Antoni Brud, urodzony 6 czerwca 1931 roku, działacz Związku Żołnierzy Górników Represonowanych Politycznie.

Portret Współczesny Świadka Historii.

Portret Współczesny Świadka Historii  

Portret współczesny świadka historii

Relacja Stanisława Izowita dot. zakończenia II wojny światowej, przesiedlenia się wraz z rodziną na ziemie zachodnie, służby w LWP oraz pracy w kopalni.   Zakres chronologiczny: 1945 - 1960.   Miejsca wydarzeń: Równe (Ukraina), Lwów (Ukraina), Wadowice (woj. małopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Katowice (woj. śląskie), Goleniów (woj. zachodniopomorskie), Berlin (Niemcy), Warszawa (woj. mazowieckie), Oświęcim (woj. małopolskie)

Relacja Krystyny Łyczywek dot. działalności w ZHP a następnie w trakcie II wojny światowej w AK, wspomnień związanych z Powstaniem Warszawskim, życia codziennego, osiedlenia się na ziemiach zachodnich, pracy zawodowej jako romanistka oraz fotograf.   Zakres chronologiczny: 1920 - 1980.   Miejsca wydarzeń: Poznań (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Kraków (woj. małopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Gdańsk (woj. pomorskie), Turyn (Włochy), Paryż (Francja)

Relacja Bolesława Barwińskiego dot. przyjazdu po wojnie i osiedlenia się w Szczecinie, pracy w milicji, sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej miasta, ataków niemieckich na polską ludność cywilną, konfliktów z żołnierzami radzieckimi, świadek wspomina milicjantów, którzy w tym czasie ponieśli śmierć, represji politycznych, zmianie sytuacji w MO, problemów osób wierzących oraz związanych w trakcie II wojny światowej z podziemiem antynazistowskim. Zakres chronologiczny: 1944 - 1950. Miejsca wydarzeń: Józefów, Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Koszalin( woj. zachodniopomorskie), Otwock (woj. mazowieckie)

Relacja Leszka Dobrzyńskiego dot. działalności w opozycji antykomunistycznej, pracy w piśmie "Solidarności Walczącej" - "Gryf". Świadek wspomina z dzieciństwa: grudzień ' 70, sierpień '80 i stan wojenny w Szczecinie (stocznia "Gryffi"), strajki w Lublinie i Stoczni Gdańskiej. Opowiada o pracy w przedsiębiorstwie Meratronik, nieudanej próbie założenia związku zawodowego, przesłuchania w tej sprawie w Wojewódzkim Urzędzie Spraw Wewnętrznych oraz o odmowie pełnienia służby wojskowej (1988 r.).   Zakres chronologiczny: 1970 - 2000.   Miejsce wydarzeń: Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Lublin (woj. lubelskie)

Krótka relacja Leona Granek dot. przyjazdu po II wojnie światowej do Szczecina, pracy w milicji, konfliktów z ludnością niemiecką, skali zniszczenia miasta i portu, wywożenia majątku ruchomego przez żołnierzy radzieckich i odgruzowywania ulic oraz zakładów pracy przez nowych mieszkańców.   Zakres chronologiczny: 1945 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Świnoujście (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy)

Krótka relacja Marianny Kawałkowskiej dot. przymusowej pracy w Niemczech podczas II wojny światowej, oswobodzenia, przyjazdu i osiedlenia się w Szczecinie, organizacji życia po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie), Ustronie Morskie (pow. kołobrzeski, woj. zachodniopomorskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Relacja Tomasz Kościelnego dot. działalności w strukturach Związku Harcerzy Polskich w latach '80, organizacji struktur oraz zajęć, opozycji antykomunistycznej i prześladowań ze strony SB.   Zakres chronologiczny: 1975 - 1989.   Miejsca wydarzeń: Chodzież (woj. wielkopolskie), Budzyń (pow. chodzieski, woj. wielkopolskie), Piła (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Starogard Gdański (woj. pomorskie), Konarzyny (pow. chojnicki, woj. pomorskie), Rogoźno (pow. obornicki, woj. wielkopolskie)

Wspomnienia Felicji Bobrowskiej dotyczące pierwszych lat jej pobytu w Szczecinie i służby wojskowej jej męża w czasie II Wojny Światowej   Zakres chronologiczny: 1941 - 1948   Miejsca wydarzeń: Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Wałcz (woj. zachodniopomorskie)

Wspomnienia Romualda Stankiewicza dotyczące jego ojca Władysława, który uczestniczył w kampanii wrześniowej, był członkiem konspiracyjnej organizacji "Olimp" zajmującej się działalnością wywiadowczą we Wrocławiu w czasie II Wojny Światowej, więźniem obozów w Oświęcimiu, Rogoźnicy i Oranienburgu, następnie pracował w urzędach celnych w Mieroszowie i Darłowie, miał styczność z dolnośląskimi Niemcami tuż po wojnie, działał też w Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na rzecz więźniów obozów koncentracyjnych oraz postawienia pomnika ku czci członków organizacji "Olimp"   Zakres chronologiczny: 1939 - 1979   Miejsca wydarzeń: Darłowo (woj. zachoniopomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Kąty Wrocławskie (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Mieroszów (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gdynia (woj. pomorskie), Berlin (Niemcy), Oranienburg (Niemcy), Rogoźnica (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Oświęcim (woj. małopolskie)

Wspomnienia Stanisława Kuzynowskiego dotyczące epizodu walki z Niemcami podczas II Wojny Światowej, przyjazdu do Szczecina, zetknięcia się z mieszkającymi tam jeszcze Niemcami oraz pracy w Milicji Obywatelskiej   Zakres chronologiczny: 1944 - 1951   Miejsca wydarzeń: Piaski (woj. lubelskie), Siedliszczki (woj. lubelskie), Lublin (woj. lubelskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Konin (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Antonii Brud opisuje powojenną organizację życia, represje ze strony władz komunistycznych, działalność Związku Żołnierzy Górników Represonowanych Politycznie.   Zakres chronologiczny: 1947-2007   Miejsca wydarzeń: Gniewczyna Łańcucka (pow. przeworski, woj. podkarpackie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Katowice (woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie), Zawidów (pow. zgorzelecki, woj. dolnośląskie), Lubań (woj. dolnośląskie)

Portret współczesny świadka historii.

Portret współczesny świadka historii.

Jan Walukiewicz, opisuje życie codzienne podczas wojny, udział w działaniach partyzanckich - Bataliony Chłopskie, życie w PRL. Zakres chronologiczny: 1939 - 1994   Miejsca wydarzeń: Wilno (woj. wileńskie, obecnie Litwa), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Katowice (woj. śląskie)

Aleksander Bułło, żołnierz zdemobilizowany w 1945 r. w Warszawie, opisuje przyjazd do Szczecina, a następnie zamieszkanie w tym mieście, odgruzowywanie miasta. Zachowania żołnierzy radzieckich wobec mieszkańców.Zakres chronologiczny: 1945-1946 Miejsca wydarzeń: Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wilno (Litwa)

Helena Gryśkowa, opisuje sytuacje Polaków na Wołyniu po wybuchu II wojny światowej, relacje z ludźmi narodowości ukraińskiej, wywózka całej rodziny na Syberie i ich życie codzienne w tym miejscu. Reakcje ludności polskiej na pakt Sikorski- Majski.Wstąpienie do I Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater oraz przystąpienie do szkolenia oficerskiego, po paru miesiącach przeniesienie do Szkoły Oficerskiej w Murom. W 1943 r. świadek został skierowany do I Korpusu Wojska Polskiego, a następnie do III Zapasowego Pułku Piechoty w 1944 r. Dostanie rozkazu wyjazdu do Rzeszowa by sformować X Dywizje Wojska Polskiego i przejście z nim aż po Breslau.Zakres chronologiczny: 1939 - 1945Miejsca wydarzeń: Murom (Rosja), Wrocław (woj. dolnośląskie), Włodzimierz Wołyński (daw. woj. wołyńskie, obecnie Ukraina), Lublin (woj. lubelskie), Chełm (woj. lubelskie), Katowice (woj. śląskie), Hrubieszów (woj. lubelskie), Smoleńsk (Rosja), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Rzeszów (woj. podkarpackie)

Wojciech Jasiński opisuje organizacje życia w Szczecinie po II wojnie światowej. Świadek przytacza fragment wywiadu dla Kuriera Szczecińskiego, w którym opowiada o rozpoczęciu studiów w Szkole Inżynierskiej w 1947 r., przedstawia kadre wykładowców oraz studentów. Odgruzowywanie miasta i zamku po wojnie, rozkwit życia portowego i kulturowego. Zakres chronologiczny: 1947-1950 Miejsca wydarzeń: Choszczno (woj. zachodniopomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Kalisz (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Portret współczesny świadka historii

Portret współczesny świadka historii

Eligiusz Olbromski,funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej, opisuje czasy II Wojny Światowej, pracę zawodową jako dziecko, a także realia powojenne, odgruzowywanie i pracę w milicji obywatelskiej.   Zakres chronologiczny: 1930-2008   Miejsca wydarzeń: Łódź (woj. łódzkie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Paryż (Francja), Częstochowa (woj. śląskie), Otwock (woj. mazowieckie), Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie), Gdańsk (woj. pomorskie)

Relacja Haliny Heleny Radtke-Łabaziewicz, opisuje losy rodziny Świadka, która została zmuszona do wyjazdu z Wilna. Przejazd w bydlęcych wagonach do Szczecina, poszukiwanie mieszkania oraz podjęcie pracy przy odgruzowywaniu zniszczonych budynków. Powojenne życie w mieście, rozwój kultury (pierwsze operetki), szkolnictwa. Zaangażowanie Świadka w działalność zespołu tanecznego.   Zakres chronologiczny: 1939-1950     Miejsca wydarzeń: Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Wilno (obecnie Litwa), Niemiecka Republika Demokratyczna (obecnie Niemcy)

Relacja Marii Popławskiej, opisuje losy swojej rodziny podczas II wojny światowej. Jeszcze na początku zostają oni ewakuowani (ojciec pracował w banku) na Lubelszczyznę (droga do miejsca docelowego, warunki życia pod okupacją, reakcja ludności cywilnej na wejście armii T. Kościuszki i ogłoszenia końca wojny). Druga część relacji dotyczy powojennych losów Świadka (edukacja, liczne przeprowadzki związane z pracą śpiewaczki operetkowej, rozwój życia kulturalnego m.in. w Bydgoszczy i Szczecinie).Zakres chronologiczny: 1939-1978Miejsca wydarzeń: Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wolica (woj. lubelskie), Rumunia, Zaleszczyki (woj. tarnopolskie, ob. Ukraina), Lublin (woj. lubelskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Bydgoszcz (woj. woj. kujawsko-pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Paryż (Francja).

Edmund Glaza opisuje powojenne losy swojej rodziny: przeprowadzka na ziemie zachodnie, sytuacja na wsi, działalność dobroczynna matki Świadka, reakcje ludzi na śmierć J. Stalina. W dalszej części Świadek skupia się na swojej edukacji: relacje z nauczycielami ze szkoły podstawowej, uczęszczanie do Technikum Mechanicznego w Zielone Górze, a następnie na Politechnikę Szczecińską (1973r.), problemy ze znalezieniem akademika, działalność w duszpasterstwie akademickim, wydarzenia marcowe.   Zakres chronologiczny: 1945-1973   Miejsca wydarzeń: Ciemnice (pow. krośnieński, woj. lubuskie), Czerwieńsk (woj. lubuskie), Częstochowa (woj. śląskie), Katowice (woj. śląskie), Konin (woj. wielkopolskie), Krosno Odrzańskie (woj. lubuskie), Ostrów Wielkopolski (woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Radowo Wielkie (pow. łobeski, woj. zachodniopomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Tczew (woj. pomorskie), Torzym (woj. lubuskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Żelmowo (pow. łobeski, woj. zachodniopomorskie)

Portret Współczesny Świadka Historii