Przemijania tęskne wspomnienia
- PL OPiP III-2-11-1
- Dokument
Kopia maszynopisu wiersza pt. "Przemijania tęskne wspomnienia" autorstwa Heleny Janigi, Wrocław 2000
Przemijania tęskne wspomnienia
Kopia maszynopisu wiersza pt. "Przemijania tęskne wspomnienia" autorstwa Heleny Janigi, Wrocław 2000
Sługocki Józef
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Andrzejczuk Jadwiga
Kserokopia pisma w j. niemieckim wystosowanego przez Międzynarodową Służbę Poszukiwań (International Tracing Service) do Zofii Czarneckiej w odpowiedzi na jej wniosek dot. poszukiwania dokumentów potwierdzających wywózkę na roboty przymusowe
Relacja dotyczy deportacji rodziny Józefa Sańca w lutym 1940 r. przez Sowietów do miejscowości Karabasz na Uralu i pracy w kopalni rudy miedzi oraz w sowchozie w obwodzie Czelabińskim. Zakres chronologiczny: 1940-1946 Miejsca wydarzeń: Osada Pieniuga, Karabasz, obwód Czelabiński
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Głąb Zdzisław
Komiks pt. "W pułapce" z serii: Podziemny front, wyd. "Sport i Turystyka", Warszawa 1979. Bohaterami są żołnierze LWP, byli partyzanci z AL, którzy zwalczają na Ziemach Zachodnich dywersantów z Werwolfu.
"Sport i Turystyka"
Relacja Janusza Wierciocha (ur. 1948) dot. reakcji studentów i władz Uniwersytetu Wrocławskiego oraz innnych wrocławskich uczelni wyższych na wiadomości o wydarzeniach Marca 1968 r. w Warszawie. W pamiętniku prowadzonym w dniach 11-14.03.1968 autor, z pozycji uczestnika wydarzen, opisuje zebrania w akademikach, palenie gazet w oknach, uchwalenie rezolucji Zrzeszenia Studentów Polskich oraz rezolucji uczelnianego Senatu. Zakres chronologiczny: 11-14.03.1968 Miejsca wydarzeń: Wrocław
Wiercioch Janusz
Relacja Jana Kazimierza Janowskiego
Jan Kazimierz Janowski urodził się w 1910 r. w miejscowości Hulcze, pow. sokalski, w rodzinie urzędnika pocztowego. W swojej relacji zawarł wspomnienia z dzieciństwa spędzonego na Kresach (Hulcze, Horodenka, Medynice) dotyczące: życia rodzinnego (Święta Bożego Narodzenia, Wielkanoc, Pierwsza Komunia Święta), służby harcerskiej w zastępie Lisów (wycieczka nad Dniestr i do Czerwonogrodu), życia szkolego (nauka w gimnazjum, przedstawienia teatralne, koncerty, festyn z pokazem radiowym, bal charytatywny) oraz spotkań z żołnierzami różnych formacji, które w okresie I wojny światowej stacjonowały w Medynicach (legioniści Piłsudskiego, wojsko rosyjskie, niemieckie i rumuńskie). Druga część relacji dotyczy przyjazdu Janowskiego do Bystrzycy Kłodzkiej oraz pracy w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym w Bystrzycy Kłodzkiej w 1947 r. Autor opisuje pochód pierwszomajowy, poświęcenie sztandaru SL, wysiedlenie Niemców, działalność Towarzystwa Krzewienia Kultury i Sztuki w Bystrzycy oraz pierwszą w powiecie uroczystość nadania ziemi polskim osadnikom (Piotrowiec, 13.11.1947). Wspomnienia spisane w 1970 r. na konkurs organizowany przez Wydział Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Bystrzycy Kłodzkiej. zakres chronologiczny: 1910-1925; 1947 miejsca wydarzeń: Hulcze, Horodenka, Medynice, Bystrzyca Kłodzka, Piotrowice
Janowski Jan Kazimierz
Irena Kwiatkowska, (z d. Michałowska) urodziła się w 1935 r. w Chlebowicach Wielkich (woj.lwowskie) w rodzinie kolejarza. W swojej relacji opisuje swoje dzieciństwo (stosunki polsko-ukraińskie, rzeź wołyńska, ucieczka przed UPA do Lwowa, pobyt w domu dziecka w Przemyślu), służbę harcerską we Wrocławiu, gdzie trafiła po maturze (nakaz pracy) oraz długoletnią pracę w oświacie (wychowawca, nauczyciel historii). Autorka szczegółowo opisuje różne incydenty z udziałem trudnej młodzieży z Zespołu Szkół Rolniczych w Wołowie, takie jak: strajk młodzieży w internacie, bunt uczniów, wizyta wicepremiera Rakowskiego i dyskusja z młodzieżą (7 luty 1983) w odpowiedzi na list uczniów ze skargą, wyjazd szkolny do NRD. Dalsza część relacji dotyczy działalności społecznej autorki po przejściu na emeryturę: udział w misji polonijnej na Ukrainie z ramienia Minsterstwa Edukacji Narodowej (praca z Polakami w Łucku: nauka języka polskiego, spotkania literackie, inscenizacje teatralne), organizacja paczek z darami dla Polaków na Ukrainie (1994, 1997) oraz wakacyjnego wpoczynku w Polsce dla dzieci z Ukrainy (1993,1994), działalność w Klubie Seniora przy Obornickim Ośrodku Kultury, w Społecznym Komitecie Budowy Kościoła w Kostopolu na Ukrainie (wybudowany w 2008 r) oraz w Uniwersytetcie Trzeciego Wieku w Obornikach. Na końcu relacji znajdują się dopiski dot. spotkania z matką zwolnioną w 1957 r. z sowieckiego łagru oraz pomocy udzielanej w czasie wojny Żydom przez rodzinę autorki (ułatwienie ucieczki z transportu, ukrywanie w domu). zakres chronologiczny: 1939 - 2007/2008 miejsca wydarzeń: Chlebowice Wielkie, Lwów, Wrocław, Wołów, Oborniki Śląskie, Łuck
Kwiatkowska Irena
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Hubacz Michał
Zbigniew Tyszko (ur. 1931), warszawiak, syn inżyniera, pracownika PKP, spędził we Wrocławiu 3 powojenne lata (1945-1948). W swojej relacji opisuje rabunek mienia przemysłowego przez Sowietów, wakacje'45 w Jeleniej Górze oraz warunki życia w mieszkaniu przy ul. Pankiewicza na Biskupienie. Autor pisze również o życiu szkolnym (I gimnazjum przy ul. Poniatowskiego we Wrocławiu) oraz o służbie harcerskiej w I Wrocławskiej Drużynie Harcerzy. W zastępie Z. Tyszki przez pewien czas służył Marek Hłasko, który wspomniał o tym w swoich pamiętnikach wydanych w 2002 r.; skany odnośnych fragmentów tej publikacji są załączone do relacji. Zakres chronologiczny: 1945-1948 Miejsca wydarzeń: Wrocław, Jelenia Góra
Tyszko Zbigniew,
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Chodorska Brygida
Praca konkursowa pt. Moje korzenie. Mój ród
Praca pt. Moje korzenie. Mój ród została napisana w 2002 r. przez uczennicę I Liceum Ogólnokształcącego w Środzie Śląskiej, Wiktorię Sudoł, na podstawie wspomnień jej dziadków ze strony matki i dotyczy historii dwóch rodzin: Kosieckich i Skrętkowiczów. Autorka opisuje syberyjską gehennę Marii Kosieckiej i jej pięciorga dzieci: wysiedlenie z Nowych Trok, podróż bydlęcym wagonem, trudne warunki życia codziennego w sowchozie w okolicach Bijska w Kraju Ałtajskim (chłód, brak żywności i podstawowego wypsażenia gosp. domowego, budowa ziemianki), powrót z zesłania, spotkanie z mężem w Gdyni (właściciel folwarku w Nowych Trokach, aresztowany w lutym 1944 r., zesłany do obozu, skąd trafił do armii gen. Andersa, z którą przeszedł cały szlak bojowy) i osiedlenie się w 1946 r. we Wrocławiu. Druga częśc pracy dotyczy losów rodziny Skrętkowiczów, którzy, uniknąwszy śmierci z rąk banderowców na Podolu, zostali wysiedleni na Ziemie Zachodnie i trafili do Wrocławia, skąd, po 6 tygodniach koczowania na stacji Brochów, zostali skierowani przez PUR do wsi Nippern (dziś. Mrozów), gdzie osiedli. Por.: książka Ireny Zabratyńskiej (z d. Kosieckiej), „Syberia w oczach dziecka-zesłańca” oraz opracowane przez nią zapiski z notatników ojca, Bronisława Kosieckiego, pod tytułem „Zapiski żołnierza tułacza”. miejsca wydarzeń: Nowe Troki (wileńszczyzna), Podole, Bijsk (Kraj Ałtajski, Syberia), Wrocław zakres chronologiczny: 1898-1984
Sudoł Wiktoria
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Apanowicz Stanisław
Relacja Teresy Schwarz dotycząca życia codziennego w powojennym Wrocławiu oraz życia rodzinnego i działaności społecznej autorki w Lidze Kobiet. Zakres chronologiczny relacji: 1945-2007 Miejsca wydarzeń: Mińsk Mazowiecki, Wrocław
Schwarz Teresa
Kopia pisma z Archiwum Państwowego we Wrocławiu
Kopia pisma wystosowanego przez Archiwum Państwowe we Wrocławiu do Heleny Janigi dot. informacji o materiałach archiwalnych dot. ekspatriacji jej rodziny, Wrocław 1998
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Beździak Janina
Relacja Józefa Sługockiego dot. rzezi wołyńskiej, ucieczki w czerwcu 1944 r. z rodzinnej miejscowości Horożanka, (woj. Tarnopolskie) i trudnych początków życia ekspatriantów na Ziemiach Zachodnich. Zakres chronologiczny: 1944 - 1947 Miejsca wydarzeń: Horożanka, Halicz, Świebodzin
Sługocki Józef
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Helwing Zofia
Zbiory Walentyny Chlebcewicz-Szuby - Relacja Arkadiusza Chlebcewicza
Relacja Arkadiusza Chlebcewicza (ur. 1919, Terebeżów, Polesie) dot. sowieckich łagrów. A. Chlebcewicz, absolwent szkoły podoficerskiej, żołnierz 6. pułku lotniczego 162 eskadry myśliwskiej we Lwowie, dostał się w październiku 1939 r. do sowieckiej niewoli i po brutalnym śledztwie trafił do więzienia w Charkowie, skąd zimą 1940 r. wysłany został do obozu pracy w Workucie. Autor szczegółowo opisuje straszne warunki życia i pracy w sowieckich łagrach (Workuta, Uchta), w których spędził trzy lata, pracując przy budowie linii kolejowych i wydobyciu węgla oraz swoją późniejszą (3-letnią) pracę przymusową w portach rzecznych w Syktywkarze, Czernigowie. Wolność odzyskał w 1946 r. Zakres chronologiczy: 1939-1946 Miejsca wydarzeń: Lwów, Charków, Workuta, Uchta, Syktywkar, Czernigów
Chlebcewicz Arkadiusz
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Broniek Czesław
Relacja Janiny Polak dot. wysiedlenia z Grodna do Koszlina w grudniu 1947 r. i wojennych losów rodziny (brat w armii gen. Andersa) oraz warunków życia w powojennym Wrocławiu. Zakres chronologiczny: 1946-2007 Miejsca wydrzeń: Grodno, Koszalin, Wrocław
Polak Janina
Kazimierz Krzywiński - relacja
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Krzywiński Kazimierz, Kruk Edward
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Kruk Edward, Kulik Tadeusz
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Kwiatek Czesław
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Ziober Anna
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Woźna Eugenia
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Borkowski Tadeusz
Zbiory Jerzego Wilkowskiego - Życiorys [Jerzego Władysława Wilkowskiego]
Relacja Władysława Wilkowskiego (ur. 1924) zatytułowana "Życiorys" dot. wojennych losów jego rodziny (życie codzienne w okesie okupacji niemieckiej, wykupienie aresztowanego ojca z obozu w Oranienburgu), jego działalności w konspiracji (Gwardia Ludowa, AK - kolportaż, łączność, działalność wywiadowcza, prowadzenie tajego archiwum i drukarni), represji Sowietów wobec członków antyniemieckiej konspiracji a także studiów politechnicznych w Krakowie (specjalność lotnicza) oraz późniejszej pracy we Wrocławiu w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego i Dolmelu. Autor wspomina także o żonie, Marii Gugale, snitariuszce i łączniczce z Powstania Warszawskiego. Miejsca wydarzeń: Kazimierz k. Sosnowca, Zagłębie Dąbrowskie, Wrocław Czas wydarzeń: 1924 - 1951
Jerzy Wilkowski
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Cuter Stanisława
Relacja Zdzisława Zielińskiego
Zdzisław Zieliński, syn tramwajarza, jako 16-latek wraz z rodziną przyjechał jesienią 1945 r. ze Lwowa do Wrocławia pierwszym transportem tramwajarzy. W swojej relacji szczegółowo opisuje nastroje panujące wśród Polaków przygotowujących się do opuszczenia rodzinnego miasta, warunki panujące podczas podróży do Wrocławia (m.in.: współpasażerowie, higiena osobista, wypadki, najścia sowieckich żołnierzy) oraz pierwsze miesiące życia we Wrocławiu (m.in.: zdobycie mieszkania, uruchomienie komunikacji miejskiej, odgruzowywanie, usuwanie śladów niemieckiej przeszłości, pierwsze święta Bożego Narodzenia). Relacja ma charakter literacki; autor dzieli się swoją wiedzą dot. historii Kresów i Dolnego Śląska oraz porównuje Lwów z Wrocławiem.
Zakres chronologiczny: 1945 Miejsca wydarzeń: Lwów, (Tarnów, Kraków), Wrocław
Zieliński Zdzisław
Władysława Pawłowska - relacja
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Pawłowska Władysława
Prasa dolnośląska i drukarstwo prasowe we Wrocławiu w latach 1945-1980
Historia rozwoju drukarstwa prasowego w powojenym Wrocławiu napisana przez dra inż. Brunona Kleszczyńskiego w oparciu o literarurę i własne wspomnienia. miejsce wydarzeń: Wrocław zakres chronologiczny: 1945-1980
Kleszczyński Brunon, dr inż.
Janusz Nowak jako 12-latek przeniósł się w 1946 r. z Poznania do Wrocławia, gdzie jego ojciec pracował przy odbudowie Zakładów Taboru Kolejowego. W swojej relacji szczegółowo opisuje warunki życia w powojennym Wrocławiu oraz życie codzienne swojej rodziny zamieszkałej w blokach kolejowych przy ul. Mochanckiego: wyposażenie mieszkania, sposoby zdobywania żywności (uprawa ogrodu, hodowla świni w altanie, "szaber plac" na Placu Grunwaldzkim, dary UNRRA) i ubrań, oraz stosunki sąsiedzkie i koleżeńskie (zabawy podwórkowe). Relacja zawiera obszerne fragmenty dot. edukacji autora (szkoła powszechna, szkoła zawodowa przy Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego, Technikum Budowy Wagonów, praca w warsztacie kolejowym) oraz szkolnego i towarzyskiego życia młodzieży ze środowiska kolejarskiego: wycieczki szkolne do Trzebnicy, Karpacza/Jeleniej Góry/zamku Chojnik, spływy po Odrze, harcerstwo (obóz letni pod Szamotułami - praca w polu), zabawy taneczne, relacje z młodzieżą należącą do ZMP. Autor pisze również o wczasach rodzinnych na Mazurach oraz odwiedzinach u krewnych w Wielkopolsce; opisuje też aresztowanie ojca w 1947 r. przez UB pod zarzutem sabotażu w zakładzie pracy oraz publiczną egzekucję w lipcu 1946 w Poznaniu Artura Greisera, byłego gubernatora Kraju Warty, której był świadkiem.
Zakres chronologiczny: 1945-1952
Miejsca wydarzeń: Poznań, Wrocław, Szamotuły, Giżycko
Nowak Janusz
Lidia Burowska-Zielińska - relacja
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Burowska-Zielińska Lidia
Część z Zbiory archiwalne instytucji, stowarzyszeń i innych podmiotów prawnych
Goldman Helena