Na zdjęciach: niemiecki pancernik Schleswig-Holstein ostrzeliwujący polską Wojskową Składnicę Tranzytową na Westerplatte w Gdańsku, budynek koszar Składnicy, pożar zabudowań Składnicy, ruiny Wartowni nr. V oglądane przez kilku żołnierzy, plan ostrzału Składnicy, napis Westerplatte 1-7 IX 1939 na odwrocie napis ołówkiem 137

Relacja powstańca warszawskiego dot. losów jego i jego rodziny w czasie kampani wrześniowej i okupacji niemieckiej, działalności konspiracyjnej i udziału w powstaniu warszawskim, a także pobytu w obozie jenieckim, powrotu do kraju i osiedlenia się we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1939-1981.   Miejsca wydarzeń: Terespol (woj. lubelskie), Garwolin (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Niemcy, Wrocław (woj. dolnośląskie), Otwock (woj. mazowieckie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Komorowo (woj. mazowieckie), Brześć (Białoruś), Częstochowa (woj. śląskie), Zawiercie (woj. śląskie), Wilno (Litwa)

Tadeusz Sulima został ranny podczas nalotu na Wrszawę 25.09.1939 r.; w Szpitalu Ujazdowskim przebywał od 26.09.1939 r.

Relacja członka ZWZ/AK i powstańca warszawskiego dot. bombardowania Warszawy we wrześniu 1939 r., działalności konspiracyjnej, udziału w Powstaniu Warszawskim, pobytu w obozie jenieckim oraz w szeregach Poslkich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a także powrotu do Polski, osiedleniu się we Wrocławiu i udziału w odgruzowywaniu miasta. Zakres chronologiczny: 1939-1956. Miejsca wydarzeń: Warszawa, Hamburg, Włochy, Wielka Brytania, Wrocław. Warka (pow. grójecki, woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Pruszków (woj. mazowieckie), Skierniewice (woj. łódzkie), Sandbosteln (Dolna Saksonia, Niemcy), Hamburg (Niemcy), Baria (Włochy), Bolonia (Włochy), Neapol (Włochy), Liverpool (Wielka Brytania), New Castel (Wielka Brytania), Edynburg (Wielka Brytania), Glasgow (Wielka Brytania), Gdańsk (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Porucznik Tadeusz Maciej Chołociński sfotografowany w Baranowie 3 września 1939 roku, na chwilę przed wyjazdem na front by walczyć w kampanii wrześniowej.

Relacja Arkadiusza Chlebcewicza (ur. 1919, Terebeżów, Polesie) dot. sowieckich łagrów. A. Chlebcewicz, absolwent szkoły podoficerskiej, żołnierz 6. pułku lotniczego 162 eskadry myśliwskiej we Lwowie, dostał się w październiku 1939 r. do sowieckiej niewoli i po brutalnym śledztwie trafił do więzienia w Charkowie, skąd zimą 1940 r. wysłany został do obozu pracy w Workucie. Autor szczegółowo opisuje straszne warunki życia i pracy w sowieckich łagrach (Workuta, Uchta), w których spędził trzy lata, pracując przy budowie linii kolejowych i wydobyciu węgla oraz swoją późniejszą (3-letnią) pracę przymusową w portach rzecznych w Syktywkarze, Czernigowie. Wolność odzyskał w 1946 r.   Zakres chronologiczy: 1939-1946 Miejsca wydarzeń: Lwów, Charków, Workuta, Uchta, Syktywkar, Czernigów

legitymacja uczestnika kursu podchorążych 18. Dywizji Piechoty Wojska Polskiego; okazicielem Witold Godycki, ur. w Symferopolu na Krymie, dziś w granicach Ukrainy, żołnierz 33. pułku piechoty jednostka podporządkowana 18. DP, awansowany najpierw na stopień starszego strzelca, następnie kaprala; termin upływu ważności dokumentu określony błędnie na 31.09.1939 r. wrzesień liczy 30 dni; prawdopodobnym miejscem powstania dokumentu Łomża - miejsce dyslokacji 18. DP przed wybuchem II wojny światowej;

dokument zaświadczający, iż kapral podchorąży Witold Godycki-Ćwirko brał udział w obronie Brześcia, a następnie w marszu oddziału do jego rozwiązania, uwierzytelniony nieczytelnym podpisem dowódcy I Batalionu Brześć oraz pieczątką sołtysa gromady Momoty Górne, gmina Huta Krzeszowska pow. biłgorajski, woj. lubelskie; dziś: gmina Janów Lubelski, pow. janowski, woj. lubelskie;

Obszerna relacja Alojzego Gregulca przeprowadzona przez jego wnuka Rafała Motriuka dot. sytuacji rodzinnej i materialnej przed wybuchem I wojny światowej, stosunków pomiędzy ludnością polską a niemiecką na Opolszczyźnie, formowania się granicy państwa na Śląsku, służby i pracy w wojsku, konfliktu o Zaolzie, II wojny światowej, kampanii wrześniowej, dostania się do niewoli niemieckiej a następnie zwolnienia z niej, pracy przymusowej pod okupacją niemiecką, obowiązkowego podpisywania volkslisty i służby w armii niemieckiej, oswobodzenia przez aliantów zachodnich, pobytu w obozie jenieckim, powrotu do Polski w 1946 r., pracy w sieci sklepów Społem, sytuacji politycznej PRL mającej wpływ na gospodarkę państwa i życie odobiste (m.in stan wojenny).   Zakres chronologiczny: 1907 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Chróścice (woj. opolskie), Brzostowo (pow. pilski, woj. wielkopolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Bermen (Niemcy), Bruksela (Belgia), Gdańsk (woj. pomorskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Londyn (Wielka Brytania), Berlin (Niemcy), Cieszyn (woj. śląskie), Chojnice (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie)

Krótka biografia Kazimierza Iwanowskiego, spisana na podstawie jego wspomnień przez Eugeniusza Fudali. Kazimierz Iwanowski był synem kapitana lwowskiego dowódcy kompanii ochrony granicy. Służył w krakowskim oddziale Armii Krajowej, a po II wojnie światowej został wcielony do Drugiej Armii Wojska Polskiego. Po zdemobilizowaniu ukończył edukację w Poznaniu i rozpoczął pracę we Wrocławiu. W dalszej części są wspomniane losy jego rodziny. Zakres chronologiczny: 1939-2008 Miejsca wydarzeń: Kowel (Ukraina), Przemyśl, Kraków, Poznań, Wrocław

Relacja Alicji Kłaptocz dot. II wojny światowej, ewakuacji ludności cywilnej z Wielkopolski za linię Wisły, powrotu do domu po przegranej przez Polskę kampanii wrześniowej, ucieczki na wieś, traktowania ludności polskiej przez niemieckich żołnierzy i cywilów oraz życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 1945. Miejsca wydarzeń: Kostrzyn (pow. poznański, woj. wielkopolskie), Kozienice (woj. mazowieckie), Lubawa (pow. iławski, woj. warmińsko-mazurskie), Łaskarzew (pow. garwoliński, woj. mazowieckie), Opalenica (pow. nowotomyski, woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Rzepin (pow. słubicki, woj. lubuskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Zbąszyn (pow. nowotomyski, woj. wielkopolskie), Złotowo.

Relacja Hieronima Lewickiego dot. życia codziennego w dwudziestoleciu międzywojennym, edukacji, sytuacji materialnej rodziny, nauki w szkole wojskowej, wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej, ucieczki z niewoli niemieckiej, działalności w ZWZ a następnie AK, organizowania działalności konspiracyjnej w Zambrowie, aktywności partyzanckiej, ucieczki z Podlasia, osadnictwa na ziemiach zachodnich po zakończeniu wojny.   Zakres chronologiczny: 1915 - 2011.   Miejsca wydarzeń: Łomża (woj. podlaskie), Ostrołęka (woj. mazowieckie), Zambrów (woj. podlaskie), Kraków (woj. małopolskie), Ostrzeszów (woj. wielkopolskie), Tarnogród (pow. biłgorajski, woj. lubelskie), Ostrów Mazowiecki (woj. mazowieckie), Krajewo-Kortyki (pow. zambrowski, woj. podlaskie), Białystok (woj. podlaskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja Franciszka Kujawskiego dot. sytuacji rodzinnej, warunków bytowych i materialnych przed II wojną światową, zaangażowania w Junackie Hufce Pracy, edukacji, wybuchu wojny, kampanii wrześniowej, wycofywania się wojsk polskich, wywózki na roboty do III Rzeszy, pracy przymusowej, zakończenia wojny, osiedlenia się na ziemiach zachodnich, pracy na kolei, działalności w PZPR (I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego) i aktywności społecznej. Zakres chronologiczny: 1930 - 2014. Miejsca wydarzeń: Skulsk (pow. koniński, woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Jasień (pow. żarski, woj. lubuskie), Włodawa (woj. lubelskie), Sulęcin (woj. lubuskie), Osiecko (pow. międzyrzecki, woj. lubuskie), Sieraków (pow. międzychodzki, woj. wielkopolskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie)

Relacja weterana kampanii wrześniowej, następnie członka Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), więźnia niemieckich obozów koncentracyjnych, który po II wojnie światowej został pracownikiem naukowym Politechniki Wrocławskiej. Świadek opisuje swoje przeżycia wojenne oraz kreśli obraz życia i pracy w powojennym Wrocławiu.
Zakres chronologiczny: 1938-1989.  
Miejsca wydarzeń:

• Skarżysko-Kamienna (woj. świętokrzyskie),
• Włodzimierz Wołyński (Ukraina),
• Toruń (woj. kujawsko-pomorskie),
• Mława (woj. mazowieckie),
• Warszawa (woj. mazowieckie),
• Radom (woj. mazowieckie),
• Oświęcim (woj. małopolskie),
• Rogoźnica (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie),
• Oranienburg (Niemcy),
• Lipsk (Niemcy),
• Wrocław (woj. dolnośląskie),
• Starachowice (woj. świętokrzyskie),
• Szydłowiec (woj. mazowieckie)

Wspomnienia Longiny Nowickiej, głównie dotyczące okresu II Wojny Światowej, ucieczki przed zbliżającym się frontem, represji podczas okupacji, wywózki do Niemiec do pracy przymusowej, powrotu do domu rodzinnego w 1945 r., osobistych losów powojennych świadek - dwukrotnego małżeństwa, przeprowadzki z Koźmina do Jędrzejewa, trudnościach związanych ze znalezieniem domu; świadek przywołuje też postawy poszczególnych Niemców i osób niemieckiego pochodzenia, zwracając uwagę na różne zachowania wobec Polaków; opowiada o warunkach pobytu w Stuttgarcie, przytacza poszczególne wydarzenia z okresu okupacji.   Zakres chronologiczny: 1939-1965   Miejsca wydarzeń: Koźmin (pow. krotoszyński, woj. wielkopolskie), Września (woj. wielkopolskie), Łódź (woj. wielkopolskie), Stuttgart (Niemcy), Jędrzejewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Krotoszyn (woj. wielkopolskie), Zduny (pow. krotoszyński, woj. wielkopolskie), Jarocin (woj. wielkopolskie), Stuttgart (Niemcy), Łódź (woj. łódzkie), Gajewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Relacja Anny Strzelczyk, wspominająca zakończenie I Wojny Światowej w jej rodzinnej wsi oraz swoje losy podczas II Wojny Światowej; okresowi międzywojennemu świadek poświęca ledwie kilka zdań, wspomina rodzinę niemiecką, u której pracowała sezonowo, niechętną osobie Hitlera; główne wątki w relacji to ucieczka przed wojskami niemieckimi we wrześniu 1939 r. oraz praca przymusowa w fabryce broni w Dinslaken koło Essen; świadek wspomina szczegółowo poszczególne wydarzenia i osoby; wspomina też niemiecką administrację w okolicach Wielunia oraz osobę zarządcy, Ślązaka życzliwego Polakom; później świadek opisuje swoje małżeństwo i motywy przyjazdu na tzw. Ziemie Odzyskane oraz swoje pierwsze lata w Malczycach; zapytana wspomina też zbrodnie niemieckie na Żydach w czasie wojny; pojawiła się też kwestia zakłamywania historii przez władze komunistyczne.   Zakres chronologiczny: 1914-1950 Miejsca wydarzeń: Naramice (pow. wieluński, woj. łódzkie), okolice Zduńskiej Woli (woj. łódzkie), Dinslaken (Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Essen (Niemcy), Lututów (pow. wieruszowski, woj. łódzkie), Legnica (woj. dolnośląskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Relacja Janiny Czwartackiej na temat sytuacji w jej rodzinnej wsi Tiutków i okolicach Trembowli w latach 1939-1945 oraz wywózki na tzw. Ziemie Odzyskane; świadek opisuje morderstwa dokonywane przez nacjonalistów z UPA na okolicznej ludności polskiej, ukrywanie się przed Ukraińcami, wkroczenie Armii Czerwonej w 1943 r., i drogę pociągiem z Trembowli do Wrocławia-Brochowa - konieczność wyżywienia inwentarza, straty dobytku, zabójstwo jednego z współwywiezionych; wspomina też ucieczkę ludności cywilnej z centralnej i zachodniej Polski przez rejon Trembowli, napięte relacje z Ukraińcami przed II Wojną Światową oraz regionalizmy Polaków mieszkających w innych wsiach; osobno opowiada o śmierci swojego brata w bitwie pod Budziszynem; relacja jest dość chaotyczna, choć bogata w szczegóły.   Zakres chronologiczny: 1938-1946   Miejsca wydarzeń: Tût'kìv (Tiutków, Ukraina), Pantaliha (Pantalicha, Ukraina), Terebovlâ (Trembowla, Ukraina), Bautzen (Budziszyn, Niemcy), Wrocław-Brochów (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Zazdrość (Ukraina), Ostrowczyk (Ukraina), Katowice (woj. śląskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Ołyka (Ukraina), Ruzdwiany (Ukraina), Darachów (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Adama Kisiela, lwowiaka, świadka obrony miasta w 1939 r., żołnierza AK, aresztowanego przez Rosjan i wywiezionego do pracy przymusowej w kopalni węgla w Krasnym Donie, po wojnie zmuszonego do wyjazdu z Lwowa do Wrocławia i następnie z Wrocławia do Łodzi w obawie przed represjami.   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: L'viv (Lwów, Ukraina), Krasnyj Don (prawdopodobnie Krasnodon/Sorokine, Ukraina), Starobìl's'k (Starobielsk, Ukraina), Dnìpropetrows'k/Dnipro (Dniepropietrowsk, Ukraina), Moskwa (Rosja), Wrocław (woj. dolnośląskie), Łódź (woj. łódzkie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Cmentarz Żołnierzy Polskich przy ulicy Grabiszyńskiej [utworzony w latach 1968-1970]. Spoczywa tam 603 żołnierzy, uczestników Kampanii Wrześniowej i żołnierzy 2 Armii Wojska Polskiego. Całość zwieńczona pomnikiem autorstwa Łucji Skomorowskiej [odsłoniętego w 1979 roku].

Czesław Sowa, weteran kampanii wrześniowej, opisuje prowadzenie gospodarstwa rolnego, powołanie do wojska i stacjonowanie w Brześciu nad Bugiem, udział w kampanii wrześniowej a także udział ojca w wojnie polsko-bolszewickiej.   Zakres chronologiczny: 1922–2018   Miejsca wydarzeń: Poręby Nowe (pow. miński, woj. mazowieckie), Wólka Piecząca (pow. miński, woj. mazowieckie), Brześć (Białoruś), Puchaczów (pow. łęczyński, woj. lubelskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lwów (Ukraina), Radzymin (pow. wołomiński, woj. mazowieckie), Garwolin (woj. mazowieckie), Biała Podlaska (woj. lubelskie), Kraków (woj. małopolskie), Giżycko (woj. warmińsko-mazurskie)

Relacja dot. życia w przedwojennym Przemyślu, udziału świadka w kampanii wrześniowej, ucieczki z niewoli oraz walk we Francji w 1940 r. Zakres chronologiczny: lata 30. XX w. Miejca wydarzeń: Przemyśl i dawne województwo lwowskie, Węgry, d. Jugosławia, Francja, Ustrzyki Dolne (pow. bieszczadzki, woj. podkarpackie), Lwów, Sambor (obw. lwowski, Ukraina), Stanisławów (Ukraina), Split (Chorwacja), Zagrzeb (Chorwacja)

Jerzy Malinowski, opozycjonista, opisuje dzieciństwo, które przypadło na czas II wojny światowej, życie pod okupacją niemiecką, edukację we Wrocławiu, studia na Politechnice Wrocławskiej, aktywność działaczy partyjnych i aktywistów ZMP, pracę zawodową i służbowe wyjazdy zagraniczne, działalność opozycyjną, strajki w Fadromie, NSZZ „Solidarność”, Duszpasterstwo Ludzi Pracy, stan wojenny i internowanie.   Zakres chronologiczny: 1939-2019   Miejsca wydarzeń: Radom (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Łuck (Ukraina), Skarżysko Kamienna (woj. świętokrzyskie), Stalowa Wola (woj. podkarpackie), Rozwadów (Stalowa Wola, woj. podkarpackie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Pawłowice, Zawidów, Grodków (pow. brzeski, woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Nowy Jork (Stany Zjednoczone Ameryki), Ligota Piękna, Kielce (woj. świętokrzyskie), Jędrzejów (woj. świętokrzyskie), Giza, Oświęcim (woj. śląskie), Katyń (Rosja), Legnica (woj. dolnośląskie), Genewa (Szwajcaria), Zakrzów, Zawidów (pow. zgorzelecki, woj. dolośląskie), Lubań (woj. dolnośląskie), Pool (Wielka Brytania), Bejrut (Liban), Lagos (Nigeria), Teheran (Iran), Bagdad (Irak), Szczodre (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Jasna Góra (Częstochowa, woj. śląskie).