Teofil Niedziewicz z żona Kazimierą oraz synami: Jerzym i Bogdanem (najmniejszy), Wrocław, II poł. lat 40. XX w.

Na zdjeciu widoczne są dwie młode dziewczyn, siostry: Helena i Janina Tarasewicz, siedzące na stosie gruzów na tle zniszczonych i zrujnowanych zabudowań przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu, lipiec 1946.

Rodzina Teofila Niedziewicza na Moście Grunwaldzkim we Wrocławiu, koniec lat 40. XX w. Od lewej stoją: Kazimiera Niedziewicz, N.N., Bogdan Niedziewicz (najmłodszy), N.N., Teofil Niedziewicz oraz Jerzy Niedziewicz. W tle widoczne zabudowania ulicy Szczytnickiej.

Rafał Eysymontt, wrocławski opozycjonista, opisuje działalność we wrocławskich niezaleznych organizacjach studenckich, zagrożenie relegowaniem ze studiów i wysłanie przez dziekana do Francji w celu koontynuowania nauki, powrót do Polski po wprowadzeniu stanu wojennego oraz internowanie, przymusową służbę wojskową i kontakty z działaczami opozycji w latach późniejszych.   Zakres chronologiczny: 1978 - 1990   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Paryż (Francja), Nysa (woj. opolskie)

Krótka relacja Danuty Ziontek dot. warunków życia pod okupacja niemiecką we wsi na Kielecczyźnie, sytuacji ludności żydowskiej, warunków bytowych oraz działalności ojca w Związku Walki Czynnej i Armii Krajowej.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Sobków (woj. świętokrzyskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Legnica (woj. dolnośląskie), Lubin (woj. dolnośląskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Jędrzejów (woj. świętokrzyskie)

Krystyna Mrozowska-Pieracka opisuje stosunki polsko-żydowskie w przedwojennym Chełmie Lubelskim, przeżycia wojenne, ucieczki przed frontem, niemiecką okupację, problem głodu, powstanie Teatru Wojska Polskiego, organizację życia kulturalnego po wojnie, zamieszkanie w poniemieckim domu, spędzanie urlopów w czasach PRL, tradycje świąteczne.   Zakres chronologiczny: 1920-2018   Miejsca wydarzeń: Chełm (woj. lubelskie), Lublin (woj. lubelskie), Radom (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), , Świdnica (woj. dolnośląskie), Solice Zdrój (dziś Szczawno Zdrój, pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Krynica Zdrój (pow. nowosądecki, woj. małopolskie), Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kudowa Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Polanica Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Studium Wychowania Fizycznego Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej. Na zdjęciu: studentki; Kazimiera Rolińska siostra babci Darczyńcy trzecia z prawej.

Studium Wychowania Fizycznego Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej. Na zdjęciu: studentki podczas zajęć; Kazimiera Rolińska siostra babci Darczyńcy szósta z prawej.

Potwierdzenie zameldowania  Bogdana Niedziewicza we Wrocławiu przy ul. Świerczewskiego 38 wystawione przez III Miejski Urząd Obwodowy Zarządu Miejskiego miasta Wrocławia, Wrocław dn. 4.11.1948.

Jerzy Niedziewicz (z lewej) z kuzynem Zbyszkiem Nazimkiem na Rynku wrocławskim. II poł. lat 40. XX w. W tle północna pierzeja rynku.

Relacja Janusza Wierciocha (ur. 1948) dot. reakcji studentów i władz Uniwersytetu Wrocławskiego oraz innnych wrocławskich uczelni wyższych na wiadomości o wydarzeniach Marca 1968 r. w Warszawie. W pamiętniku prowadzonym w dniach 11-14.03.1968 autor, z pozycji uczestnika wydarzen, opisuje zebrania w akademikach, palenie gazet w oknach, uchwalenie rezolucji Zrzeszenia Studentów Polskich oraz rezolucji uczelnianego Senatu. Zakres chronologiczny: 11-14.03.1968 Miejsca wydarzeń: Wrocław

Zdzisław Zieliński, syn tramwajarza, jako 16-latek wraz z rodziną przyjechał jesienią 1945 r. ze Lwowa do Wrocławia pierwszym transportem tramwajarzy. W swojej relacji szczegółowo opisuje nastroje panujące wśród Polaków przygotowujących się do opuszczenia rodzinnego miasta, warunki panujące podczas podróży do Wrocławia (m.in.: współpasażerowie, higiena osobista, wypadki, najścia sowieckich żołnierzy) oraz pierwsze miesiące życia we Wrocławiu (m.in.: zdobycie mieszkania, uruchomienie komunikacji miejskiej, odgruzowywanie, usuwanie śladów niemieckiej przeszłości, pierwsze święta Bożego Narodzenia). Relacja ma charakter literacki; autor dzieli się swoją wiedzą dot. historii Kresów i Dolnego Śląska oraz porównuje Lwów z Wrocławiem.  
Zakres chronologiczny: 1945 Miejsca wydarzeń: Lwów, (Tarnów, Kraków), Wrocław

Relacja Teresy Schwarz dotycząca życia codziennego w powojennym Wrocławiu oraz życia rodzinnego i działaności społecznej autorki w Lidze Kobiet. Zakres chronologiczny relacji: 1945-2007 Miejsca wydarzeń: Mińsk Mazowiecki, Wrocław

Relacja Piotra Czaczki, piłkarza ręcznego, dotyczy kariery piłkarza ręcznego, wyjazdów na zawody sportowe, rozegranych meczy, klubów sportowych, poznanych trenerów oraz stanu wojennego w Polsce.   Zakres chronologiczny relacji: 1960-2019   Miejsca wydarzeń: Czarnowąsy (woj. opolskie), Dortmund (Niemcy), Erfurt (Niemcy), Frankfurt (Niemcy), Gdańsk (woj. pomorskie), Giessen (Niemcy), Głubczyce (woj. opolskie), Gottingen (Niemcy), Hawana (Kuba), Kobusy (woj. mazowieckie), Kraków (woj. małopolskie), Lipsk (Niemcy), Lobau (Niemcy), Los Angeles (Stany Zjednocozne Ameryki), Mielec (woj. podkarpackie), Montreal (Kanada), Moskwa (Rosja), Obertauern (Austria), Opole (woj. opolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Prószków (województwo opolskie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Seul (Korea Południowa), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Vitkovice (Czechy), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zakopane (pow. tatrzański, woj. małopolskie), Cannes (Francja), Bratysława (Słowacja)

Zygmunt Staszewski, opozycjonista, opisuje zaangażowanie w działalność opozycyjną, uwięzienie w czasie stanu wojennego, internowanie w ośrodku w Grodkowie, wyjazd do Stanów Zjednoczonych i działaność polonijną.   Zakres chronologiczny: 1968-2000   Miejsca wydrzeń: Wrocław (woj. dolośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Grodków (pow. brzeski, woj. opolski), Gdańsk (woj. pomorskie),  Duesseldorf (Niemcy), Nowy Jork (Stany Zjednoczone Ameryki), New Jersey (Stany Zjednoczone Ameryki)

Maria Jankowska opisuje dzieciństwo podczas II Wojny Światowej, wojenne i powojenne losy rodziny, przesiedlenie na teren PRL w 1956 roku, organizacje życia na Ziemiach Zachodnich i pracę zawodową w szpitalu psychiatrycznym.   Zakres chronologiczny: 1941-1990   Miejsca wydarzeń: Dziamonty (Białoruś), Wilno (Litwa), Karelia, Kuźnica (pow. sokólski, woj. podlaskie), Mińsk (Białoruś), Brześć (Białoruś), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Osetnica (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Czerwińsk (pow. płoński, woj. mazowieckie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie)

Bogusław Bednarek, polonista i pracownik Instytutu Polonistyki na Uniwersytecie Wrocławskim, opisuje dzieciństwo, przesiedlenie rodziny na Ziemie Zachodnie, a także życie akademickie, naukowe, kadrę akademicką, ludzi związanych z wrocławską polonistyką, a także współtworzenie "Labiryntów Kultury" na na antenie TVP Wrocław.   Zakres chronologiczny: 1950- 2011   Miejsca wydarzeń: Maków Podhalański (pow. suski, woj. małopolskie), Zawoja (pow. suski, woj. małopolskie), Złoty Potok (obw. tarnopolski, Ukraina), Iłowa Żagańska (pow. żagański, woj. lubuskie), Gorzuchy (pow. kaliski, woj. wielkopolskie), Grodków (pow. brzeski, woj. opolskie), Nysa (woj. opolskie), Nietków (woj. lubuskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja Jerzego Podlaka, członka Klubu Ludzi ze znakiem „P”, rozpoczyna się od opisu przygotowań cywilów do II wojny światowej, sytuacji społecznej. W dalszej części Świadek opowiada o wojennych losy swojej rodziny: wyrzucenie z mieszkania, przymusowy przyjazd do Breslau. Szczególnie dużo miejsca poświęca oblężeniu miasta oraz wejściu Armii Czerwonej. Końcowym elementem relacji jest opis życia w powojennym Wrocławiu (szaber, walka o mieszkania, odgruzowywanie). Zakres chronologiczny: 1939-1950 Miejsca wydarzeń: Augsburg (Niemcy), Brema (Niemcy), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Czarnków (pow. czarnkowsko-trzcianeckiego, woj. wielkopolskie), Dachau (Niemcy), Drezno (Niemcy), Dudy, Erlangen (Niemcy), Hamburg (Niemcy), Karpacz (woj. dolnośląskie), Katowice (woj. śląskie), Katyń (Rosja), Leningrad (ob. Petersburg, Rosja), Lwów (ob. Ukraina), Łódź (woj. łódzkie), Moskwa (Rosja), Oborniki (pow. obornicki, woj. wielkopolskie), Oleśnica (pow. oleśnicki, woj. dolnośląskie), Ostrzeszów (pow. ostrzeszowski, woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Stalingrad (ob. Wołgograd, Rosja), Świdnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie).

Mieczysław Huchla, żołnierz Armii Krajowej i WiN-u, opisuje działalność w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość, wieloletnie więzienia i warunki życia poczas uwięzienia, inwigilacje Win-ówców przez Urząd Bezpieczeńśtwa, problemy ze znalezieniem pracy z powodu swej działalności w Państwie Podziemnym i z powodu uwięzienia, nakazy pracy i życie zawodowe jako radca prawny, organizację redakcji „Zeszytów Historycznych” WiN-u.   Zakres chronologiczny: 1939-1990   Miejsca wydarzeń: Wronki (pow. szamotulski, woj. wielkopolskie), Tyczyn (pow. rzeszowski, woj. podkarpackie), Katowice (woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie), Lubań (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Rawicz (woj. wielkopolskie), Monachium (Niemcy), Londyn (Wielka Brytania)

Stefan Arczyński, fotograf, opisuje życie przed wojną na terenie Niemiec, pracę w zawodzie fotografa, m.in. robienie zdjęć podczas Igrzysk Olimpisjkich w Berlinie w 1936 roku, aresztowanie, służbę wojskową w szeregach Wermachtu podczas II Wojny Światowej, niewolę rosyjską, przyjazd do Polski i pracę jako fotograf we własnym zakładzie fotograficznym.   Zakres chronologiczny: 1916-1956   Miejsca wydarzeń: Essen (Niemcy), Berlin (Niemcy), Wrocław (woj. dolnoślaskie), Kamienna Góra (woj. dolnośląskie), Verdun (Francja), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Niendorf (Niemcy), Monchengladbach (Niemcy), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Międzygórze (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Lubawka (pow. kamiennogórski, woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wołgograd (Rosja), Gdańsk (woj. pomorskie)

Michał Sobków, wrocławski lekarz, opisuje relacje pomiędzy trzema grupami narodowościowymi: Polakami, Ukraińcami a Żydami na przedwojennych Kresach, okupacje sowiecką, wkroczenie wojsk niemieckich na Kresy, relacje Polaków z Ukraińcami przed jak i w trakcie wojny, rzezie Ukraińców na Polakach, a także stosunek ukraińskiego duchowieństwa do tych rzezi, migracje na Ziemie Zachodnie, budowę życia codziennego w powojennym Wrocławiu, studia medyczne i pracę lekarza inspekcyjnego.   Zakres chronologiczny: 1927-2010   Miejsca wydarzeń: Koropiec (Ukraina), Wiszniów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zaleszczyki (Ukraina), Stanisławów (Ukraina), Charków (Ukraina), Siechnice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie)

Aleksander Gleichgewicht, wrocławski opozycjonista, opisuje działaność w Studenckim Komitecie Solidarności, współpracę z KSS "KOR", powołanie do zasadniczej służby wojskowej z powodów politycznych, internowanie w Stanie Wojennym, działalność związaną z kolportażem podziemnych wydawnictw, a także redagowanie tygodnika "Solidarność Dolnośląska" oraz tworzenie Radia Solidarność, opisuje też krótko historię swoich rodziców, którzy poznali się w latach wojennych w dawnym ZSRR.   Zakres chronologiczny: 1953 - 2010   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Pierwomajsk (Ukraina), Strzelce Opolskie (woj. opolskie), Grodków (woj. opolskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Katowice (woj. śląskie)

Wspomnienia Romualda Stankiewicza dotyczące jego ojca Władysława, który uczestniczył w kampanii wrześniowej, był członkiem konspiracyjnej organizacji "Olimp" zajmującej się działalnością wywiadowczą we Wrocławiu w czasie II Wojny Światowej, więźniem obozów w Oświęcimiu, Rogoźnicy i Oranienburgu, następnie pracował w urzędach celnych w Mieroszowie i Darłowie, miał styczność z dolnośląskimi Niemcami tuż po wojnie, działał też w Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na rzecz więźniów obozów koncentracyjnych oraz postawienia pomnika ku czci członków organizacji "Olimp"   Zakres chronologiczny: 1939 - 1979   Miejsca wydarzeń: Darłowo (woj. zachoniopomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Kąty Wrocławskie (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Mieroszów (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gdynia (woj. pomorskie), Berlin (Niemcy), Oranienburg (Niemcy), Rogoźnica (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Oświęcim (woj. małopolskie)

Relacja Zygmunta Gołębia dot. działalności w NSZZ "Solidarność", kolportażu prasy, ulotek, i plakatów, złapania podczas kontroli w zakładzie pracy, zatrzymania na 3 miesiące w 1983 r., ponownej działalności opozycyjnej. Podczas jednego z zatrzymań świadek został pobity przez funkcjonariuszy MO i postawiony w stan oskarżenia za napaść na funkcjonariusza, za co został ukarany wyrokiem w zawieszeniu. Zakres chronologiczny: 1980 - 2009. Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Nowy Sącz (woj. małopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Relacja Adam Żarski dot. II wojny światowej, pobytu na Syberii, pracy przymusowej, powrotu do Polski, osiedlenia się na Dolnym Śląsku, pracy i działalności w strukturach Solidarności.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Borysław (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie), Karabas (Kazachstan), Dżezkazgan (Kazachstan), Moskwa (Rosja), Przemyśl (Przemyśl)

Relacja Ryszarda Wysockiego dot. II wojny światowej, którą przeżył w miejscowości pod Wilnem, edukacji w radzieckiej szkole, kultu Stalina, służbie w Armii Radzieckiej, przyjazdu do Polski w ramach tzw. II repatriacji, osiedlenia się we Wrocławiu, pracy, życia codziennego, zaangażowania się w sprawy opozycji antykomunistycznej oraz Kościoła Katolickiego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Wilno (Litwa), Soleczniki (Litwa), Przemyśl (woj. podkarpackie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja Danuty Wierzbołowskiej dot. II wojny światowej, ucieczek przed frontem, okupacji niemieckiej, przyjazdu na ziemie zachodnie, osiedlenia się we Wrocławiu, nauki w liceum pedagogicznym oraz pracy jako nauczyciel.   Zakres chronologiczny 1939 - 2009.   Miejsca wydarzeń: Radom (woj. mazowieckie), Głowaczów (pow. kozieniecki, woj. mazowieckie), Lublin (woj. lubelskie), Biłgoraj (woj. lubelskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Garbatka (pow. kozieniecki, woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja Alicji Wrabec, w której opisuje czasy II wojny światowej, wyjazd do Wrocławia ze wschodu. Następnie opisuje organizację życia po wojnie i działalnośc opozycyjną - antykomunistyczną, dalej działalność wspólnie z Solidarnością.   Zakres chronologiczny: 1942 - 1989   Miejsca wydarzeń: Łuniniec (Białoruś), Kolonia Świdnica (Białoruś), Nowa Sól (woj. lubuskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Pińsk (Białoruś), Szprotawa (pow. żagański, woj. lubuskie), Sława (pow. wschowski, woj. lubuskie)

Wrocław, 16-09-1988. Czarny marsz – protest Ruchu Wolność i Pokój ws. likwidacji huty Siechnice. Fot. NAF Dementi

Wrocław, 17-12-1987, Rynek, dom handlowy "Feniks". Wielodniowa akcja protestacyjna Ruchu Wolność i Pokój pod hasłem: "Uwolnić więźniów sumienia" tzw "kanapki". N/z protestują: Radosław Gawlik i Dominik Dobrowolski. Fot. NAF Dementi

Wrocław, 01-12-1987, Protest Ruchu Wolność i Pokój w tzw. Dzień Więźnia Pokoju (Sumienia) połączony z akcja ulotkowa. N/z Marek Krukowski i Roman Kucharski. Fot. NAF Dementi

Wrocław, 15-03-1987. Akcja ekologiczna Ruchu Wolność i Pokój pod hasłem "Azbest to rak" ws. zagrożeń wynikających z użycia płyt z azbestu używanych do ocieplania budynków mieszkalnych. Fot. NAF Dementi

Wrocław, 28-11-1986, ul. Świdnicka. Protest Ruchu Wolność i Pokój ws. likwidacji huty Siechnice. Fot. NAF Dementi

Wrocław, 13-12-1989. Demonstracja w rocznicę stanu wojennego, zorganizowana przez Solidarność Walczącą i KPN. Fot. NAF Dementi

Wrocław, 09-06-1989. Wielodniowy protest (miasteczko namiotowe) zorganizowany min. przez WiP i NZS na placu Dzierżyńskiego (obecnie plac Dominikański) po krwawym stłumieniu demonstracji na placu Tian'anmen (plac Niebiańskiego Spokoju) w Pekinie 4 czerwca. Fot. NAF Dementi