Identity area
Reference code
Title
Date(s)
Level of description
Dział
Extent and medium
Context area
Repository
Archival history
Zasób archiwalny Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” zbudowany jest na refleksji autobiograficznej, dlatego istotnym narzędziem pozyskiwania zbiorów jest metoda historii mówionej (oral history), polegająca na nagrywaniu swobodnych wywiadów narracyjnych skoncentrowanych na indywidulanym doświadczeniu przeszłości rozmówcy. W początkach działalności Ośrodka relacje zbierano dość przypadkowo przy okazji realizacji projektów edukacyjnych i wystawienniczych, np. w trakcie podróżującej wystawy Pociąg do historii. Zaapelowano także do mieszkańców Ziem Zachodnich i Północnych o przysyłanie spisanych wspomnień dotyczących powojennego procesu wrastania na tych terenach, pozyskując w ten sposób 68 takich źródeł. Z czasem pozyskiwanie tego typu zbiorów oparto na projektach badawcze realizowane zgodnie z metodą wywiadu biograficznego Fritza Schützego.
Wspomnienia obejmują – tak jak życie ich autorów – cały XX wiek, przy czym najczęściej dotyczą przeżyć z czasów II wojny światowej i okresu PRL. Stanowią one unikatowe źródła, pozwalające poznać wydarzenia i aspekty życia nieobecne w innego rodzaju archiwaliach, a na wydarzenia znane historiografii spojrzeć z autobiograficznej perspektywy. Do najciekawszych tematów należą: życie codzienne w II Rzeczpospolitej, pierwsze chwile po wybuchu II wojny światowej, działalność Polskiego Państwa Podziemnego i życie pod okupacją, doświadczenie Syberii i pracy przymusowej w III Rzeszy, powojenne przesiedlenia, osadnictwo i organizacja życia na Ziemiach Zachodnich i Północnych, odbudowa Wrocławia, opozycja antykomunistyczna, mniejszości narodowe, etniczne i religijne, działalność Kościoła katolickiego, życie akademickie i kulturalne oraz rozmaite aspekty życia codziennego we Wrocławiu. Z racji tego, że niemal wszyscy najstarsi mieszkańcy miasta i regionu przybyli na te tereny z innych stron, w ich wspomnieniach znajdziemy opowieści dotyczące Kresów Wschodnich, ZSRR i Ukrainy, ale też Wielkiej Brytanii, Niemiec, Holandii, Francji, Izraela, Iranu, Nowej Zelandii, Stanów Zjednoczonych, Czechosłowacji i Indii.
Wśród autorów relacji historii mówionej wyróżnić można kilka grup rozmówców, w których biografiach dominuje określone doświadczenie.