Portret współczesny świadka historii

Portret współczesny świadka historii

Portret współczesny świadka historii.

Portret współczesny Świadka Historii.

Relacja rozpoczyna się od opisu pracy przymusowej w Niemczech mamy Świadka. W dalszej części skupia się ona na powojennej historii rodziny Bogumiły Stachów na Ziemiach Zachodnich: życie codzienne na wsi, relacje z niemieckimi właścicielami gospodarstw, sytuacja aprowizacyjna, szkolnictwo i kwestia przekłamań w nauce historii, potajemne słuchanie Radia Wolna Europa, reakcja na orędzie bp polskich i wprowadzenie stanu wojennego, tradycje wigilijne.   Zakres chronologiczny: lata 40-te XXw. - lata 80-te XXw.Miejsca wydarzeń: Częstochowa (woj. śląskie), Dachau (Niemcy), Katyń (obwód smoleński, Rosja), Legnica (woj. dolnośląskie), Malczyce (woj. pow. średzki, woj. dolnośląskie), Mazurowice (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Radom (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie)      

Krótki zarys pierwszych lat powojennej historii Malczyc. Opracowanie opiera się głównie na dokumentach Gminnej Rady narodowej w Małoszynie (ówczesna nazwa Malczyc) z Archiwum Państwowego we Wrocławiu. Zakres chronologiczny 1945-1950

Praca pt. Moje korzenie. Mój ród została napisana w 2002 r. przez uczennicę I Liceum Ogólnokształcącego w Środzie Śląskiej, Wiktorię Sudoł, na podstawie wspomnień jej dziadków ze strony matki i dotyczy historii dwóch rodzin: Kosieckich i Skrętkowiczów. Autorka opisuje syberyjską gehennę Marii Kosieckiej i jej pięciorga dzieci: wysiedlenie z Nowych Trok, podróż bydlęcym wagonem, trudne warunki życia codziennego w sowchozie w okolicach Bijska w Kraju Ałtajskim (chłód, brak żywności i podstawowego wypsażenia gosp. domowego, budowa ziemianki), powrót z zesłania, spotkanie z mężem w Gdyni (właściciel folwarku w Nowych Trokach, aresztowany w lutym 1944 r., zesłany do obozu, skąd trafił do armii gen. Andersa, z którą przeszedł cały szlak bojowy) i osiedlenie się w 1946 r. we Wrocławiu. Druga częśc pracy dotyczy losów rodziny Skrętkowiczów, którzy, uniknąwszy śmierci z rąk banderowców na Podolu, zostali wysiedleni na Ziemie Zachodnie i trafili do Wrocławia, skąd, po 6 tygodniach koczowania na stacji Brochów, zostali skierowani przez PUR do wsi Nippern (dziś. Mrozów), gdzie osiedli. Por.: książka Ireny Zabratyńskiej (z d. Kosieckiej), „Syberia w oczach dziecka-zesłańca” oraz opracowane przez nią zapiski z notatników ojca, Bronisława Kosieckiego, pod tytułem „Zapiski żołnierza tułacza”.   miejsca wydarzeń: Nowe Troki (wileńszczyzna), Podole, Bijsk (Kraj Ałtajski, Syberia), Wrocław zakres chronologiczny: 1898-1984

Ryszard Ćwikliński rozpoczyna swoją relację od momentu wywiezienia jego całej rodziny (łącznie 5 osób) w bydlęcych wagonach na Syberię. Opisuje warunki w jakich przyszło im jechać oraz mieszkać. Podjęcie pracy w kołchozie przez ojca, życie codzienne w łagrze. Po ponad dwóch latach kolejne przymusowe przeniesienie do Kazachstanu (zmobilizowanie ojca do armii T. Kościuszki, śmierć matki, przeniesienie rodzeństwa do domu dziecka). W 1946r. wyjazd do Polski, spotkanie z ojcem. Podjęcie przez Świadka nauki najpierw w gimnazjum elektrycznym, potem w technikum elektrycznym, a następnie na Politechnice Wrocławskiej. Początki pracy i służby wojskowej.   Zakres chronologiczny: 1940-2000Miejsca wydarzeń: Podorka (pow. dziśnieński, woj. wileńskie, ob. Białoruś), Kotłas (obwód archangielski, Rosja), Krystyn, Archangielsk (Rosja), Bałach, Pochostmyczko, Warszawa (woj. mazowieckie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Stargard Szczeciński (woj. zachodniopomorskie), Kostrzyn nad Odrą (woj. lubuskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Kraków (woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Katowice (woj. śląskie), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Oborniki Śląskie (woj. dolnośląskie), Włocławek (woj. kujawsko-pomorskie), Dąbroszyn (woj. woj. lubuskie), Rakoszyce (woj. dolnośląskie), Kulin (woj. dolnośląskie), Kazachstan, Kirowsk (obwód murmański, Rosja).  

Jerzy Walczyński opisuje dzieciństwo podczas II Wojny Światowej, wejście wojsk niemieckich i radzieckich, ukrywanie się w lasach, zbrodnie UPA na rodzinie świadka, wywiezienie sióstr na roboty przymusowe do fabryki amunicji w Niemczech, wyjazd na Ziemie Zachodnie i Północne i relacje z niemieckimi mieszkańcami.   Zakres chronologiczny: 1928-1955   Miejsca wydarzeń: Huta Stepańska (daw. pow. kostopolski, woj. wołyńskie), Wołów (woj. dolnośląskie), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląski), Prawików (pow. wołoski, woj. dolnośląskie), Offenbach (Niemcy), Legnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Stanisława Nideckiego opisuje organizacje życia w powojennych Malczycach, podjęcie pracy na kolei, wznowienie działalności fabryki papieru, sytuacje rodzin Niemieckich. Przeprowadzka do Wrocławia z żoną.Zakres chronologiczny: 1945-1960 Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Mazurowice (woj. dolnośląskie), Malczyce (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Wołów (woj. dolnośląskie), Włocławek (woj. kujawsko-pomorskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Lesław Miller opisuje dzieciństwo we Lwowie, studia dziennikarskie, założenie gazety "Nowiny Jeleniogórskie" w 1958 roku, pracy w "Słowie Polskim" w latach 70tych, działalność wydawniczą w okresie PRL i współcześnie.   Zakres chronologiczny: 1937-2007   Miejsca wydarzeń: Lwów, Wrocław (woj. dolnośląskie), Malczyce (pow. średzki, woj dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Witków (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Gryfów Śląskie (pow. lwówecki, woj. dolnośląskie)

Relacja Bolesława Dula, kresowiaka, kaprala LWP, dotycząca życia w Horodkowie przed wojną, wywózki do Rosji i pracy przymusowej w tartaku, powołania do I Armii Wojska Polskiego, i służby w 5. pułku piechoty 2. Warszawskiej Dywizji Piechoty oraz pierwszych lat powojennych na tzw. Ziemiach Odzyskanych; świadek opisuje szczegóły wysiedlenia i transportu do Swierdłowska (dziś Jekaterynburg), warunki pracy i mieszkania, a następnie powołanie do wojska; opowiada o ćwiczeniach w Sielcach nad Oką, próbie forsowania Wisły pod Puławami, postój w Warszawie w czasie trwania Powstania Warszawskiego, zdawkowo wspomina o walkach na Wale Pomorskim; opisuje też odnalezienie rodziny ekspatriowanej na Dolny Śląsk i okoliczności zamieszkania w Lipnicy; mniej szczegółowo opowiada o swojej edukacji na Kresach Wschodnich i stosunkach z Ukraińcami przed wojną.   Zakres chronologiczny: 1932-1946   Miejsca wydarzeń: Horodków (daw. pow. Rohatyn, Ukraina, wieś nieistniejąca), Rogatin (Rohatyn, daw. woj. stanisławowskie, Ukraina), Nowy Zawod (obłast swierdłowska, Federacja Rosyjska), Sel'cy (Sielce nad Oką, Federacja Rosyjska), Puławy (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lublin (woj. lubelskie), Żagań (woj. dolnośląskie), Lipnica (pow. Środa Śląska, woj. dolnośląskie), Żytmierz (Ukraina), Chełm (woj. lubelskie), Smoleńsk (Rosja), Kowel (Ukraina), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Mława (woj. mazowieckie), Opole (woj. opolskie), Berlin (Niemcy)

Relacja Anieli Sławik dotycząca czasu II Wojny Światowej w Łopusznej na Ukrainie, zbrodni ukraińskich popełnianych na ludności polskiej, zakończenia wojny, ucieczki przed banderowcami, drogi na tzw. Ziemie Odzyskane i pierwszych lat w nowym miejscu zamieszkania.   Zakres chronologiczny: 1939-1955 Miejsca wydarzeń: Lopušna (Łopuszna, daw. woj. lwowskie, Ukraina), Krynica-Zdrój (woj. małopolskie), Chomiąża (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Nowy Sącz (woj. małopolskie), Legnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Anny Strzelczyk, wspominająca zakończenie I Wojny Światowej w jej rodzinnej wsi oraz swoje losy podczas II Wojny Światowej; okresowi międzywojennemu świadek poświęca ledwie kilka zdań, wspomina rodzinę niemiecką, u której pracowała sezonowo, niechętną osobie Hitlera; główne wątki w relacji to ucieczka przed wojskami niemieckimi we wrześniu 1939 r. oraz praca przymusowa w fabryce broni w Dinslaken koło Essen; świadek wspomina szczegółowo poszczególne wydarzenia i osoby; wspomina też niemiecką administrację w okolicach Wielunia oraz osobę zarządcy, Ślązaka życzliwego Polakom; później świadek opisuje swoje małżeństwo i motywy przyjazdu na tzw. Ziemie Odzyskane oraz swoje pierwsze lata w Malczycach; zapytana wspomina też zbrodnie niemieckie na Żydach w czasie wojny; pojawiła się też kwestia zakłamywania historii przez władze komunistyczne.   Zakres chronologiczny: 1914-1950 Miejsca wydarzeń: Naramice (pow. wieluński, woj. łódzkie), okolice Zduńskiej Woli (woj. łódzkie), Dinslaken (Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Essen (Niemcy), Lututów (pow. wieruszowski, woj. łódzkie), Legnica (woj. dolnośląskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Wspomnienia Władysława Skiby dotyczące represji, jakich dopuszczali się przedstawiciele władz na mieszkańcach Kulina i okolic podczas kolektywizacji, w ramach walki z opozycją antykomunistyczną, z Kościołem i przejawami oporu społecznego; świadek wymienia nazwiska poszkodowanych, podaje istotne szczegóły   Zakres chronologiczny: 1946-1956   Miejsca wydarzeń: Barysz (Ukraina), Kulin (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Środa Śląska (woj. dolnoślaskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Wspomnienia Genowefy Skiby dotyczące życia codziennego na Kresach Wschodnich II Rzeczpospolitej, repatriacji, osadnictwa i życia codziennego na Ziemiach Odzyskanych, stosunków z miejscową ludnością, nauki i pracy w szkolnictwie, kresowych tradycji kulinarnych.   Zakres chronologiczny: 1937-1989   Miejsca wydarzeń: Barisz (Barysz, Ukraina), Kulin (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Cesarzowice (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Piersno (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Rakoszyce (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Szczepanów (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Kożuchów (pow. nowosolski, woj. lubuskie)

Krótka relacja Aleksandra Gucza dot. jego przeżyć wojennych, przymusowego pobytu na Ukrainie, ciężkiej sytuacji rodzinnej. Świadek myli wiele faktów historycznych. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzeń: Tomaszów Lubelski (woj. lubelskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Moskwa (Rosja)

Krótka relacja Stefanii Szumlakowskiej dot. II wojny światowej, ataków ukraińskich band na ludność polską, ucieczki z rodzinnej wsi a później przyjazdu na zachód. Zakres chronologiczny: 1939- 1960. Miejsca wydarzeń: Zaleszczyki (obw. tarnopolski, Ukraina), Tłuste (obw. tarnopolski, Ukraina), Dolny Śląsk.

Relacja Kazimierza Korzeniowskiego, w której pierwszy fragment jest opisem fotografii rodzinnych oraz historii życia stryja - Franciszka Korzeniowskiego, w drugiej część relacji opisuje swoje doświadczenia jako działacza "Solidarności" w Państwowym Zakładzie Ubezpieczeń we Wrocławiu, stan wojenny oraz wybory w czerwcu 1989 r. Zakres chronologiczny: 1909 - 1989. Miejsca wydarzeń: Ukraińska SRR, Syberia, Wrocław (woj. dolnośląskie), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie)

Relacja Zofii Korzeniowskiej dot. dzieciństwa i młodości na terenie Ukraińskiej SRR, II wojny światowej, przyjazdu do Polski w 1946 roku, osiedlenia się na ziemiach zachodnich i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1922 - 1981.   Miejsca wydarzeń: Januszpol (Ukraina), Żytmierz (Ukraina), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Berdyczów (Ukraina), Kijów (Ukraina), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Leszno (woj. wielkopolskie), Wschowa (woj. lubuskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie)

Krótka relacja Kazimiery Jewłoszewicz dot. powojennych przesiedleń, przyjazdu na Dolny Śląsk, relacji z ludnością niemiecką i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1944 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Żydaczów (Ukraina), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Rabka, Bytom (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Stryj (Ukraina), Kijów (Ukraina)

Portret Współczesny Świadka Historii

Portret współczesny świadka historii

Portret Współczesny Świadka Historii

Portret Współczesny Świadka Historii

Portret świadka historii.

Portret współczesny świadka historii

Portret Współczesny Świadka Historii

Portret współczesny świadka historii

Portret współczesny świadka historii.

Impreza była częścią wystawy objazdowej "Pociąg do historii".

okazicielem zaświadczenia Donat Korzeniowski, ur. w m. Pikowce, właśc. Pikowiec; dziś: Pykowec', Ukraina, pow. Koziatyn, zamieszkały w m. Małoszyn tymczasowa powojennanazwa Malczyc, pracownik tamtejszej cukrowni;

okazicielem zaświadczenia Donat Korzeniowski, ur. w m. Pikowce, właśc. Pikowiec; dziś: Pykowec', Ukraina, pow. Koziatyn, zamieszkały w m. Małoszyn tymczasowa powojennanazwa Malczyc, pracownik tamtejszej cukrowni;