartaku, powołania do I Armii Wojska Polskiego, i służby w 5. pułku piechoty 2. Warszawskiej Dywizji Piechoty oraz pierwszych lat powojennych na tzw. Ziemiach Odzyskanych; świadek opisuje szczegóły wysiedlenia i transportu do Swierdłowska (dziś Jekaterynburg), warunki pracy i mieszkania, a następnie powołanie do wojska; opowiada o ćwiczeniach w Sielcach nad Oką, próbie forsowania Wisły pod Puławami, postój w Warszawie w czasie trwania Powstania Warszawskiego, zdawkowo wspomina o walkach na Wale Pomorskim; opisuje też odnalezienie rodziny ekspatriowanej na Dolny Śląsk i okoliczności zamieszkania w Lipnicy; mniej szczegółowo opowiada o swojej edukacji na Kresach Wschodnich i stosunkach z Ukraińcami przed wojną.   Zakres chronologiczny: 1932-1946   Miejsca wydarzeń: Horodków (daw. pow. Rohatyn, Ukraina, wieś nieistniejąca), Rogatin (Rohatyn, daw. woj. stanisławowskie, Ukraina), Nowy Zawod (obłast swierdłowska, Federacja Rosyjska), Sel'cy (Sielce nad Oką, Federacja Rosyjska), Puławy (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lublin (woj. lubelskie), Żagań (woj. dolnośląskie), Lipnica (pow. Środa Śląska, woj. dolnośląskie), Żytmierz (Ukraina), Chełm (woj. lubelskie), Smoleńsk (Rosja), Kowel (Ukraina), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Mława (woj. mazowieckie), Opole (woj. opolskie), Berlin (Niemcy)

• Wspomnienia Reginy Sikorskiej z okresu wywózki do Kazachstanu, gdzie spędziła wraz z rodziną 8 długich lat. Opisuje w nich warunki podróży, pracę, do wykonywania której zmuszono ich na miejscu. Nastepnie opisuje powrót do kraju i wielkie wzruszenie, które ja ogarnęło gdy zobaczyła Wrocław i usłyszała ludzi mówiących po polsku.
•  
• Zakres chronologiczny: 1949-1957
• Miejsca wydarzeń: Województwo wileńskie, Kazachstan, Wrocław.

Autorka na początku przedstawia swoje dzieciństwo i młodość. Wspomina o napadach UPA na Polaków. Następnie dokładnie opisuje pobyt wraz z dziećmi i rodzicami na Syberii. Przedstawia warunki podróży. Opowiada o tragicznych warunkach życia, głodzie i próbie przetrwania w niegościnnym terenie. Wspomina o związku z innym zesłańcem. Później opowiada o nieudanej próbie powrotu do Polski i o pracy w kołchozie w Nowogardzie. Autorka opisuje trudy życia, a szczególnie wysiłek związany ze zdobyciem pożywienia. Wspomina również swój powrót do Polski Zakres chronologiczny: 1918-1947 Miejsca wydarzeń: Mszana Dolna (woj. małopolskie, pow. limanowski), Liłużnów (Ukraina), Tomsk (Rosja), Nowogard (woj. zachodniopomorskie, pow. goleniowski), Poznań (woj. wielkopolskie), Chociwel (woj. zachodniopomorskie, pow. stargardzki)