okolicznościowy blankiet telegramu upamiętniający piętnastą rocznicę kapitulacji Festung Breslau i "wyzwolenia" Wrocławia przez Armię Czerwoną; na zewnętrznej stronie herb Wrocławia obowiązujący w latach 1948-1990

okolicznościowy blankiet telegramu upamiętniający piętnastą rocznicę kapitulacji Festung Breslau i "wyzwolenia" Wrocławia przez Armię Czerwoną; na zewnętrznej stronie grafika przedstawiająca wrocławską Archikatedrę św. Jana Chrzciciela

okolicznościowy blankiet telegramu upamiętniający piętnastą rocznicę kapitulacji Festung Breslau i "wyzwolenia" Wrocławia przez Armię Czerwoną; na zewnętrznej stronie grafika przedstawiająca wrocławski Ratusz

Relacja Kresowiaka, żołnierza AK i wieloletniego członka PTTK dot. jego przeżyć wojennych, służby wojskowej, osiedlenia się we Wrocławiu oraz turystyki na Dolnym Śląsku po II wojnie światowej.   Zakres chronologiczny: 1939-1989   Miejsca wydarzeń: Kowel (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Dąbrowa Górnicza (woj. śląskie), Lubartów (woj. lubelskie), Modlin (pow. nowodworski, woj. mazowieckie), Chełm (woj. lubelskie), Karpacz (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Jarosław (woj. podkarpackie), Walim (woj. dolnośląskie), Międzylesie (woj. dolnośląskie), Zakopane (pow. tatrzański, woj. małopolskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie)  

Grupa dzieci z obozu dla polskich uchodźców w Tengeru wraz z opiekunką przy drzewie nieustalonej nazwy.

[Dwoje dzieci przy drzewiastej papai, z tyłu przy szopie stoją dwie kobiety - w obozie dla polskich uchodźców w Tengeru; kobieta z prawej strony jest krewną Ireny Szpindor, chłopiec widoczny na zdjęciu, Adaś, jest adoptowanym przez rodzinę I. Szpindor; na odwrocie zdjęcia notatka:] Tengeru 1947. Koło kuchenki w ogródku naszym. Dzieci wspinają się po smaczne owoce zwane papajami. Drzewo to jest własnego chowu, które owocuje już w 9tym miesiącu. W tyle ja stoję i nasza służąca.

Portret zbiorowy: 5 dzieci i 6 opiekunek z sierocińca w obozie dla polskich uchodźców w Tengeru; kobiety pierwsza i druga od lewej należą do rodziny Ireny Szpindor; wśród dzieci drugi od lewej zaadoptowany przez rodzinę I. Szpindor chłopiec o imieniu Adaś. Na podstawie relacji I. Szpindor i podpisów na zdjęciach trudno jednoznacznie stwierdzić która z kobiet jest matką I. Szpindor.

[Dwie kobiety z grupką szczeniaków przy zabudowaniach w Kongei; kobieta z prawej należy do rodziny Ireny Szpindor, kobieta z lewej, niejaka Köstlieh, jest właścicielką pensjonatu w Kongei; na odwrocie zdjęcia napis:] Kongei 1947. Znowu właścicielka ze mną przy tych samych pieskach. Ona sama urodziła się w Afryce, ale ojciec jej, który już nie żyje pochodził z Katowic, mówi lepiej po ang. ale chętnie chociaż słabiej mówi po niem. Kongei - miejscowość w północno-wschodniej Tanzanii, u podnóża gór Usambara.

[Dwie kobiety na podwórzu bawią się z grupą szczeniaków, w tle długi, parterowy dom z podcieniami i poddaszem; stojąca kobieta należy do rodziny Ireny Szpindor; na odwrocie zdjęcia napis:] Kongei 1947. Wypoczynkowy dom w którym spędzam urlop. Koło mnie gospodyni i właścicielka pensjonatu P. Köstliech, z którą rozmawiam po niemiecku, a wtedy zaniedbuję angielski język, którym narazie [!] nie b. mocno władamy. Kongei - miejscowość w północno-wschodniej Tanzanii, u podnóża gór Usambara.

Dwoje dzieci z obozu dla polskich uchodźców w Tengeru w strojach ludowych, być może przeznaczonych do odegrania przedstawienia teatralnego; w tle zabudowania.

Dwoje dzieci z obozu dla polskich uchodźców w Tengeru w strojach przeznaczonych do odegrania przedstawienia teatralnego; w tle zabudowania i niewyraźny kontur góry, być może Meru.

Troje dzieci i dwie opiekunki z sierocińca w obozie dla polskich uchodźców w Tengeru, stojący na drodze przy drogowskazie z napisami "KONGEI / CARE" oraz "MOMBO"; w tle wzniesienie; jednym z dzieci jest zaadoptowany przez rodzinę Ireny Szpindor Adaś. Mombo - miejscowość w północno-wschodniej Tanzanii, u podnóża gór Usambara; Kongei - dziś mieści się tam szkoła, w czasie wojny zapewne ochronka.

[Portret zbiorowy czterech spokrewnionych kobiet przed chatami w obozie dla uchodźców w Tengeru. Na odwrocie zdjęcia notatka] Tengeru 1947 Rodzina koło domku w którym mieszkamy zajmuję 3 takie domki. W jednym ja śpię i mała Janka, która jest na innych zdjęciach, w drugim Wila [Wilhelmina], Babcia [Grosicka] i druga mała Janka, która w tej chwili wybiegła się bawić w 3cim Grażyna i Adaś i w tym mieści się jadalnia. A Zosia -/ [w prawym górnym rogu nieczytelny dopisek]

Dzieci z sierocińca w obozie polskich uchodźców w Tengeru wykonują przedstawienie teatralne w strojach szytych przez opiekunki.

Dzieci z sierocińca w obozie polskich uchodźców w Tengeru wykonują przedstawienie teatralne w strojach szytych przez opiekunki.

Dzieci z sierocińca w obozie polskich uchodźców w Tengeru wykonują przedstawienie teatralne w strojach szytych przez opiekunki.

Grupa opiekunek dzieci z sierocińca w polskim obozie dla uchodźców w Tengeru wraz z dwójką dzieci; pierwsza i druga z lewej oraz pierwsza z prawej należały do rodziny Ireny Szpindor, która to rodzina zaadoptowała chłopca widocznego na zdjęciu.

Dzieci z sierocińca w obozie dla polskich uchodźców w Tengeru w strojach harcerskich podczas zabawy.

Dwóch mężczyzn i chłopiec bawią się z małym lwem. Zdjęcie wykonano najprawdopodobniej w obozie dla polskich uchodźców w Tengeru. Chłopcem jest niejaki Adam, zaadoptowany w trakcie podróży z Kazachstanu do Afryki przez rodzinę Ireny Szpindor. Jednym z mężczyz być może jest wuj I. Szpindor, Leopold Schmidt.

Świadectwo szkolne. Szkoła powszechna III stop nia N 3. L. p. katalogu głównego 9. Uczennica Kłusek Zofia. Urodzona dnia - roku 1939 w Bojanówka, powiat Równe, wojew. Wołyń. Wyznania rzymkat, narodowości polskiej. Córka Franciszka i Julii uczęszczała w roku 1943 do klasy trzeciej ....

Polscy uchodźcy z obozu w Tengeru wyruszają w podróż powrotną do Polski na niezidentyfikowanej stacji w Afryce; pierwsza od prawej Halina Kozdroń.

Popiersie starszej kobiety, prababki Ewy Sudoł-Kozłowskiej, babki Haliny Kozdroń, w obozie dla polskich uchodźców w Tengeru, przybyłych tam z terenów ZSRR po układzie Sikorski-Majski.

Portret zbiorowy grupki osób spośród polskich uchodźców, przybyłych do Afryki z terenów ZSRR po układzie Sikorski-Majski; za nimi charakterystyczne drzewo; pierwsza od prawej Leokadia Kozdroń, chłopiec w czapce to Jerzy Kozdroń.

Portret zbiorowy grupki osób spośród polskich uchodźców, przybyłych do Afryki z terenów ZSRR po układzie Sikorski-Majski; trzecia od lewej Leokadia Kozdroń, czwarta od lewej Halina Kozdroń; chłopiec w czapce to Andrzej Kozdroń.

Pracownice piekarni zorganizowanej w obozie dla polskich uchodźców w Tengeru, wraz z niezidentyfikowanym mężczyzną, przy ławie zastawionej wypieczonymi chlebami; pierwsza od prawej Leokadia Kozdroń.

Halina Kozdroń przed niezidentyfikowanym kościołem w okolicach Tengeru.

Portret zbiorowy - rodzina Kozdroń pomiędzy chatami obozu dla polskich uchodźców w Tengeru, stoją od lewej: Andrzej, Leokadia (matka) i Halina; siedzi teściowa Leokadii Kozdroń, nieznanego imienia. Zdjęcie wysłane mężowi Leokadii Kozdroń przebywającemu w Polsce. Na odwrocie napis: "Ażebyś sobie nas przypomniał. Zasyłam Ci naszą rodzinę. Tengeru 25. XI 1946"

Portret zbiorowy - dziewczynki spośród polskich uchodźcow w Tengeru wraz z dwoma duszpasterzami - z lewej ksiądz doktor Jan Śliwowski (proboszcz osiedla), z prawej ksiądz kanonik Piotr Rogiński. Wśród dziewczynek pierwsza z prawej - Halina Kozdroń.

Portret zbiorowy czwórki zakonnic, prawdopodobnie z zakonu nazaretanek, obecnych w obozie dla polskich uchodźców w Tengeru. Pierwsza z lewej u góry siostra Maria Bronig (lub: Bronia). Z relacji świadek nie wynika jasno, czy były to zakonnice obecne w Afryce na misji, czy przybyłe wraz z uchodźcami wywiezionymi na Syberię (w 1941 r. wywieziona z Wilna siostry nazaretanki z domów wileńskiego i grodzieńskiego)

Portret zbiorowy polskich skautek z obozu dla polskich uchodźców w Tengeru. W środku siedzą opiekunki. Zdjęcie wykonano w niezidentyfikowanej lokalizacji.

Portret grupowy polskich dzieci przystępujących do Pierwszej Komunii Świętej w obozie polskich uchodźców w Tengeru. Dzieci trzymają wizerunki Matki Boskiej Ostrobramskiej. Pomiędzy dziećmi kapłan w komży, birecie i ze stułą. W tle ceglany, kryty trzciną kościół pw. św. Andrzeja Boboli oraz chaty obozu.

Zaproszenie pracownika Ośrodka "Pamięć i Przyszłość" Grzegorza Kowala na uroczyste obchody "Dnia Pamięci o Żołnierzach Wyklętych" w Liceum Ogólnokształcącym Nr I im. Jana III Sobieskiego w Oławie połączonych z koncertem Tadeusza "Tadka" Polkowskiego.

Prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz, Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narowodej - KŚZpNP we Wrocławiu Prof. dr hab. Włodzimierz Suleja, Dyrektor Ośrodka Pamięć i Przyszłość Marek Mutor mają zaszczyt zaprosić na uroczyste otwarcie wystawy "Losy Polaków. Jerzy Woźniak 1923-2012".

Relacja Marii Popławskiej, opisuje losy swojej rodziny podczas II wojny światowej. Jeszcze na początku zostają oni ewakuowani (ojciec pracował w banku) na Lubelszczyznę (droga do miejsca docelowego, warunki życia pod okupacją, reakcja ludności cywilnej na wejście armii T. Kościuszki i ogłoszenia końca wojny). Druga część relacji dotyczy powojennych losów Świadka (edukacja, liczne przeprowadzki związane z pracą śpiewaczki operetkowej, rozwój życia kulturalnego m.in. w Bydgoszczy i Szczecinie).Zakres chronologiczny: 1939-1978Miejsca wydarzeń: Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wolica (woj. lubelskie), Rumunia, Zaleszczyki (woj. tarnopolskie, ob. Ukraina), Lublin (woj. lubelskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Bydgoszcz (woj. woj. kujawsko-pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Paryż (Francja).

Relacja Kresowianki, Janiny Bilewicz-Berezowskiej z d. Posacka, przybyłej do Kłodzka jednym z pierwszych transportów dot. życia codziennego w tym mieście w okresie powojennym. Zakres chronologiczny: (1939) 1945-1980. Miejsca wydarzeń: Stryj (Ukraina), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kudowa Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Tbilisi (Gruzja), Kijów (Ukraina), Moskwa (Rosja)

biurowiec Zakładów Badawczych i Projektowych Miedzi "Cuprum" przy ówczesnym pl. 1 Maja (dziś: pl. Jana Pawła II) udekorowany z okazji 30. rocznicy kapitulacji III Rzeszy (do 1989 r. rocznicę zakończenia II wojny światowej obchodzono 9 maja); budynek Cuprum został wyburzony w 2015 r.

Relacja żołnierza AK dotycząca jego działalności konspiracyjnej, następnie służby w II Armii Wojska Polskiego i udziału w operacji łużyckiej oraz zabezpieczenia granicy państwowej na ziemi kłodzkiej po zakończeniu wojny, a także represji w związku z referendum 1946 r. Zakres chronologiczny: 1939-1991. Miejsca wydarzeń:  Zwierzyniec (pow. zamojski, woj. lubelskie), Lublin (woj. lubelskie), Bischofswerde (Niemcy), Litomierzyce (Czechy), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Międzygórze (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Biłgoraj (woj. lubelskie), Budziszyn (Niemcy), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Lądek Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Relacja sanitariuszki AK i sybiraczki dot. okoliczności jej aresztowania przez NKWD, śledztwa i skazania oraz pobytu w łagrze w Workucie.   Zakres chronologiczny: 1940-1956.   Miejsca wydarzen: Wilno (Litwa), Kaługa (Rosja), Workuta (Rosja), Mińsk (Białoruś), Gwoździkiany (Białoruś), Raubiszki (Białoruś), Sużany (Litwa), Łukszany (Białoruś), Moskwa (Rosja), Lwów (Ukraina), Grodno (Białoruś), Gliwice (woj. śląskie), Bydgoszcz (woj.kujawsko-pomorskie)

Relacja dot. życia w przedwojennym Przemyślu, udziału świadka w kampanii wrześniowej, ucieczki z niewoli oraz walk we Francji w 1940 r. Zakres chronologiczny: lata 30. XX w. Miejca wydarzeń: Przemyśl i dawne województwo lwowskie, Węgry, d. Jugosławia, Francja, Ustrzyki Dolne (pow. bieszczadzki, woj. podkarpackie), Lwów, Sambor (obw. lwowski, Ukraina), Stanisławów (Ukraina), Split (Chorwacja), Zagrzeb (Chorwacja)

• Relacja Heleny Goldman, w której opisuje ona losy swoje i swojej rodziny podczas II wojny światowej, zesłania na Syberię. Opisuje warunki podczas podróży i te, które zastali na miejscu w nowosybirskiej obłasti. W relacji znajduje się także opis powrotu do kraju.]Zakres chronologiczny: 1939-1968
• Miejsca wydarzeń: Bystra, obłast nowosybirska, Wrocław.

Uganda, Afryka, Cabarega School koło Masindi, początek 1943 roku. Sierociniec. Dzieci już odkarmione, ale włosy jeszcze nie odrosły. Dzieci były strzyżone "na glacę" z powodu wszy. Włosy oraz ciuchy z Rosji były palone na stosie i aż skwierczały.

Relacja polskiego Żyda dot. losów jego i jego rodziny podczas II wojny światowej oraz przyjazdu, osiedlenia się i pierwszych powojennych lat życia na Dolnym Śląsku. Zakres chronologiczny: 1939-1950. Miejsca wydarzeń: Tarnogród, Rawa Ruska, Brzuchowice, Nowolipieck (ZSRR), Czelabińsk (ZSRR), Przemków, Pieszyce, Wrocław, Hajfa (Izrael)

karta pracy robotnika przymusowego; dane pracownika oraz wyznaczony termin pracy

karta pracy robotnika przymusowego: dane pracownika oraz wyznaczony termin pracy

karta pracy robotnika przymusowego; dane pracownika oraz wyznaczony termin pracy

Relacja polskiego Żyda ur. w ZSRR dot. losów jego rodziny podczas II wojny światowej, osiedlenia się we Wrocławiu w 1959 r. i życia na Dolnym Śląsku, reperkusji Marca 1968 r. oraz działalności w TSKŻ. Zakres chronologiczny: 1939-2011. Miejsca wydarzeć: ZSRR, Wrocław (woj. dolnośląskie), Buchara (Uzbekistan), Chełm (woj. lubelskie), Kijów (Ukraina), Soczi (Rosja), Izrael.

Dziennik Janiny Niemczyk-Dominiak, wywiezionej na Syberię w czasie II Wojny Światowej, wraz z innymi uwolnionymi w 1942 r. Polakami tafiła przez Kirgistan, Iran i Pakistan do Indii; prowadzi dziennik, w którym zapisuje wydarzenia z poszczególnych dni - wycieczka harcerska, ćwiczenia, zdobywanie sprawności, spotkania, dyskusje, opisuje współżycie z miejscową hinduską ludnością handlującą w polskim obozie, opisuje warunki mieszkalne, pisze o tęsknocie za Polską, przytacza listy od żołnierzy polskich, jakie otrzymywały harcerki a także teksty śpiewanych piosenek, opisuje spędzane święta, pod koniec wtrąca kilka uwag autorefleksyjnych i na temat współtowarzyszek; wymienia kilka nazwisk druhenek i z kierownictwa obozu; po ostatnim wpisie następuje kilkadziesiąt pustych kart i kolejne wpisy, o datach wcześniejszych; na końcu prowadzi karty samodyscypliny; wpisy na początku niemal z każdego dnia, później stają się nieregularne Zakres chronologiczny: 18.12.1944-10.11.1946 Miejsca wydarzeń: Valivade (Kolhapur, Indie), Panhala (Kolhapur, Indie)

Relacja polskiej Żydówki dot. losów jej rodziny przed i podczas II wojny światowej oraz przyjazdu, osiedlenia się i życia na Dolnym Śląsku po 1945 r. Zakres chronologiczny: XX w. Miejsca wydarzeń: Lwów, Bytom (woj. śląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Cmentarz Oficerów Armii Radzieckiej w dzielnicy Krzyki we Wrocławiu - wejście główne przy Al. Karkonoskiej; na środku centralna część cmentarza - mauzoleum w formie gloriety;

Relacja przewodniczącej dolnośląskiego oddziału Stowarzyszenia "Dzieci Holokaustu" dot. losów jej rodziny podczas II wojny światowej oraz życia w powojennej Polsce. Zakres chronologiczny: 1931-2011. Miejsca wydarzeń: Łódź (woj. łódzkie), Krośniewice (pow. kutnowski, woj. łódzkie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Chełmno (woj. kujawsko-pomorskie), Licheń Stary (pow. koniński, woj. wielkopolskie), Łęczyca (woj. łódzkie), Koluszki (woj. łódzkie), Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie), Końskie (woj. świętokrzyskie), Moskwa (Rosja), Zielona Góra (woj. lubuskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Hajfa (Izrael), Nowy Jork (Stany Zjednoczone Ameryki)

Relacja polskiego Żyda dot. jego losów podczas II wojny światowej, osiedlenia się, życia i pracy w powojennym Wrocławiu oraz funkcjonowania wrocławskiej społeczności żydowskiej.   Zakres chronologiczny: 1941-2010.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Bytom (woj. śląskie), Kielce (woj. świętokrzyskie)

montaż dekoracji na ul. Dworcowej w związku z przygotowaniami do obchodów 30. rocznicy włączenia Wrocławia do Polski; na tablicy z lewej strony widoczny herb Wrocławia obowiązujący w latach 1948-1990

• Wspomnienia Barbary Ciesielskiej z okresu II wojny światowej. Opisuje losy swoje i swojej rodziny podczas zesłania przez NKWD wgłąb ZSRR. Opowiada o podróży, warunkach zakwaterowania, wyżywieniu i pracy, którą musieli wykonywać na miejscu, by przeżyć. Opowiada losy swojego rodzeństwa zmuszonego do walki na froncie, oraz rozstania się z ojcem i odnalezienia go po wojnie. Relacja kończy się opisem powrotu brata z zesłania w 1958 roku.
•  
• Zakres chronologiczny: 1939-1958
• Miejsca wydarzeń: Białystok, Abakan

Jadwiga Materna z domu Podoba opisuje dzieciństwo w Wilnie podczas II Wojny Światowej, szkolnictwo i życie religijne w Wilnie, relacje pomiędzy ludnością polską a litewską, sytuacje ludności żydowskiej w Wilnie podczas wojny, uwięzienie i wywózkę na Sybir ojca a także repatriacje na Ziemie Zachodnie i Północne.   Zakres chronologiczny: 1934-2000   Miejsca wydarzeń: Wilno (Litwa), Wrocław (woj. dolnośląskie), Jawornik (pow. myślenicki, woj. małopolskie), Odessa (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Autor opisuje losy Polaków przesiedlonych z terenów Wielkopolski na Lubelszczyznę, opisuje proces transportu ludzi, represje niemieckie oraz pomoc mieszkańców Urzędowa i okolic dla wysiedlonych. Cytuje wspomnienia z Wigilli Bożego Narodzenia, wspomina również o kolaboracji i Volksdeutschach. Rekopis zawiera listę rodzin przesiedleńczych. Zakres chronologiczny: 18.12.1939-1943 Miejsca wydarzeń: Urzędów (woj. lubelskie pow. kraśnicki), Łódź (woj. łódzkie), Popkowice (woj. lubelskie pow. kraśnicki)

Wspomnienia Wiesławy Pileckiej-Bajszczak z okresu zesłania do Kazachstanu. Ojczyznę odwiedziła w latach 80. jednak do Polski na stałe nie wróciła.

Relacja Aleksandry Otorowskiej opisuje losy Świadka i jego rodziny podczas zesłania na Syberię, a następnie powrót do Polski. Losy polskich sierot ewakuowanych ze Związku Radzieckiego. Czasy powojenne, przeprowadzki i poszukiwanie pracy. Opisy wydarzeń ze stanu wojennego.Zakres chronologiczny: 1941-1992 Miejsca wydarzeń: Janów (obecnie Białoruś), Barnauł (Rosja), Jangijul (Uzbekistan), Taszkient (Uzbekistan), Kitab (Uzbekistan), Teheran (Iran), Isfahan (Irak),Genua (Włochy), Rzym (Włochy), Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Stare Jabłonki (woj. warmińsko-mazurskie), Międzylesie (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Relacja Danuty Marciniak opisuje przeżycia Świadka związane z mordami dokonywanymi na ludności polskiej przez ukraińskich nacjonalistów na terenach Galicji Wschodniej i Wołynia, działalność w AK jako łączniczka i sanitariuszka. W 1945r. przesiedlenie do Szczecina, odgruzowywanie, organizacja życia w mieście, podjęcie pracy.Zakres chronologiczny: 1939-1946 Miejsca wydarzeń: Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Lwów (dawniej woj. lwowskie, obecnie Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie)

Relacja Franciszka Pawluczuka opisuje losy rodziny Świadka podczas II wojny światowej, kopanie okopów, pomoc Radzieckim więźniom, epidemia tyfusu we wsi, wyjazd brata na roboty do Niemiec, kradzieże, egzekucje, przeszukania gestapo. Relacje z partyzantami, sytuacja we wsi podczas Akcji Wisła, edukacja podczas wojny i w okresie PRL, śmierć J.Stalina, wyjazd na Ziemie Zachodnie. Zakres chronologiczny: 1939-1968Miejsca Wydarzeń: Wólka Polinowska (woj. lubelskie), Jakówki (wieś, woj. lubelskie), Konstantynów (woj. lubelskie), Solinki (woj. lubelskie), Komarno (woj. lubelskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Brzeg Dolny (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Relacja Michała Haniszewskiego, opisuje okupację radziecką, a następnie niemiecką we Lwowie, bombardowanie, ponowne zajęcie miasta przez Rosjan, napady band ukraińskich. Wyjazd na Ziemie Zachodnie, relacje z ludnością zamieszkującą te tereny. Przynależność do powojennego harcerstwa, działalność ojca Świadka w WiN. W latach osiemdziesiątych współuczestnictwo w prowadzeniu nielegalnej drukarni Solidarności.Zakres chronologiczny: 1939-1982 Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Pyskowice (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Dżuryn (Ukraina), Żmigrród (woj. dolnośląskie), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie)

• Wspomnienia Leokadii Małaszewskiej z okresu II wojny światowej. Autorka skupia sie w nich na tułaczce rodziny związanej z represjami, których doświadczyła jej rodzina. Opisuje szczegółowo wyjazd, do którego zostali zmuszeni, warunki zycia, pracę, do wykonywania której zostali zmuszeni.
•  
• Zakres chronologiczny: 1939-1946

Helena Zubowska opisuje losy swojej rodziny zamieszkałej w Obertynie, przesuwanie się linii frontu podczas działań wojennych, działalność UPA w okolicach Obertyna, życie codzienne podczas wojny, problem głodu, przesiedlenie na Ziemie Zachodnie i Północne, organizację powojennego życia w Siedlcach, zniszczenia wojenne we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1935-1980   Miejsca wydarzeń: Obertyn (pow. horodeński, woj. stanisławowskie), Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zadubrowce (Ukraina), Radwanice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Marcinkowice (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie)

Program konferencji naukowej dotyczącej konfliktów na przestrzeni wieków

Adam Nowak opisuje życie podczas II wojny światowej pod niemiecką okupacją, bombardowania, wywózki na roboty do Niemiec, pracę w niemieckich zakładach przemysłowych, walki pomiędzy niemieckimi a radzieckimi wojskami, czas odbudowy zniszczeń wojennych oraz aresztowania żołnierzy AK przez funkcjonariuszy UB.   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: Wadowice (woj. małopolskie), Andrychów (pow. wadowicki, woj. małopolskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Bogumin (Czechy), Częstochowa (woj. śląskie), Inwałd (woj. małopolskie), Kalwaria Zebrzydowska (pow. wadowicki, woj. małopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Tarnów (woj. małopolskie), Krzystkowice (woj. lubuskie), Żywiec (woj. śląskie)

Tadeusz Osicki opisuje lata II wojny światowej, okupację sowiecką i niemiecką, pracę ojca w Korpusie Ochrony Pogranicza, zagładę wołyńskich Żydów, strach przez wywózkami na Sybir, obozy internowania dla Polaków na Węgrzech, walki między Niemcami a Rosjanami, mordy Polaków przez Ukraińców, repatriację na ziemie zachodnie i edukację.   Zakres chronologiczny: 1939-2000   Miejsca wydarzeń: Mizocz (pow. zdobunowski, woj. wołyńskie), Wilejka (woj. wileńskie), Łuck (woj. wołyńskie), Równe (woj. wołyńskie), Łódź (woj. łódzkie), Warszawa (woj. mazowieckie), Bytom (woj. śląskie), Gliwice (woj. śląskie), Medyka (pow. przemyski, woj. podkarpackie)

Zbigniew Pawęska opisuje okupację niemiecką podczas II wojny światowej, zagładę Żydów, pacyfikacje polskich wsi, relacje Polaków z austriackimi żołnierzami, losy partyzantów, relacje z czerwonoarmistami, późniejsze aresztowanie i przesłuchanie przez UB, lata spędzone w więzieniach w latach pięćdziesiątych jako więzień polityczny.   Zakres chronologiczny: 1939-2008   Miejsca wydarzeń: Malenik (woj. lubelskie), Tarnogórd (pows. biłgorajski, woj. lubelskie), Bobolice (pow. myszkowski, woj. śląskie), Domaszków (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Ząbkowice Śląskie (woj. dolnośląskie), Międzylesie (woj. dolnośląskie). Jaworzono (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie)

Maria Pawliczak opisuje okres II wojny światowej na Wołyniu, zmiany w relacjach między Polakami a Ukraińcami, rzeź ludności polskiej, transport ludności polskiej na Ziemie Zachodnie i Północne, funkcjonowanie Pańswoywych Urzędów Repatriacyjnych, pierwsze lata na Ziemiach Zachodnich, relacje między dziećmi polskimi a niemieckimi.   Zakres chronologiczny: 1935-1950   Miejsca wydarzeń: Kostopol (woj. wołyńskie), Chełm (woj. lubelskie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Romanów (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Ziębice (woj. dolnośląskie)

Czesław Palczak, opisuje lata wojenne we wsi Konkolniki i Stanisławowie, relacje pomiędzy różnymi grupami narodowymi, okupację niemiecką i radziecką, eksterminację ludności polskiej podczas rzezi wołyńskiej, naloty i bombardowania, ucieczkę do Stanisławowa, wywózkę na zachód,osiedlenie się w Legnicy i przybycie na studia do Wrocławia.   Zakres chronologiczny: 1939-2000   Miejsca wydarzeń: Konkolniki (dawny powiat rohatyński, woj. stanisławowskie), Stanisławów (daw. woj. stanisławowskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zaleszczyki (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Krasnojarsk (Rosja), Słoboda Konkolnicka (Ukraina), Gliwice (woj. śląskie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Wilno (Litwa)

Jan Matelski opisuje wybuch II Wojny Światowej, ucieczkę w stronę Warszawy, spotkanie armii niemickiej, wyjazd do Poznania, aresztowanie i prace w zakładach lotniczych, nadejście wojsk radzieckich, masowe grabieże dokonywane przez Armię Czerwoną i problem alkoholizmu wśród czerwonoarmistów. Poszukiwanie pracy na Ziemiach Zachodnich i Północnych.   Zakres chronologiczny: 1939-1978   Miejsca wydarzeń: Boguszów (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Gniewków (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Gniezno (woj. wielkopolskie), Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Jugowice (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Kartuzy (woj. pomorskie), Kutno (woj. łódzkie), Łask (woj. łódzkie), Mieroszów (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Sochaczew (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Walim (pow. wałbrzyski, woj. donlośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wejherowo (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wronki (pow. szamotulski, woj. wielkopolskie), Zbąszyń (pow. nowotymski, woj. wielkopolskie)

Relacja powstańca warszawskiego dot. udziału w konspiracji i w walkach w stolicy w 1944 r. oraz osiedlenia się po wojnie we Wrocławiu i pracy w tamtejszej Państwowej Fabryce Wagonów. Zakres chronologiczny: lata 30. i 40. XX w. Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Żyrardów (woj. mazowieckie), Kampinos (pow. warszawski, woj. mazowieckie), Sieraków (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Grodzisk Mazowiecki (woj. mazowieckie), Bieniewo (woj. warmińsko-mazurskie)

Wspomnienia Sybiraka wywiezionego jako dziecko wraz z całą rodziną z terenu Kresów Wschodnich. Autor opowiada o transporcie na Syberię, o codziennym życiu zesłańców, o przewiezieniu ich Wołgą w rejon Saratowa, gdzie zastał ich koniec wojny i o podróży na Ziemie Zachodnie. Wspomina również swych braci służących w Armii Berlinga. Zakres chronologiczny: 1939-1946 Miejsca wydarzeń: Józefówka (woj. tarnopolskie, pow. Brzeżany), Ust-Onołwa, Galaszor (obw. Mołotowsk), Rot-Front (rejon Pierwomajsk), Duszniki Zdrój (woj. dolnośląskie, pow. kłodzki)

• Wspomnienia Jana Owsianego z okresu zesłania na Syberię. Skupia się przede wszystkim na relacjach z rodziną, opowieśc trwa aż do momentu rozłąki z matką, z którą już nigdy nie dane mu było sie spotkać.
•  
• Zakres chronologiczny: 1940-1946

1942. Radziecki statek Żdanow. Żołnierze polscy i ludność cywilna po przybyciu z Krasnowodska do Pahlevi /Persja, obecnie Iran/.

dekoracja z okazji 30. rocznicy kapitulacji III Rzeszy (do 1989 r. rocznicę zakończenia II wojny światowej obchodzono 9 maja) na północnej elewacji (od strony ul. Podwale) Powszechnego Domu Towarowego (dziś: Renoma)

Relacja Bożeny Łukaszek rozpoczyna się od momentu wybuchu Powstania Warszawskiego. Decyzja ojca Świadka o przeprowadzce do Pruszkowa, obóz przejściowy, wypędzenia ludności Polskiej przez Niemców po kapitulacji stolicy, wywózki, łapanki. Po wojnie wyjazd na Ziemie Zachodnie, życie codzienne z rodowitymi mieszkańcami tych terenów. Zakres chronologiczny: 1944-1945Miejsca wydarzeń: Włochy (obecnie dzielnica Warszawy), Pruszków (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kudowa- Zdrój (woj. dolnośląskie), Częstochowa (woj. śląskie), Łódź (woj. łódzkie), Koluszki (woj. łódzkie)

Tadeusz Medyński opisuje swoje dzieciństwo spędzone na Kresach Wschodnich, relacje między ludnością Polską i Ukraińską w trakcie II wojny światowej (napady, grabieże). Przejście wojsk niemieckich przez miejscowość.
Zakres chronologiczny: 1940-1944
Miejsca wydarzeń: Barysz (dawniej woj. tarnopolskie, obecnie Ukraina), Mazury, Tarnopol, Buczacz

Zofia Helwing,córka legionisty, w relacji opisuje liczne przeprowadzki swojej rodziny związane z pracą ojca (przemysł tytoniowy), początek wojny, naloty na stolice kraju, ewakuacja na wieś, wejście Armii Czerwonej na tereny Polski. Wywózka na Syberie w 1940 r., praca przy wycince drzewa, dowożenie żywności i kopanie rowów pod Stalingradem, życie codzienne na zesłaniu. Budowa szkoły, tamy nad rzeką Iszym w Kazachstanie, wyjazd na Ukraine w 1944 r. Powrót do Polski w 1946 r. na tzw. Ziemie Odzyskane. Poszukiwanie mieszkania i pracy. Zakres chronologiczny: 1939-1950 Miejsca wydarzeń: Kowel (daw. woj. wołyńskie), Winniki (daw. woj. lwowskie, obecnie Ukraina), Poznań (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wilno (daw. woj wileńskie, obecnie Litwa), Kościan (woj. wielkopolskie), Mołodeczno (daw. woj. wileńskie, obecnie Białoruś), Zabielicze (daw. woj. wileńskie, obecnie Białoruś), Stalingrad (obecnie Wołgograd, Rosja), Wrocław (woj. dolnośląskie), Astana (Kazachstan)  

Helena Korłub opisuje warunki życia i pracy Polonii we Francji od lat dwudziestych XX w, do 1947 r. kiedy to jej rodzice postanawiają przyjechać do Polski. Następnie Świadek omawia sytuacje panująca w regionie wałbrzyskim tuż po ich przyjeździe, stosunki społeczne, sprawa aprowizacyjna, a także postawy ludności polskiej, przybyłej z Francji na Dolny Śląsk. Zakres chronologiczny: 1920-1989 Miejsca wydarzeń: Wałbrzych (woj. dolnyśląsk), Fresnes-sur-Escaut (Francja), Boguszów (woj. dolnośląskie), Helsinki (Finlandia), Kamienna Góra (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj, dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Poznań (woj. wielkopolskie), Valenciennes (Francja), Somain (Francja), Oberhausen (Niemcy), Onnaing (Francja)

Irena Kosiecka, opisuje wojenne losy swojej rodziny mieszkającej na terenach Kresów Wschodnich, współżycie z Ukraińcami, mordy, grabieże, opór stawiany przez Polaków. Wysiedlenie z rodzinnych stron i osiedlenie się na Dolnym Śląsku oraz życie w nowej "małej ojczyźnie".Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Tiutków (obecnie Ukraina), Słobódka (obecnie Ukraina), Berlin (Niemcy), Warszawa (woj. mazowieckie), Mrozów (pow. sieradzki, woj. dolnośląskie), Strusów (obecnie Ukraina), Trembowla (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie), Katowice (woj. śląskie)

• Wspomnienia Reginy (Ragini) Gągały z domu Kazimierskiej, spisane przez Leokadię Małaszewską. W krótkim tekście wspomina dzieciństwo w II RP, wybuch wojny i wywózkę na Syberię. Następnie pokrótce opisuje zesłanie i warunki jakie zastali na miejscu. Relacja kończy się powrotem do kraju.
•  
• Zakres chronologiczny: 1923-1946
•  

po konferencji odbył się pokaz filmów dokumentalnych poświęconych tematyce Festung Breslau; konferencji towarzyszyła wystawa plenerowa: Festung Breslau 1945 - nieznany obraz, przygotowana przez Ośrodek "Pamięć i Przyszłość", 29.04.-13.05.2011 r., pierzeja północna wrocławskiego Rynku

Kazimierz Medyński opisuje lata wojenne w Połańcu, życie podczas niemieckiej okupacji, exodus połanieckich Żydów, działalność oddziału partyzanki "Jędrusie", ukrywanie Żydów, późniejsze lata wojenne w Warszawie, walki i życie codzienne ludności cywilnej w czasie Postania Warszawskiego, wkroczenie wojsk radzieckich, życie w okresie stalinizmu a także późniejszą działaność opozycyjną.   Zakres chronologiczny: 1936-1990   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Połaniec (pow. staszowski, woj. świętokrzyskie), Łomianki (pow. warszawski, woj. świętokrzyskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Izabelin (pow. warszawski, woj. mazowieckie), Busko Zdrój (pow. buski, woj. świętkorzyskie)

Rudolf Tauer, świadek walk o Festung Breslau, opisuje życie w przedwojennym Wrocławiu, działaność Domu Polskiego, duszpasterstwa Polaków przy kościele św. Marcina, harcerstwo polskie, polskie bursy, wybuch II Wojny Światowej, represje na ludności polskiej, aresztowania członków Związku Polaków, przydział do Volkssturmu, obozy pracy, życie podczas oblężenia Wrocławia, decyzję o pozostania w Polsce po wojnie, trudności jakie napotykał przez wzgląd na pochodzenie z polsko-nimieckiej rodziny, działaność Towarzystwa Miłośników Wrocławia po 1957 roku.   Zakres chronologiczny: 1922-1960   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Sieradz (woj. łódzkie), Twardogóra (pow. oleśnicki, woj. dolnośląskie), Międzybórz (pow. oleśnicki, woj. dolnośląskie), Goszcz (pow. oleśnicki, woj. dolnośląskie), Grodzisk Wielkopolski (woj. wielkopolskie), Berlin (Niemcy), Mauthausen (Austria), Londyn (Wielka Brytania), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Oława (woj. dolnośląskie), Łódź (woj. łódzkie)

Świadek opisuje swoje życie. Urodzony w 1930 r. w Gliwicach, posiadał w przedwojennym Wrocławiu rodzinę i znajomych, dzięki czemu opisuje dokładnie wygląd i wydarzenia z czasów oblężenia miasta przez Armię Radziecką. Po wojnie rozpoczyna prace w kopalni aż do 1950 r. Dwa lata później kończy szkołę baletową i otrzymuje angaż w operetce śląskiej, problemy w pracy i decyzja o przeprowadzeniu się do Wrocławia w 1956 r. Dostanie angażu w operetce wrocławskiej, gdzie pracuje aż do emerytury. Problemy z wyjazdem do rodziny w Niemczech. Współpraca ze szkołą w Tęczynie. Dalsze wyjazdy po obaleniu muru berlińskiego.Zakres chronologiczny: 1944-2000 Miejsca wydarzeń; Wrocław (woj. dolnośląskie), Tęczyn (woj. zachodniopomorskie), Gliwice (woj. śląskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Racibórz (woj. śląskie), Bytom (woj.śląskie), Katowice (woj. śląskie), Hamburg (Niemcy), Sopot (woj. pomorskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Berlin (Niemcy), Warszawa (woj. mazowieckie)

Wspomnienia kobiety, której ojciec działał w Armii Krajowej i która jako dziewczynka została wywieziona wraz z rodziną do obozu koncentracyjnego w Majdanku. Rękopis zawiera opisy represji niemieckich na Polakach podczas II Wojny Światowej oraz życia w obozie, a także zachowanie żołnierzy sowieckich na terenach wyzwolonych. Zakres chronologiczny: 16.01.1938-07.1944 Miejsca wydarzeń: osada koło Józefowa (woj. lubelskie, pow. biłgorajski), Józefów (woj. lubelskie, pow. biłgorajski), Biłgoraj (woj. lubelskie), obóz koncentracyjny w Majdanku