- Polska
- Person
- XIX/XX w.
Wychowawczyni w szkole do której uczęszczał świadek hsitorii - Michalina Terpiłowska.
Wychowawczyni w szkole do której uczęszczał świadek hsitorii - Michalina Terpiłowska.
Król Polski (1764-1795)
Polska pisarka, autorka m.in. Lato leśnych ludzi, Między ustami a brzegiem pucharu
duchowny katolicki, jezuita, doktor teologii, autor przekładu Biblii na język polski, rektor kolegium jezuickiego w Poznaniu (1571-1578), rektor Akademii Wileńskiej (1578-1580)
Poseł RP we Włoszech (1922-1926), Minister spraw zagranicznych RP (1926-1932, 1939-1941), Szef Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP (1941-1945), Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie (1947-1972)
Profesor nadzwyczajny UWr, kierownik Zakładu Historii Gospodarczej, Demografii i Statystyki (od 2000), twórca i kierownik Zakładu Antropologii Historycznej (od 2007).
Amerykański śpiewak i aktor, laureat Międzynarodowej Stalinowskiej Nagrody Pokoju (1952).
Filolog klasyczny, profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych (1986), członek korespondent Polskiej Akademii Nauk oraz członek czynny Wydziału I Filologicznego Polskiej Akademii Umiejętności, Doktor honoris causa Uniwersytetu Państwowowego im. Iwana Franki we Lwowie (2003), nauczyciel akademicki, Dziekan Wydziału „Artes Liberales” UW (2012–2016).
Filolog klasyczny, profesor zwyczajny (od 1929), dziekan Wydziału Humanistycznego na Uniwersytecie Lwowskim (1933-1934), organizator Wydziału Humanistycznego oraz Instytutu Filologii Klasycznej na Uniwersytecie Wrocławskim, dziekan Wydziału Humanistycznego (1945-1946), prorektor (1946-1947), członk-korespondent Polskiej Akademii Umiejętności.
Działacz narodowy na Śląsku Opolskim , prezes Górnośląskiego Zjednoczenia Rolników (1936-1939) ostatni prezes I Dzielnicy Śląskiej Związku Polaków w Niemczech.
Profesor zwyczajny, twórca polskiej szkoły historii starożytnej, odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1994).
Filolog klasyczny, profesor nadzwyczajny kierujący III Katedrą Filologii Klasycznej na Uniwersytecie Warszawskim (od 1936), kierownik I Katedry Filologii Klasycznej na Uniwersytecie Warszawskim (1945), profesor zwyczajny (1948), prorektor Uniwersytetu Warszawskiego (1948-1950),członek korespondent Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1937), członek zwyczajny TNW (1945), w Polskiej Akademii Umiejętności (1945), w Polskiej Akademii Nauk (1956), w Prezydium PAN (1971-1974), przewodniczący Komitetowi Nauk o Kulturze Antycznej PAN (od 1957) oraz Komitetowi Nauk Filologicznych PAN (1960–1961).
Profesor nadzwyczajny (od 1966), kierownik Katedry Prawa Rzymskiego (od 1949), Zakładu Prawa Rzymskiego (1969) i Pracowni Rękopisów i Starodruku Prawniczego Biblioteki Uniwersyteckiej (1975–1980), prodziekan Wydziału Prawa i Administracji (1952–1954).
Jeżowska-Trzebiatowska Bogusława
Profesor doktor habilitowany nauk chemicznych (1954) Specjalizująca się w fizykochemii strukturalnej, spektroskopii, magnetochemii, chemii jądrowej i radiacyjnej. Twórczyni wrocławskiej Szkoły Chemii Koordynacyjnej.
Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, Doktor honoris causa Politechniki Wrocławskiej (1978), Uniwersytetu im. M. Łomonosowa w Moskwie (1979) oraz Uniwersytetu Wrocławskiego (1980), wykładowca na Politechnice Lwowskiej, Politechnice Wrocławskiej oraz na Uniwersytecie Wrocławskim, dziekan Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego Uniwersytetu Wrocławskiego (1958–1962), dyrektor Instytutu Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego (1969–1979).
W latach 1978-1991 dyrektorka wrocławskiego oddziału PAN.
W trakcie drugiej wojny światowej działała w Armii Krajowej (pseudonim "Ren"), za co otrzymała w 1944 r. Krzyż Zasług z Mieczami. W trakcie wojny wraz z mężem ukrywała dr. Emila Tasznera za co w 1991 r. otrzymała tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata.
Chemik, profesor nauk chemicznych Politechniki Wrocławskiej (1976), profesor zwyczajny (1984), kierownik Instytutu Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego, następnie dziekan Wydziału Chemii UWr.
Profesor zwyczajny nauk fizycznych (1976), kierownik Zakładu Teorii Pola (1988-1997), prodziekan (1972-1975), dziekanem (1981-1984) Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, rektor Uniwersytetu Wrocławskiego (1984-1987).
Profesor zwyczajny nauk biologicznych, specjalizująca się w morfogenezie i anatomi rozwojowej roślin (od 1996).
Zakłady Przemysłu Bawełnianego „Bielbaw”
Założone w 1805 roku przez Christiana Gottloba Dieriga zakłady przemysłu bawełnianego. Znacznie uszkodzone podczas powstania tkaczy w 1844 zostały następnie odbudowane by stać się jednym z największych zakładów przemysłu bawełnianego na śląsku. Po II wojnie światowej znacjonalizowane, przyjmują nazwę Państwowej Fabryki Wyrobów Bawełnianych Nr 1, następnie w 1950 zmieniono nazwę na Bielawskie Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. II Armii Wojska Polskiego (Bielbaw). W 1992 roku zakłady przekształcone zostały w jednoosobową spółkę skarbu państwa, a w 2008 roku ogłoszono ich upadłość.
Usypane w konsekwencji zburzenia murów miejskich na rozkaz wojsk francuskich w miejsce bastionu sakwowego. Początkowo pełniło funkcję rekreacyjną, a następnie w 1867 roku po wybudowaniu na nim belwederu także reprezentacyjną. w 1932 roku stanął na nim pomnik upamiętniający śmierć niemieckich żołnierzy poległych w koloniach, zniszczono go w 1945 roku. Wzgórze ochrzczono w 1948 mianem "Wzgórza miłości". Wzgórze było świadkiem tragedii podczas pamiętnych juwenaliów w 1967 roku, remont barierki i całego wzgórza nastąpił dopiero w latach 1973-1974.
Bergoglio Jorge, argentyński duchowny rzymskokatolicki, jezuita, arcybiskup metropolita Buenos Aires, papież Franciszek od 2013 roku.
Gorbaczow Michaił, radziecki polityk, sekretarz Generalny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (1985–1991), przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR (1988–1990). Pierwszy i jedyny prezydent ZSRR (1990–1991). Laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1990).
Wodziczko Adam, polski biolog botanik, profesor Uniwersytetu Poznańskiego.
Mąż świadka historii - Józefy Krośnickiej. W czasie II wojny więzień obozu pracy w Lubece. Po wojnie objął posadę zarządcy państwowego majątku (Państwowe Nieruchomości Ziemskie). Oskarżony o wywołanie pożaru w budynku należącym do pałacu, trafił do więzienia. Po wyjściu z więzienia został dyrektorem Zakładu Rolnego we wsi Sobowidza.
Handelsman Marceli, historyk: mediewista, historyk dziejów nowożytnych i najnowszych, metodolog historii członek Polskiej Akademii Umiejętności, dyrektor Archiwum Akt Dawnych w Warszawie (1918-1919), redaktor Przeglądu Historycznego (1918-1939).
Manteuffel Tadeusz, historyk mediawista, twórca i pierwszy dyrektor Instytutu Historii PAN, prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego (1950–1953), profesor nadzwyczajny oraz kierownik Instytutu Historycznego UW (1945). Dziekanem i prorektorem na UW. Dyrektor Instytutu Historii PAN (1953). Podczas wojny pracownik Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej.
Białas Mieczysław, w czasie II wojny światowej więziony za działalność konspiracyjną w Łódzkim więzieniu Gestapo, następnie wywieziony do obozu zagłady w Auschwitz, później zaś przetransportowany do Poznania, gdzie wykonano na min wyrok śmierci za działalność wywrotową i zdradę.
funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa, inspektor KW MO w Białej Podlaskiej (1976-78), inspektor KW MO Białystok (1981-89).
ur. 14 września 1947, zm. 19 października 1984; duchowny rzymskokatolicki, kapelan NSZZ „Solidarność” w Warszawie (1980–1984), zamordowany przez funkcjonariuszy SB.
Po ukończeniu szkoły powszechnej dołączył do gimnazjum Edwarda Rontalera. W 1932 roku, podczas okresu nauki w gimnazjum zmarł jego ojciec co poskutkowało przerwaniem nauki przez młodego Stefana. Jego pierwsze kontakty ze środowiskami komunistycznymi nastąpiły w 1934 roku, kiedy to wstąpił w szeregi Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. Idee te wpłynęły na niego tak mocno, że w 1937 roku wyjechał do Hiszpanii walczyć wojskami generała Franco. Dołączył do XIII Brygady Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego. Wieści o jego odwadze i wojennych "czynach" szybko się rozchodziły i trafiły do André Marty'ego, który postanowił wcielić go do swojego oddziału dbającego o czystość ideologiczną oddziałów. Po zakończeniu działań w Hiszpanii został zatrzymany przez francuską żandarmerię jako element wyjątkowo niebezpieczny. Na przełomie lat 1940/1941 uciekł z obozu w Gurs i udał się do Paryża. W 1942 roku został przemycony do Warszawy. W sierpniu 1942 już jako Grzegorz Korczyński, udał się na Lubelszczyznę, by tam zając się ożywieniem działalności Gwardii Ludowej w okolicach Kraśnika. Nie wsławił się w tym okresie żadną spektakularną akcją poza dręczeniem okolicznej ludności, od lokalnych działaczy PPR dostał nawet wyrok śmierci, którego nie wykonano, za to skończyło się to krwawą wendettą. Z powodu narastających konfliktów z innymi, lokalnymi dowódcami GL w 1943 roku został odwołany do Warszawy, a zastąpił go Mieczysław Moczar. W 1945 roku pracował już jako członek Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. W tym samym roku został wysłany na Lubelszczyznę by zająć się likwidacją resztek podziemia niepodległościowego co czynił z właściwym sobie okrucieństwem. W 1946 roku został wiceministrem bezpieczeństwa publicznego, kierował pracami wyjaśniającymi pogrom kielecki, tak aby przypadkiem nie zostały skierowane na tor wyjaśniający właściwie tę sprawę. W 1947 roku uzyskał stopień generała. Po przejęciu władzy przez Bieruta jego kariera znacząco wyhamowała. 21 maja 1950 roku został aresztowany i uwięziony za „udział w grupie prawicowo-nacjonalistycznej organizującej spisek kontrrewolucyjny”. W 1954 roku skazano go na dożywocie, z którego uniewinniono go w 1956 roku. W 1965 roku zrehabilitowany, zasiadł na stanowisku wiceministra obrony narodowej. Zbrodnią, która przechyliła szalę na jego niekorzyść była masakra na wybrzeżu w grudniu 1970 roku, której przewodził. Bilans 45 ofiar sprawił, że w kraju zmieniła się władza, a sam Korczyński utracił swoje stanowiska i przywileje. W 1971 roku wysłano go na stanowisko ambasadora w Algierii, gdzie dokonał żywota.
Urodzona jako szlachcianka, córka hrabiego Lanckorońskiego i Małgorzaty von Lichnowsky. Edukację swoją rozpoczęła w Wiedniu, tamże obroniła doktorat z historii sztuki na Uniwersytecie Wiedeńskim. Habilitację otrzymała na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie pracą o kościele Il Gesu w Rzymie. Od 1933 roku przejęła obowiązki po zmarłym ojcu i zajęła się zarządzaniem dobrami rodzinnymi. Z tego okresu została zapamiętana jako: "skromna i dobra Pani, która do kościoła chodziła piechotą" (ze wspomnień Mieczysława Patera). Podczas wojny obawiając się aresztowania przez NKWD przeniosła się na ziemie okupowane przez Niemcy gdzie wstąpiła w szeregi konspiracji (ZWZ, AK). Działała też w jawnych strukturach czyli w Krajowej Radzie Opiekuńczej. Aresztowana w Stanisławowie, gdzie skonfrontowała się z Hansem Kruegerem. Stamtąd trafiła do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, który opuściła dopiero po interwencji Międzynarodowego Czerwonego Krzyża. Po II wojnie światowej zamieszkała w Rzymie gdzie była jednym z założycieli Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie. W 1967 roku założyła Fundację Lanckorońskich z Brzezia. Wielokrotnie odznaczana za swoje zasługi na polach zarówno działalności społecznej, naukowej jak i patriotycznej.
Aktorstwem parał się już od dzieciństwa, kiedy to w wieku 10 lat zadebiutował jako statysta w Teatrze Polskim w Warszawie w sztuce "Chory z urojenia" Moliera. Związany był zresztą z tym przybytkiem aż do śmierci w 1978 roku. Stopniowo nabierał doświadczenia, najpierw biorąc udział w amatorskich przedstawieniach dla dzieci, a następnie po zdaniu egzaminów w Państwowym Instytucie Sztuki zasilił trupę "Płomyka" i "Płomyczka". Do wybuchu II wojny światowej związany był także z teatrami: Malickiej, Ateneum i teatrem w Sosnowcu. W czasie drugiej wojny światowej więziony w słynnym "Pawiaku", następnie przeniesiony do Sachsenhausen i kolejno do Dachau. Po uwolnieniu z obozu wrócił do Warszawy gdzie został członkiem AK, a także brał udział w Powstaniu Warszawskim. Po upadku Powstania trafił do oflagu II D Gross-Born. Następnie występował w teatrze odwiedzającym polskich jeńców na terenie III Rzeszy. Po wojnie związany z teatrami: Nowym w latach 1947–49, Narodowym (1949–54), Współczesnym (1954–68) i Polskim w latach 1968–1978. Znany także z wielu ról filmowych i serialowych. Po śmierci pochowano go na Cmentarzu na Powązkach w alei zasłużonych.
Bunt studentów przeciwko polityce rządu w 1968 r.
Protesty studentów zapoczątkowane 30 stycznia 1968 roku w Warszawie, pod pomnikiem Adama Mickiewicza w odpowiedzi na cenzurę spektaklu "Dziadów" w reżyserii Kazimierza Dejmka. Wrocławscy studenci przyłączyli się solidarnie do walki kolegów z Warszawy już od 2 lutego, zbierając podpisy pod petycją do Sejmu w sprawie przywrócenia spektaklu na deski teatru. 14 marca 1968 roku wybuchły na terenie wrocławskich uczelni wyższych wiece okupacyjne. 21 marca tego roku studenci zbojkotowali zajęcia. Wśród studenckich postulatów znajdowały się takie jak: dostęp do "rzetelnej informacji i dyskusji na temat najistotniejszych problemów nurtujących społeczeństwo", przerwanie antysemickiej narracji oraz ukarania winnych brutalnej pacyfikacji kolegów z Warszawy.
Były przewodniczący Dzielnicowej Rady Narodowej Śródmieście.
Wrocławski Zakład Przemysłu Maszynowego Leśnictwa Dolpima
Wrocławski Zakład Przemysłu Maszynowego Leśnictwa Dolpima mający siedzibę we Wrocławiu przy ulicy Legnickiej 216. Do momentu likwidacji zajmował się produkcją pił łańcuchowych i pilarek do drewna.
Nazwisko osoby zesłanej na Sybir, do Saratowa, wymienione w relacji Świadka Historii.
Nazwisko osoby zesłanej na Sybir, do Saratowa, wymienione w relacji Świadka Historii.
Nazwisko osoby zesłanej na Sybir, do Saratowa, wymienione w relacji Świadka Historii.
Nazwisko osoby zesłanej na Sybir, do Saratowa, wymienione w relacji Świadka Historii.
Czworo braci, słynnych wrocławskich czworaczków. Jacek, Kazimierz, Maciej i Wojciech Majewscy.
Rówieśnicy Niepodległej. Sto lat historii Polski z perspektywy najstarszych Polaków.
Publikacja „Rówieśnicy Niepodległej” powstała w ramach projektu „100 100-latków na 100-lecie”, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022.
Agencja powstała w 1982 r. i działała do 1991 r., a działający w niej fotograficy dokumentowali wydarzenia związane ze stanem wojennym w PRL i działalnością NSZZ "Solidarność". Zdjęcia NAF "Dementi" były publikowane bez zezwolenia państwowej cenzury i poza jej zasięgiem, przede wszystkim w zagranicznych serwisach informacyjnych. Fotograf "Dementi", Wojciech Wójcik, uchwycił 31 sierpnia 1982 r. podczas demonstracji ulicznej we Wrocławiu moment, podczas którego ciężarówka ZOMO potrąciła i przejechała Jarosława Hyka. Od 1989 reporterzy Agencji dokumentowali zdarzenia związane z upadkiem komunizmu w bloku państw komunistycznych Europy Wschodniej. W latach 1982-1984 agencję tworzyli: Anna Łoś, Stanisław Gulbinowicz, Tomasz Kizny, Dariusz Nowak i Wojciech Wójcik. Na przełomie 1983 i 1984 roku ustalił się nowy skład agencji, który pracował do 1991 roku: Danuta Błahut-Biegańska, Jacek Biegański, Tomasz Kizny, Anna Łoś, Andrzej Łuc, Henryk Prykiel. W latach 1984-1987 NAF Dementi współpracowała z Solidarnością Walczącą.
Neoklasycystyczny monument na cześć Wiktora Emanuela II potocznie nazywany jest Ołtarzem Ojczyzny. Decyzję o wzniesieniu tej marmurowej budowli w samym centrum Rzymu przy Placu Weneckim, obok Kapitolu i Forum Romanum podjęto w 1882 r. Za projekt odpowiadał Giuseppe Sacconi.
Prace budowlane trwały w latach 1885-1935, w 1911 r. dokonano odsłonięcia nieukończonego jeszcze pomnika.