Relacja emerytowanego nauczyciela historii z Gorzowa Wielopolskiego dot. jego dzieciństwa i młodości w dawnym woj. poleskim, edukacji, udziału w organizacji antykomunistycznej po zakończeniu II wojny światowej, który stał się powodem aresztowania, kary więzienia a następnie pracy w kopalni. Świadek opowiada o służbie w Ludowym Wojsku Polskim w trakcie wydarzeń Poznańskiego Czerwca w 1956 r., pracy w szkole oraz zaangażowaniu w wielu instytucjach badających historię, komisjach naukowych, internowaniu w 1981 r. oraz o poparciu dla Solidarności.   Zakres chronologiczny: 1933 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Horodeczno (Białoruś), Osów (pow. strzelecko-drezdenecki, woj. lubuskie), Drezdenko (woj. lubuskie), Bytom (woj. śląskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Brześć (Białoruś), Prużana (Białoruś), Zielona Góra (woj. lubuskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Nowa Sól (woj. lubuskie), Żary (woj. lubuskie), Żagań (woj. lubuskie)

Maria Trukszyn, z domu Dubowska, opisuje historię swojego przyjazdu na Ziemie Zachodnie, które z racji białoruskiego pochodzenia jej mężą, mogło odbyć się dopiero w latach pięćdziesiątych; opisuje pracę w kołchozie na Białorusi, życie codzienne na nowych terenach, tradycje, sposoby zarobkowania.   Zakres chronologiczny: 1931-1980   Miejsca wydarzeń: Śliwowszczyzna (Białoruś), Grodno (Białoruś), Gardna Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Smołdzino (pow. słupski, woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Moskwa (Rosja), Lębork (woj. pomorskie), Smołdzino (pow. słupski, woj. pomorskie), Kielce (woj. świętokrzyskie)